🔴İngiltere’nin savunma sektöründen, savunma harcamalarını arttırmaya yönelik 150 milyar euro değerinde yeni bir Avrupa fonuna erişebilmek için AB ile Mayıs ayı başlarında bir güvenlik anlaşması yapılması çağrısı yapıldı.
İngiltere Başbakanı Keir Starmer tarafından Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve AB Konseyi Başkanı Antonio Costa’ya hitaben kaleme alınan mektupta, İngiltere’nin başlıca havacılık, sanayi ve teknoloji derneklerinin başkanları bir güvenlik anlaşmasının 19 Mayıs’ta Londra’da yapılacak olan “İngiltere-AB zirvesinin ana çıktılarından biri olması gerektiğini” belirtiyor.
Starmer mektubunda, “Böyle bir anlaşma, güçlü bir Avrupa sanayi ve teknoloji tabanı oluşturulmasında, pragmatik ve kapsayıcı bir AB savunma ekosisteminin teşvik edilmesinde ve İngiltere sanayisinin AB liderliğindeki savunma girişimlerine aktif katılımının sağlanmasında etkili olacaktır,” ifadelerini kullandı.
Euronews tarafından ulaşılan mektupta ayrıca havacılık ve savunma ticareti derneği ADS, İngiliz Ticaret Odaları ve TechUK de “Bu, Avrupa’nın kolektif güvenliğini, endüstriyel direncini ve küresel rekabet gücünü artırmaya yönelik çok önemli bir adım olacaktır,” sözlerine yer verdi.
Geçtiğimiz yaz iktidara gelen Starmer, daha önce araştırma ve geliştirme (Ar-Ge), Avrupa çapında askeri hareketlilik, görevler ve operasyonlar konusunda daha fazla iş birliği ve endüstriyel iş birliğine odaklanması gerektiğini söylediği bir güvenlik ve savunma paktı için bastırıyordu.
O tarihten bu yana Komisyon, önümüzdeki dört yıl içinde savunma harcamalarını ve ortak tedariki 800 milyar euro (33,5 trilyon TL) tutarında arttıracak bir “Hazırlık 2030” planı sundu.
150 milyar euro (6,2 trilyon TL) Komisyon tarafından piyasadan toplanacak ve Avrupa tercihi olarak adlandırılan bir şarta bağlı olarak kredi olarak verilecek.
Bu, tek pazarın bir parçası olmayan ya da AB ile halihazırda bir güvenlik anlaşması olan AB üyesi olmayan ülkelerden tedarikçilerin, ancak katkıları satın alınan savunma ürününün üçte birinden biraz fazlasını aşmadığı takdirde yararlanabilecekleri anlamına gelecektir.
Bu durum İngiliz ve Türk üreticiler için geçerli olurken Norveç ve İzlanda’dan üreticiler halihazırda tam katılım sağlayabiliyor.
Bir güvenlik anlaşması için 27 üye ülkenin tamamının oy birliğiyle onayı gerekiyor ancak Fransa gibi bazı ülkeler, Brexit’teki ‘her şey üzerinde anlaşmaya varılana kadar hiçbir şey üzerinde anlaşmaya varılmış sayılmaz’ mantığına geri dönerek, böyle bir ortaklığın ilişkilerde daha geniş çaplı bir yeniden yapılanmaya dahil edilmesini istediklerinin sinyallerini şimdiden verdiler.
Brüksel ve Londra’nın halen üzerinde görüşmeleri tamamlaması gereken konular arasında balıkçılık, vatandaş hakları, gençlerin hareketliliği ve bitki sağlığı kuralları yer alıyor. Balıkçılıkla ilgili mevcut yönetmelik Haziran 2026’da sona erecek.
İngiliz Ticaret Odası AB Başkan Yardımcısı Peter Bell, mektuba eşlik eden bir açıklamada şunları söyledi:
“Avrupa’daki güvenlik bağlamı göz önüne alındığında, Birleşik Krallık ve AB’nin yaklaşan zirvede acilen savunma ve güvenlik konusunda sağlam endüstriyel boyutları olan bir anlaşma sağlaması elzemdir. Müzakereler daha az kritik konular üzerinde at pazarlığı yapılarak uzatılamaz.”
ADS’den Kevin Craven ise, “Bu süreç ne kadar uzun sürerse, bunu yapabilecek kabiliyete, siyasi iradeye ve ahlaki göreve sahip olmamıza rağmen ortaya çıkan güvenlik tehditlerine yanıt verme olasılığımız da o kadar azalır,” dedi.
Euronews’in ulaştığı İngiltere Kabine Ofisi, gelecek ayki zirvenin “istikrarlı, olumlu ve ileriye dönük bir ilişki geliştirmeye çalışırken bir dizi İngiltere-AB meselesini kapsayacağını” ifade etti.
Ofis, “İngiltere kıtanın savunma ve güvenliğinin arttırılmasında lider konumdadır ve AB ile bir Güvenlik ve Savunma Ortaklığı Anlaşması müzakere etmeye hazırız,” denildi.
Avrupa Komisyonu yayınlandığı sırada yorum talebine yanıt vermemişti.
Financial Times’ın haberine göre İngiltere, geçtiğimiz hafta AB üyesi ülkelerle birlikte, sermaye piyasalarından borçlanmayı ve maliyetleri düşürmek için savunma tedarikini merkezileştirmeyi içeren uluslar üstü bir yeniden silahlanma fonu oluşturma planlarını gündeme getirdi.
Bu arada Polonya da AB maliye bakanlarının bu hafta içinde yapacakları bir toplantıda görüşmeleri için benzer bir öneri sundu.
Savunmayla ilgili kredilere yönelik “Avrupa Savunma Mekanizması” (EDM) İngiltere, Norveç ya da İsviçre gibi AB üyesi olmayan ülkelerin de katılımını mümkün kılacak.
/euronews/
