Araştırmacılar, “Bulutla ilişkili albedo azalması yalnızca içsel değişkenlikten kaynaklanmıyorsa, 2023’teki ekstra sıcaklık kalıcı olabilir,” diyor.
Bir grup Alman bilim insanı Perşembe günü Dünya’nın geçmişte olduğundan daha fazla güneş ışığını emdiğini açıklayan bir bilimsel makale yayınladı.
Hakemli dergi Science’ta yayımlanan, Helge Goessling, Thomas Rackow ve Thomas Jung imzalı makaleye göre bu durum büyük ölçüde bulut örtüsünün azalmasından kaynaklanıyor.
Söz konusu olgunun 2023’ün en sıcak yıl olarak kayda geçmesinde büyük rol oynamış olabileceği düşünülüyor.
Enerji dengesizliği
Yeni araştırmanın arkasındaki bilim insanları, 2023’ün bu denli sıcak geçmesinde okyanus akıntılarının sıcaklığının artmasına neden olan El Nino veya atmosferde biriken sera gazları dışında hangi faktörlerin rol oynadığını merak etti.
Araştırmada, 2023’teki enerji dengesizliğinin okyanus/atmosfer sistemi tarafından rekor miktarda enerjinin emilmesiyle yeni bir zirveye ulaştığı tespit edildi. Yani Dünya, Güneş’ten gelen radyasyonu daha fazla emmiş ve daha az uzaya geri yansıtmıştı.
Atmosferdeki sera gazı seviyelerinin artması bu enerji dengesizliğini de kademeli olarak artırdığı için bir süredir bu veriler uydu aracılığıyla takip ediliyor.
Ancak yeni araştırma, 2023’teki enerji dengesizliğinin, Güneş’ten gelen radyasyonu emerek ısıyı hapseden sera gazlarından kaynaklanmadığını gösterdi. Bunun yerine, Dünya’nın gelen Güneş ışığını yansıtma yeteneğindeki azalmadan kaynaklandığı ortaya kondu.
Kaybolan bulutlar
Araştırma ekibi 2023’teki enerji dengesizliğinin temel fakrötünün düşük seviyeli bulutların kaybı olduğunu saptadı.
Araştırmacılar, “Bulutla ilişkili albedo azalmasının büyük ölçüde kuzey orta enlem ve tropikal okyanuslar, özellikle de Atlantik üzerindeki düşük seviyeli bulutların belirgin bir şekilde azalmasından kaynaklandığı anlaşılıyor,” ifadelerini kullandı.
Albedo azalması, Dünya’nın yüzeyinde ve atmosferinde Güneş ışığını yansıtma kapasitesinin düşmesi anlamına geliyor.
Düşük seviyeli bulutlardaki düşüş her 10 yılda ortalama yüzde 1,3 oranındaydı. 2023’te sadece bir yılda biraz daha büyük bir düşüş yaşanmıştı. Araştırmacılar bunun, 2023’ün neden alışılmadık derecede sıcak geçtiğini açıklayabileceğini belirtiyor.
Bulutlar neden azaldı?
Bilim insanları bulutların neden azaldığına dair de üç olası etken sıralıyor.
Birincisi, iklim sisteminin değişkenliği. Bu, 2023’ün son derece sıra dışı bir yıl olmuş olabileceği ve sonraki yıllarda durumun eski haline dönebileceği anlamına geliyor.
İkincisi, hem insanların hem de doğal süreçlerin bol miktarda yaydığı aerosollerin etkisi. Aerosoller bulutların oluşmasına yardımcı olabilir, bu yüzden (kirlilik kontrol önlemleri gibi şeyler nedeniyle) aerosollerin azalması potansiyel olarak bu etkiyi açıklayabilir.
Ancak en endişe verici üçüncü açıklama, yükselen sıcaklıklar ile alçak seviyeli bulutlar arasında bir geri bildirim ilişkisi olması ihtimali. Bu, Dünya ısındıkça bulutların seyrekleşerek ısınmayı daha da artıracağı anlamına geliyor.
Araştırma ekibi, “Bulutla ilişkili albedo azalması yalnızca içsel değişkenlikten kaynaklanmıyorsa, 2023’teki ekstra sıcaklık kalıcı olabilir,” diyor.
“Ve bu, 2023 ve 2024’ün neden bu kadar istisnai derecede sıcak olduğunu anlama ihtiyacına biraz aciliyet katıyor.”
Kaynak: Euronews
