🔴 Dersim Belediyesi ve Vecihi Timuroğlu Kütüphanesi işbirliğiyle SETKAV arşivinde yer alan Dersim fotoğrafları sergisini gezen vatandaşlara duygulu anlar yaşattı…
Dersim Belediyesi ve Vecihi Timuroğlu Kütüphanesi işbirliğiyle Sanat, Edebiyat, Tarih ve Kültür Araştırmaları Vakfı (SETKAV) arşivinde yer alan tarihsel Dersim fotoğrafları sergiye dönüştürüldü.
Seyit Rıza Meydanı’nda yapılan sergi büyük ilgili gördü. Sergide 1. Paylaşım Savaşı’ndan 1937-1938 Dersim Katliamı’na, 12 Eylül darbesiden 90’lardaki köy boşaltmalara/yakmalara kadar birçok fotoğraf yer aldı.
Sergideki fotoğraflar incelendiğinde ve bugün ile karşılaştırıldığında tarihsel, sosyal ve kültürel olarak Dersim’de yaşanan değişim de göze çarpıyor.
Tamamı SETKAV’a ait olan fotoğraflar 9 Eylül’den itibaren Vecihi Timuroğlu Kütüphanesi’nde de sergilenmeye devam edecek. Sergi kapsamında piyanist Ceren Aytaç ve sanatçı Şevin’in katıldığı etkinlikte Kırmancki (Zazaca) ve Kurmanci parçalar seslendirildi.
“1914-2010 arası 120 fotoğraf sergileniyor”
Sergideki fotoğrafların 1914-2010 yılları arasında çekildiğini belirten araştırmacı yazar Mesut Özcan, “Bu sergi Dersim’de bu şekilde büyük yapılan ilk sergidir. 1914’den 2010 kadar olan tarih, sosyal, kültürel ve inanca ait olan tüm fotoları Sanat, Edebiyat, Tarih ve Kültür Araştırmaları Vakfı’nda olan fotoları sergiledik. Amacımız şu; Dersimlilere hafızalarını, kimliklerini ve geçmişini hatırlatmak. Ve bugüne kadar Dersim’in dönüşümünü, Dersim’de neler olup bittiğini ve Dersim ve Dersimlilerin bugüne kadar neler yaşadığını görsel olarak topluma yani Dersim’e hatırlatmak. Bunun için böyle bir sergi yaptık burada 1914-2010 arası 120 fotoğraf sergileniyor” dedi.
120 yeni fotoğrafın sergilendiği ve yoğunlukla Dersim katliamı ve dönemine ait fotoğrafların bulunduğu fotoğraf sergisini gezen vatandaşlar o döneme ait resimleri incelerken gözyaşlarını tutamadı.
Vatandaşlardan Mehmet Yıldız, “Ben bu resimleri sadece bugün görmedim, insanın içi yanıyor. Sanki yanındayım ve milletimizi öldürüyorlar. Zulüm aklıma geldi, kötülükler aklımda geldi, anne ve babaların yaşadığı o eziyet ve yaşadıkları o acıları hatırladım” diye konuştu.
“Pir Seyit Rıza hep başımızdadır”
Songül Yalçın, “Dedelerimiz, nenelerimiz aklıma geldi. 38, ağlayış, ciğerimiz, dağlarımız, katliam aklıma geliyor. Her zaman içimizdeler, bu akşamın güneşi üzerine olsun ki Pir Seyit Rıza hep başımızdadır” şeklinde konuştu.
1938 Dersim katliamında öldürülen dedesinin fotoğrafını gören Seyfi Muxundi, “Bu dedemdir, dedem 4 yıl Osmanlı’da ve Kuvayi Milli’de askerlik yaptı. Bu resmi görünce dedemi hatırladım.1938 yılında Mazgirt’te ağır makineliyle taranarak öldürüldü. Dedem çok zulüm gördü, resmini görünce de Dersim 38 aklıma geldi. İstiyorum kimse öldürülmesin, kimse fikrinden ötürü, dilinden ötürü ve inancından ötürü öldürülmesin. Herkes bu dünyada barış içinde yaşasın bunu istiyorum” ifadesine yer verdi.
.jpg "Rûdaw")
“Hep ağlıyoruz, içimiz yanıyor”
Behice Gündüz, “Hep ağlıyoruz, içimiz yanıyor. Biz geldik bunları gördük bunlar karşısında konuşamıyorum. Bunların hepsi derttir, hepsi zulümdür ve bu zulüm halen devam ediyor” dedi.
Dersim Belediye Başkanı Cevdet Konak ise, “Bugün buraya geldik bunları gördük milletimiz üzülüyor. Ama hakikat yerini bulacak, devlet nasıl zülüm yapmışsa ne yapmışsa milletimiz gördü burada bu fotoğraflarla gördü. Biz bu zulmü gördük ama diyoruz ki artık bundan sonra bu zulümler yaşanmasın”
Fotoğraf sergisi Bedriye Topaç ve Seyfi Muxundu şiir, Ceren Aytaç, Şevin ve Hozan Aram müzik dinletisiyle devam etti.
/Ali Haydar Gözlü-rûdaw/
