Ekvador’da cumhurbaşkanlığı seçimi, ilk turda kazananın belirlenememesi üzerine ikinci tura kaldı. Yaklaşık 14 milyon Ekvadorlu Pazar günü oy kullandı. Ancak sonuç ‘’pata’’ çıktı. Seçim yetkilileri, iktidardaki merkez sağcı Daniel Noboa ile başlıca sol rakibi Luisa Gonzalez’in neredeyse aynı oranda oy alması üzerine durumu “teknik bir beraberlik” olarak nitelendirdi.
İkili, nisan ayında ikinci turda yarışacak.
İki aday arasındaki fark kamuoyu yoklamalarının öngördüğünden çok az. Bu da ikinci tur seçimlerinin sonucunu tahmin etmenin daha zor olabileceğini gösteriyor.
Az bir farkla alınan sonuç, Noboa’nın destekçilerinin umutlarını da suya düşürdü. Zira erken yapılan bir anket, Noboa’nın açık ara zafer kazanabileceğini gösteriyordu.
Noboa’nın başkanlığı, şiddetli çete şiddetiyle mücadeleye odaklanmasıyla tanımlanıyor.
Artan suç oranlarını azaltmak için sokaklara ve cezaevlerine askeri güç konuşlandırmak üzere acil önlemler uyguladı.
Birçok destekçisi, ikinci turda cumhurbaşkanlığını elde ederek güvenlik politikalarını sürdürmesini umuyor.
Fernanda Iza, “Çete şiddetinin o kadar kötü olduğu, dışarı bile çıkamadığımız zamanlarda bize çok yardımcı oldu” diyor.
‘’Bize belli bir istikrar getirdi. Hala bekleyen birçok sorun var ama umarım planına devam eder.”
16 yaşındaki Juan Diego Escobar, Noboa’nın şansı konusunda iyimser olduğunu ifade etti.
“Diğer adaylara oy verenlerin büyük çoğunluğunun ikinci turda Daniel Noboa’ya oy vermeyi tercih edeceğini düşünüyorum” dedi.
“Noboa güvensizliği iyi idare ediyor. Suç oldukça iyi kontrol ediliyor. Ayrıca ekonomiyi de iyileştireceğini düşünüyorum.”
Miriam Naranjo, görevdeki kişi olmasına rağmen Noboa’nın “değişimi” temsil ettiğini söyledi.
Şunları ekledi: “Şu ana kadar yaptığı çalışmanın devam etmesine ihtiyacımız var. Kısa bir süre oldu. Daha büyük bir fark bekliyorduk, bu yüzden adayımıza olan desteği sürdürmek için çalışmalıyız.”
Bazı önemli çete liderlerinin yakalanması ve hapishanelerdeki şiddetin az da olsa azaltılması gibi bazı başarılara rağmen, şiddet suçları hâlâ önemli bir sorun olmaya devam ediyor.
Şiddetli ölümler 2024’te düştü ancak rekor seviyelere yakın kaldı. Sadece Ocak 2025’te 750 cinayet bildirildi.
Eski devlet başkanı Rafael Correa’nın öğrencisi olan Gonzalez, Noboa’yı ekonomiyi canlandırma, akaryakıt fiyatlarını düşürme ve şiddet suçlarıyla mücadele gibi temel vaatleri yerine getirmediği için eleştirdi.
Suçla mücadele için benzer askeri ve polis operasyonları önerirken, kampanyasında Ekvador’un en şiddetli bölgelerinde sosyal harcamaların artırılması gerektiğini vurguladı.
Eleştirmenleri ayrıca onu geçen yıl uzun süreli elektrik kesintilerine yol açan şiddetli kuraklığa yavaş yanıt vermekle suçladılar.
Noboa, seçim yasasındaki bir boşluğu gerekçe göstererek başkanlık görevlerini Başkan Yardımcısı Verónica Abad’a devretmeyi reddederek seçim kampanyası sırasında tartışma yaratmıştı.
Bu karar, ikili arasında kamuoyunda yaşanan bir çekişmenin parçası haline geldi.
Luisa Gonzalez’in destekçileri onu değişim için bir şans olarak görüyor.
46 yaşındaki Gonzalo Cajas, “Suç neden var? Yoksulluk var. Açlık var. Bu yüzden Ekvadorlu işçilerin gerçekten farkında olan biri olmalı ki ülke ileriye gidebilsin.” dedi.
42 yaşındaki Alejandra Tufiño şunları ekledi: “Ülkenin güvenliği parçalanmış durumda. Değişim istiyorum. Onun bunu çözeceğini söylemiyorum – ama ona bir şans verirsek ne olacağını görelim.”
Bazı seçmenler her iki adaydan da hayal kırıklığına uğramış durumda.
2023’te suikasta kurban giden cumhurbaşkanlığı adayı Fernando Villavicencio’nun partisinden bir adayı destekleyen 39 yaşındaki Gabriela Cajo, suçla mücadelede ilerleme sağlanamamasından duyduğu hayal kırıklığını dile getirdi.
“Daniel Noboa korkuyu temsil ediyor ve biz de umudu, değişimi temsil ediyoruz. Biz bir savaş hali istemiyoruz, barış istiyoruz” dedi.
“Sanırım ülkedeki seçim süreçlerinden hepimiz rahatsızız ve isteyeceğimiz son şey ikinci tur ve daha fazla kaynak harcanması.
“Muazzam bir kutuplaşma olacak. Kim kazanırsa kazansın, çok fazla muhalefet olacak. Bir kez daha, kimin en az kötü olduğunu seçmek zorunda kalacağız.”
Nisan ayında kim galip gelirse gelsin, önemli zorluklarla karşılaşacak.
Ekvador, uyuşturucu kartellerinin limanları üzerinden geçen kazançlı kaçakçılık rotalarının kontrolü için verdiği mücadeleyle birlikte yaygın suçlarla boğuşmaya devam ediyor. Kaçırılmalar ve cinayetler günlük olaylar olmaya devam ediyor.
Ülke ayrıca yüksek işsizlik, zayıf ekonomi ve geçen yıl 14 saate kadar süren elektrik kesintilerine neden olan enerji kriziyle de boğuşuyor.
Noboa, iş yaratarak, yatırım çekerek ve yenilenebilir enerji üretimini artırarak bu sorunları çözme sözü verdi.
/BBC News/
