🔴 Avrupa Birliği’nin (AB) Dış Politika Şefi Kaja Kallas, ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya lideri Vladimir Putin arasındaki yeni telefon görüşmesinin öncesinde Moskova’ya güvenilemeyeceği uyarısında bulundu.
Pazartesi günü öğleden sonra Brüksel’de yapılan dışişleri bakanları toplantısının ardından konuşan Kallas, ”Rusya’nın görüşmelerle ortaya çıkan fırsatı kendi lehine değerlendireceğini ve şimdiden nihai hedefleri olan istekleri öne sürdüğünü görüyoruz,” dedi.
Kallas’ın açıklamaları, Putin’in Beyaz Saray’ın Ukrayna’da 30 günlük ateşkes önerisine verdiği belirsiz yanıt üzerine geldi. Rus lider, Batı’nın silah ve mühimmat tedarikinin devam edip etmeyeceği de dahil olmak üzere bazı ‘nüansların’ açıklığa kavuşturulmasını istedi.
Putin ateşkes önerisine dair “Peki bu 30 gün boyunca Ukrayna’da seferberlik devam edecek mi? Oraya silah tedarik edilecek mi? Yeni seferber edilen birliklerin eğitilmesi için bu 30 güne ihtiyaç var mı? Yoksa bunların hiçbiri olmayacak mı?” diye sordu.
Putin ayrıca savaşın ‘temel nedenleri’ olarak adlandırdığı ve Ukrayna’nın askerden arındırılmasını ve tarafsızlık taahhüdüyle isteklerini de tekrarladı.
Kallas Pazartesi günü yaptığı açıklamada “Top Rusya’nın sahasında. Şu anda gördüğümüz şey Rusya’nın gerçekten barış istemediği. Masanın etrafında Rusya’ya gerçekten güvenilemeyeceği konusunda bir anlayış var,” dedi.
Kallas, ABD öncülüğündeki görüşmelere Avrupa’nın davet edilip edilmeyeceği sorusu üzerine ise şunları söyledi: “Gördüğümüz kadarıyla ortada bir müzakere masası yok çünkü Rusya müzakere masasına gelmiyor.”
Pazartesi günkü toplantıya katılan Litvanya Dışişleri Bakanı Kęstutis Budrys ise ‘taviz yükü’nün saldırgan tarafa yüklenmesi gerektiğini söyledi.
Budrys toplantıya gelişinde yaptığı açıklamada “Putin’in bu kadar çok koşul öne sürdüğünü ve gerçek niyetini gördüğümüzde Ukrayna’dan koşulsuz bir tutum sergilemesini talep ediyoruz,” dedi.
“Putin’in emperyalist planında barışa yer yok, bu çok açık ve bu eylemler sözlerden daha fazlasını gösteriyor.”
Finlandiyalı mevkidaşı Elina Valtonen de benzer bir mesaj verdi: “Başkan Trump’ın barışı sağlamak için gösterdiği samimi çaba, Putin tarafından Ukrayna’yı daha da zayıflatmak ve yakın gelecekte bir noktada saldırganlıkla geri dönmek için kötüye kullanılmamalıdır.”
Putin’in ön koşullarını ‘çok manipülatif’ olarak niteleyen Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy de bu eleştirileri paylaşıyor.
Zelenskiy, Rusya’nın Ukrayna’nın kuzeydoğusundaki Summy bölgesi sınırı boyunca askeri yığınak yaptığına dair haberleri Putin’in ‘diplomasiyi göz ardı etme’ ve ‘savaşı uzatma’ niyetinde olduğunun ‘açık’ bir kanıtı olarak gösterdi.
Zelenskyy hafta sonu yaptığı açıklamada “Bu bir saldırı niyetine işaret ediyor,” dedi.
Buna karşın Trump Salı günü Putin ile bir telefon görüşmesi yapacağını açıkladı.
“Toprak hakkında konuşacağız. Enerji santralleri hakkında konuşacağız,” diyen Trump, müzakerecilerin ‘bazı varlıkları bölüşmeyi’ görüştüklerini de sözlerine ekledi.
“Bence iyi bir şansımız var,” diye de ekledi.
Avrupa takipte
Brüksel’in Trump-Putin görüşmesinin sonucunu yakından takip edeceğini söylemek yanlış olmaz.
İki lider en son 12 Şubat’ta görüştüklerinde savaşı sona erdirmek için ‘derhal’ müzakerelere başlama kararı almış ve tüm Batılı müttefiklerini şaşırtmışlardı.
Bu görüşme, Kremlin’i izole etmeye yönelik üç yıllık birleşik ABD-AB kararlılığını etkili bir şekilde ortadan kaldırdı. Avrupalıları da hızla ilerleyen diplomaside konumlarını yeniden sağlamlaştırmak için çabalamaya sevk etti. O zamandan bu yana Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Ukrayna topraklarında ve hava sahasında olası bir anlaşmayı güvence altına almak için bir koalisyon kurulmasına öncülük ettiler.
Starmer’ın ofisine göre bu koalisyonun 30’dan fazla ülkeyi bir araya getirmesi bekleniyor. Starmer’in sözcüsü Pazartesi günü yaptığı açıklamada ülkelerin isimlerini vermeden “Bu, asker göndermekten daha fazlasını içeriyor ve başka şekillerde katkıda bulunmayı da içerecek,” dedi.
Kallas ise Ukrayna’ya kısa vadede 40 milyar euro’ya kadar yeni askeri yardım sağlamak için bir başka koalisyon kurma planını ortaya attı. Bu girişim Macaristan’ın (ve muhtemelen Slovakya’nın) vetosunu aşmak için gönüllü katkılar gerektirecek ve İngiltere ve Norveç gibi AB üyesi olmayan ülkelerin taahhütlerine de açık olacak.
Gazetecilere konuşan Kallas, projesi için ‘geniş bir siyasi destek’ olduğunu söyledi ancak sonuçlandırılmadan önce daha fazla teknik çalışma yapılması gerektiği konusunda uyarıda bulundu.
Kallas’ın girişimi Perşembe günü yapılacak bir zirve sırasında AB liderleri tarafından tartışılacak.
/ euronews /
