Suriye konulu Astana görüşmelerinin garantörleri Türkiye, Rusya ve İran, Suriye-Türkiye ilişkilerinin normalleştirilmesine yönelik çabaların sürdürülmesinin önemini vurguladı.
Kazakistan’ın başkenti Astana’da 20’ncisi düzenlenen “Suriye konulu Astana Görüşmeleri”nin ardından ortak sonuç bildirisi açıklandı.
Ortak bildiriye göre Astana garantörleri Türkiye, Rusya ve İran, “Suriye’nin egemenliğine, bağımsızlığına ve toprak bütünlüğüne bağlılıklarını” teyit etti.
Bildiride, 6 Şubat 2023 tarihinde Suriye’de meydana gelen yıkıcı depremin sonuçlarıyla daha da ağırlaşan insani durumdan duyulan ciddi endişe dile getirildi.
Astana toplantısında, Suriye-Türkiye ilişkilerinin normalleşmesi için yapılan istişarelerde yol haritası hazırlanmasına ilişkin ilerleme tartışıldı. Ayrıca ”Türkiye, Rusya, İran ve Suriye dışişleri bakan yardımcıları düzeyindeki 4’lü toplantının yapıcı ruhuna” dikkat çekildi.
Göçmenlerin geri dönüşü konusunda mutabık kalındı
Bu sürecin Suriyeli mültecilerin güvenli, gönüllü ve onurlu geri dönüşleri için uygun koşulların yaratılması, siyasi sürecin canlandırılması ve insani yardım akışının engellenmemesi için iyi niyet ve iyi komşuluk ilişkileri temelinde ilerletilmesinin önemli olduğu konusunda mutabık kalındı.
”Terörün her biçimi ve tezahürüyle mücadele etmek için birlikte çalışmaya devam etme ve sınır ötesi saldırılar dahil olmak üzere, Suriye’nin egemenliğini ve toprak bütünlüğünü baltalayan ve Suriye’ye komşu ülkelerin ulusal güvenliğini tehdit eden ayrılıkçı gündemlere karşı mücadeledeki kararlılık ”yinelendi.
Bildirgede, ‘Rojava’daki Özerk Yönetim’i destekleyen “ülkelerin eylemleri” kınandı. Bu bölgede “sürekli güvenlik ve istikrarın ancak ülkenin egemenliğinin ve toprak bütünlüğünün korunması temelinde sağlanabileceği” konusunda muarabakata varıldı.
“Özyönetim girişimleri de dahil olmak üzere, sahada yeni gerçeklikler yaratmaya yönelik tüm girişimler” reddedildi.
“Petrol gelirlerinin ihraç edilmesine karşı tutum” bir kez daha teyit edildi. Ayrıca Suriye’de sivil unsurları hedef alan İsrail’in askeri saldırıları kınandı.
Sorunun silahla çözülemeyeceği vurgulandı
Suriye ihtilafının askeri bir eylemle çözülmeyeceğinin altı çizildi ve BM Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı Kararı doğrultusunda kalıcı siyasi süreci ilerletme taahhütleri yeniden teyit edildi.
Suriye Anayasa Komitesinin önemli rolüne dikkat çekildi ve bu bağlamda komitenin engelsiz çalışması için gerekli tüm koşulların derhal sağlanması çağrısında bulunuldu.
Üçlü Zirve Rusya’da yapılacak
Mültecilerin ve yerinden edilmiş kişilerin Suriye’deki ikamet yerlerine güvenli, onurlu ve gönüllü dönüşlerini kolaylaştırmak ve geri dönüş haklarının güvence altına alınması gereği vurgulandı.
Ayrıca BM Mülteciler Yüksek Komiserliği ve Uluslararası Kızılhaç temsilcileri arasında zorla alıkonulanlarla ilgili çalışma grubunun yetkileri doğrultusunda cenaze teslimi ve kayıp kişilerin kimlik tespitine yönelik faaliyetlerini genişletmeye karar verildi.
Bir sonraki Türkiye, Rusya ve İran arasında yapılacak Üçlü Zirve’nin Rusya’da gerçekleştirilmesine yönelik anlaşma kaydedildi.
/rd/
