Taliban’ın Afganistan’da iktidara gelmesinden bu yana kız çocuklarının eğitime erişimi engellendi. Birleşmiş Milletler’e (BM) göre en az 1,5 milyon kız çocuğu ortaokula gitmekten mahrum bırakıldı.
BM eğitim kuruluşu UNESCO’nun verilerine göre, radikal İslamcı Taliban’ın 2021’de iktidara gelmesinden bu yana en az 1,5 milyon Afgan kızının ortaokullara erişimi engellendi. Nisan 2023’teki önceki sayımla karşılaştırıldığında, İslamcıların eğitim yasağından 300.000 kız çocuğunun daha etkilendiği görülüyor.
UNESCO verilerine göre Taliban yönetimindeki genel eğitim durumu önemli ölçüde kötüleşti. 2022 yılında yalnızca 5,7 milyon kız ve erkek çocuk ilkokula gidecekti. Oysa daha 2019 yılında 6,8 milyon kız ve erkek çocuk okula gidiyordu.
UNESCO, yalnızca üç yıl içinde “fiili otoritelerin Afganistan’da eğitimde yirmi yıldır kaydedilen istikrarlı ilerlemeyi neredeyse yok ettiğini” söylüyor ve “Bütün bir neslin geleceği artık tehlikede.” belirlemesini yapıyor.
Kadın hakları büyük ölçüde kısıtlanıyor
ABD öncülüğündeki uluslararası askeri ittifakın çekilmesinin ardından Taliban, 15 Ağustos 2021’de Afganistan’da yeniden iktidara geldi. İslamcılar kızların ortaokullara gitmesini yasakladı ve kadınları üniversitelerden dışladı.
Bu, Afganistan’ı dünyada 12 yaşından itibaren kız çocuklarının eğitime erişimini engelleyen tek ülke haline getiriyor.
Taliban ayrıca diğer bölgelerdeki kadın nüfusun haklarını da ciddi şekilde kısıtladı. Yanında erkek bir refakatçi olmadan sokağa çıkmalarına izin verilmiyor ve yüzbinlerce kadın işini kaybetti. Temmuz 2023’te Taliban’ın emriyle güzellik salonlarının kapatılmasıyla, geriye kalan az sayıdaki istihdam fırsatlarından biri ve kadınlara yönelik sığınma yerlerinden biri de ortadan kalktı.
Yine son haftalarda uygulamaya konulan ‘ahlak yasası’ nedeniyle kadınların sesleri ve yüzleri kamusal alana kapatıldı…
/ard/
