Her yüzyılda edebiyat büyük değişimler geçirir. Edebiyatın geçtiğimiz yüzyıldaki büyük değişimi romancılıktı. Roman yazımı, edebi sanatlar içinde yüzyılı uzun, dolu dolu ve çok nitelikli geçen birkaç alandan biri oldu. 1860 ile 1960 tarihleri arasındaki o nefes kesici, kahredici ve bazen de ürkütücü yüzyılda, insanlığın belli başlı duyguları en çılgın hallerini yaşadı. İnsanlık bu sürede büyük duygusal coşkular, baş edilmesi imkansız ve idealizmle tatlandırılmış ne kadar duygusal algı varsa hepsini yaşadı ve yazdı.
Jean D’ormesson, Fransız Akademisi’nin salonunda yüzü geçkin ve seçkin adamın yüzüne bakarak ona hitaben;
“ Madame, Sizden saklamayacağım, burada bulunmanızın nedeni kadın olmanız değildir. Zira, burada bulunmak için kadın olmak yetmiyor ve siz büyük bir yazar olduğunuz için buradasınız, kadın olmanız artık burada oturmanıza engel değildir.” sözleri ile tanıtırken o, seyrelmiş bembeyaz saçları, kararmış cildi, zekanın yorduğu mavi gözleri ve Yves Saint Laurent’ in tasarladığı kostümü ile sakince oturuyordu.
Yazar, çevirmen, şair, eleştirmen, denemeci ve Fransız Akademisi’ne seçilen ilk kadın olmanın özgüveni ile söylenenleri dinliyordu.
Burjuva bir ailede büyümüş ve bütün sınıfsal avantajını sanatsal amacı için kullandı. Latin dili ve kültürü ile yetiştirilmesi yazımsal farkını hep gösterdi. Dehaların edebiyat tarihini biçimlendirdiği dönemde aynı tarihin yazar ve yapıtları ile hem çağdaş hem de rakip oldu. Olaylara düşünsel olgular temelinde bakıyordu, edebiyatta, tarih ve düşünce arasında konumlanarak yazımsal konsensüsünu oluşturdu. Bu yüzden karakter ve konuları seçerken toplumun gerilimine, bireyin rutinlerine zaman ayırmak yerine en tepeye çıkmış kişileri hedefine koyarak yazarlığını bunun üzerinden kurguladı. 1930’dan itibaren romancılığı saran melodram, trajik aşk hikayeleri, savaşın yoğurduğu toplumları, sınıflar arası entrikaların ve içe bakışın ufukta belirmeye başladığı bir zamanda farklı bir roman yazmayı başardı.
On dokuz yaşında Villa de Hadrien’e yaptigi gezi ile başlayan Hadrianus merakı onu imparatorun devrine götürürken, yazarlık serüvenini de zenginleştirdi. Kendi deyimiyle ‘çok akıllı’ bulduğu Hadrianus için yılları bulan araştırmalardan sonra Hadrianus’un Anıları adlı romanı yazıp yanına filozof Zenon’un hayatını eklediğinde, Fransız romancılığı da kendine çeki düzen vermek zorunda kalacak ve bir Yourcenar realitesi edebiyata girecekti. Hiç durağan bir yazar olmadı. Kıyıda durdu ama yazdığı tüm kitaplar dünya edebiyatının merkez eserleri arasına girdi.
78 yıl boyunca Avrupa ve Amerika arasında gezerek yaşadı.
Altı Roman, beş şiir, on beş deneme, üç anı, beş tiyatro oyunu, on iki çeviri kitabı yazan Yourcenar, sayısız ödüle layık görüldü.
Bir yazısında diyordu: “ İnsanın kırk yaşını aşmadıkça, yazmaya kalkışmaması gereken kitaplar vardır.”
Ona katılmamak elde değil ama insanın kırkından sonra vazgeçmemesi gereken yazarlar da vardır. Ve Yourcenar da kırkından sonra vazgeçilmeyecek bir yazardır.
Aralık 1987’de hayata veda ettiğinde modern edebiyatın büyük bir yazarı olarak çok şeyi başarmıştı.
İyi okumalar…
Çin takvimine göre 2024 yılı Ejderha yılıdır. Ejderha şans ve mutluluğu sembolize ediyor.
Roman tadında bir yıl diliyorum.
Ve
İyi yıllar…..
