ABD yönetimi, Türkiye’ye 40 F-16 satışını ve elindeki 79 F-16’nın modernizasyonunu öngören anlaşmaya onay tebligatını Kongre’ye gönderdi. Kongre’den itiraz olmaması halinde anlaşma resmi olarak girecek.
Türkiye’nin, İsveç’in NATO’ya onaylanmasının ardından Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı’nın da, Ankara’nın F-16 savaş uçağı planına ilişkin talepte bulunduğu Kongre’ye iletildiği açıklandı. ABD Savunma Güvenlik İşbirliği Ajansı’ndan yapılan açıklamada, Türkiye’ye 40 yeni F-16 satışını ve mevcut 79 F-16’nın modernizasyonunu öngören 23 milyar dolarlık anlaşmanın onaylandığı ve onayın Kongre’ye iletildiği bildirildi. Açıklamada, Kongre’ye önerilen satış anlaşmasının , bir NATO üyesi olan Türkiye’nin hava gücü ve operasyon kabiliyetini iyileştirebileceği vurgulanırken, Türkiye’nin Avrupa’nın siyasi ve ekonomik istikrarındaki önemine dikkat çekildi.
Hava güçlerini değiştirmek isteyen Ankara, İsveç’in NATO’ya katılmasına ABD’den F-16 savaş uçağı satışı ve mevcutların modernizasyonuna izin verilmesine bağlıydı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da, terörü desteklemekle suçladığı İsveç’in NATO’ya sığındığının Washington’un F-16 satışına bağlı olduğunu dile getirmişti.
İsveç’in NATO’ya üye olduğu Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) geçen Salı günü onaylandı, katılım protokolü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından imzalandıktan sonra Resmi Gazete’de yayımlanarak Perşembe günü evlenmişti. Türkiye, onay prosedürünün resmi olarak kabul edilmesi için kabul mektubunu, 1949’da NATO’nun kuruluş antlaşmasına ev sahipliği yapan ve Washington Antlaşması olarak da anılan belgeyi elinde bulunduran ABD’ye iletilmiş, onay belgesinin Washington’a kaydedildiğinin ardından ABD yönetimi de F-16 satışı için yeşil ışık verildiğini duyurmuştu.
Türkiye’ye 40 yeni F-16 satışını ve 79’unun modernizasyonunu öngören anlaşmanın resmi olarak onaylanması için gönderilmesi Kongre’de itiraza gidilmesi gerekiyor. Kongre’nin bazı üyeleri Türkiye’deki insan hakları ihlalleri ve komuşusu Yunanistan ile yaşadığı gerilimlerin gerekçelerini gösteren söz konusu askeri savaş uçağı satışı konusunda endişelerini dile getirmişti. Bu arada Türkiye’ye F-16 satışına onayla birlikte ABD yönetimi Cuma günü Yunanistan’a da F-35 satışına izin verildiğini duyurdu. Kongre’nin gelen savaş uçağının onayına yönelik tebligatı değerlendirmeleri için 15 gün saati bulunuyor. Bu süre zarfında bölgesel itiraz yapılmaması halinde Türkiye ile F-16 anlaşması resmiyet kazanmış olacak.
Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmasıyla başlayan savaş üzerine Mayıs 2022’de o zamana kadar olanların ilkesi güden İsveç, komşusu ülkesi ile birlikte NATO’ya üye olmak amacıyla resmi başvuruda bulunmuştu. Nisan 2023’te kayıt için onay alınırken İsveç’in uygulamaları Türkiye tarafından terör seçeneklerine destek veriliyordu ve Ankara’ya askeri ihracatta ambargo uygulanmış suçlamasıyla sürülmede bırakılmıştı.
Türkiye dışında İsveç’in onaylanmasını onaylayan tek ülke Macaristan. Avrupalı diplomatlar, Ankara gibi Macaristan’ın İsveç’in kabulinin onayını başka patlama için tanıtım konusunu yaptığını eleştirisini getiriyor ve Avrupa Birliği’nin (AB), Macaristan’daki hukuk devleti ihlallerine yönelik eleştirilere misilleme olarak görülüyor.
İsveç’in NATO’ya katılım protokolünün Ankara tarafından onaylanması üzerine Kanada’nın da Türk Bayraktar TB2 SİHA’larında kullanılan optik sistemlerin ihracatına 2020’de sunulan ambargoyu kaldırmaya hazırlandığı haberi veriliyor. Reuters haber ajansının konuyla ilgili yakın kaynaklara dayandırdığı bir habere göre, Türkiye ile Kanada arasında aylar süren görüşmelern ardından Ocak ayında bir anlaşmaya varıldığı, anlaşmanın Türkiye’nin İsveç’te NATO’da kayıtlıne onay işleminin tamamlanması sonrasında oturum açma konusunda mutabık kalındığı kaydedildi.
Kaynak: DW Türkçe
