🔴 Avrupa Birliği (AB) Bosna Hersek’te federal hükümet ile Sırp entitesi arasında tansiyonun yükselmesi üzerine ülkeye takviye barış gücü askeri gönderme kararı aldı.
AB’nin barış gücü misyonu EUFOR’dan yapılan açıklamada ülkedeki kapasitelerinin “geçici olarak” genişletileceği duyurulurken, “Bu önlem Bosna-Herkes’teki herkese yardım etmeyi amaçlıyor” denildi. Ancak ek kuvvetin tam olarak kaç askerden oluşacağına dair detay verilmedi. EUFOR’un halihazırda ülkede bin 500 kişilik kuvveti bulunuyor. Almanya misyona 50 asker ile destek veriyor.
NATO Genel Sekreteri Mark Rutte de Pazartesi günü Saraybosna’ya bir ziyaret gerçekleştirecek.
Bosna’da tansiyon neden yükseldi?
Bosna’da yönetim, iç savaşı bitiren 1995 tarihli Dayton Anlaşması ile biri Sırp Cumhuriyeti (RS) diğeri Hırvat ve Boşnakların oluşturduğu Bosna Hersek Federasyonu (FBIH) olmak üzere iki entiteden oluşacak şekilde kuruldu.
RS lideri Milorad Dodik uzun süredir ayrılıkçı gündemle hareket ediyor. Dodik son olarak RS sınırları içinde federal polis ve yargı yetkisini reddeden bir karara imza attı. Sırpların federal polis ve yargı birimlerinde çalışmasını yasaklayan Dodik, ihlal durumunda beş yıl hapis cezası tehdidinde bulundu. Dodik, bu kişilere “daha iyi maaşla alternatif iş önerdiklerini” söyledi.
Ancak Bosna Anayasa Mahkemesi Cuma günü Dodik’in kararlarını askıya aldı. Dodik geçen ay da “Yüksek Temsilcilik Ofisi (OHR) kararlarına saygı duymamak” suçundan 1 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı.
Bosna-Hersek’te Yüksek Temsilci olarak halihazırda Alman diplomat Christian Schmidt görev yapıyor. Dayton Anlaşması’nın “Bonn yetkileri” olarak bilinen geniş yetkiler sağladığı Yüksek Temsilci; Devlet Başkanlığı Konseyinin üyeleri dahil olmak üzere ülkede barışın uygulanmasına engel olan kişileri görevden alabiliyor, ihtiyaç durumunda yasa çıkarabiliyor.
ABD’den Dodik’e tepki
Geçen ayki hapis kararını izleyen Anayasa Mahkemesi adımı siyasi gerilimi daha da artırdı.
Bosna Hersek Dışişleri Bakanı Elmedin Konakovic, Dodik’in federal polis ve yargı aleyhine attığı adımı “ders kitaplarına girecek bir darbe” olarak nitelendirmişti.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio da sosyal medyadan bir açıklama yaparak Dodik’e tepki gösterdi.
Rubio mesajında, “Milorad Dodik’in hamleleri Bosna Hersek’in kurumlarını baltalıyor, güvenlik ve istikrarını tehdit ediyor” dedi, bölge ülkelerini “tehlikeli ve istikrarsızlaştırıcı davranışa karşı koymaya” çağırdı.
Türkiye Dışişleri Bakanlığı geçen hafta yaptığı yazılı açıklamada, “(Bosna’daki) Gelişmeleri yakından ve endişeyle takip ediyoruz… Bosna-Hersek’teki istikrarı zedeleyebilecek tek taraflı eylem ve söylemlerden kaçınılması, sorunlara diyalog ve uzlaşıyla çözüm aranması önem taşımaktadır” demişti.
Ülkenin 3,5 milyonluk nüfusunun yaklaşık üçte biri, ülke yüz ölçümünün neredeyse yarısını oluşturan Sırp bölgesinde yaşıyor.
/Deutsche Welle/
