Savaş, baskı, yoksulluk, doğal afetler milyonlarca insanın göç etmesine neden oluyor. Birçoğu çıktıkları bu ‘’umuda yolculukta’’ yaşamını yitiriyor. Başına bin bir bela geliyor. İnsan kaçakçıları tarafından çoğu kez ölüme tek ediliyor.
Somalili Fathi Hüseyin sadece bu milyonlarca insandan birisi . BBC’den Bushra Mohamed çıktığı ‘umuda yolculukta’’ yaşamını yitiren Fathi Hüseyin’in hikayesini yazmış.
‘’Güzellik salonu sahibi Fathi Hüseyin’in ailesi, göçmen kaçakçılarıyla yaptığı anlaşma sonucu Mayotte Adası’na giderken denizde hayatını kaybetmesinin ardından, Somali’nin başkenti Mogadişu’daki evlerinde derin yas tutuyor.
26 yaşındaki üvey kız kardeşi Samira, BBC’ye telefonla yaptığı açıklamada, “Hayatta kalanlar bize kızın açlıktan öldüğünü söylediler” dedi.
Aile, Fathi’nin kaçakçılar tarafından terk edildikten sonra yaklaşık 14 gün Hint Okyanusu’nda sürüklenen iki küçük tekneden birinde hayatını kaybettiğini öğrendi.
“İnsanlar çiğ balık yiyor ve deniz suyu içiyordu, o ise bunları reddetti. Hayatta kalanlar onun ölmeden önce halüsinasyon görmeye başladığını söylediler. Ve bundan sonra cesedini okyanusa attılar” diyor Samira BBC’ye.
Fathi’nin ailesi, kızın ölüm haberini yaklaşık bir hafta önce Madagaskar açıklarında balıkçılar tarafından kurtarılan Somalililerden öğrendi.
Uluslararası Göç Örgütü (IMO) , iki teknenin alabora olması sonucu 70’ten fazla kişinin bulunduğunu , 24 kişinin hayatını kaybettiğini, 48 kişinin ise sağ kurtulduğunu bildirdi.
Madagaskar’ın yaklaşık 300 km kuzeybatısında bulunan küçük Fransız adasına ulaşmaya çalışırken her yıl yüzlerce göçmenin öldüğü düşünülüyor.
Fathi, 1 Kasım’da Mogadişu’dan Kenya’nın kıyı kenti Mombasa’ya uçtu ve birkaç gün sonra tekneyle Mayotte’ye doğru yola çıktı. Bu, Hint Okyanusu’nda 1.100 km’den fazla süren tehlikeli bir yolculuktu.
Samira, Fathi’nin Mogadişu’da başarılı bir işi olduğunu, orta sınıfın bir hayatı olduğunu ve gidiş kararının kendilerini şaşırttığını söyledi.
Samira, Fathi’nin planını ailesinden gizlediğini, sırrını sadece küçük kız kardeşine anlattığını ve güzellik salonunu işleterek kazandığı parayı kaçakçılara ödediğini söylediğini belirtti.
“Okyanustan nefret ediyordu. Neden ve nasıl bu kararı aldığını bilmiyorum. Keşke ona sarılabilseydim,” diye ekliyor.
Hayatta kalanlar, Fathi’nin ailesine, güzellik salonu sahibinin ve diğer yolcuların Mombasa’dan ayrılırken aynı büyük teknede olduklarını söyledi.
Ancak kaçakçılar, yolculuk sırasında teknede mekanik arıza meydana geldiğini ve geri dönmek zorunda kalacaklarını söyledi.
Daha sonra Kenya’ya dönmeden önce kaçakçılar tüm göçmenleri iki küçük tekneye bindirip, “Üç saat içinde Mayotte’ye varacaksınız” güvencesini verdiler.
Ancak Samira, “bu yolculuk 14 güne dönüştü” ve kız kardeşinin ve diğerlerinin ölümüne yol açtı diyor.
Samira, kurtulanlardan bazılarının, kaçakçıların kendilerini bilerek denizde bıraktıklarından, çünkü kendilerine daha önceden ödeme yapılmış olduğundan ve onları Mayotte’ye götürme niyetleri olmadığından şüphelendiğini söyledi.
IMO bölge yetkilisi Frantz Celestin, BBC’ye yaptığı açıklamada, göçmenlerin Fransız adasına ulaşmaya çalışırken hayatlarını riske atmalarının giderek yaygınlaştığını söyledi.
“Yakın zamanda 25 kişi aynı yolculuğu yaparken hayatını kaybetti, genellikle Komorlar ve Madagaskar’dan geçiyorlardı. Genel olarak bu yıl göçmenler için en ölümcül yıl oldu” diyor.
BBC, Mayotte’ye ulaşmaya çalışan beş Somali göçmeniyle görüştü.
Somali’den adaya iki ana güzergah olduğunu söylediler.
Bazıları Mayotte’ye çok daha yakın olan Komor Adaları üzerinden Mombasa’dan tekneyle seyahat ediyor, daha fazla parası olanlar ise Etiyopya’ya ve ardından Madagaskar’a uçuyor.
Oradan, Fransız pasaportu alma ve Avrupa’ya erişim kapısını açacağını umarak Mayotte’ye küçük bir tekneyle geçiyorlar.
Bu tehlikeli yoldan sağ kurtulan şanslı azınlıktan biri de Khadar Mohamed.
Mayotte’ye 11 ay önce gelmiş ama Madagaskar’dan adaya ulaşmak için yaşadığı zorlu süreci net bir şekilde hatırlıyor.
“Madagaskar’a geldiğimde, tekne sahibinin evine götürüldüm. Orada 14 gün kaldık. Somali ve Madagaskar karışımıydık. Bekleyenlerin sayısı 70’e ulaştı. Daha sonra bir tekneye bindirilerek nehir yoluyla açık denize götürüldüler.’’
Khadar, hükümeti devirmek için savaşan El Kaide bağlantılı Eş-Şebab’ın oluşturduğu tehdit nedeniyle Somali’den ayrıldığını söylüyor.
“Güvenliğim için ülkemi terk ettim. Bir işletme sahibiydim ve el-Şebab yüzünden işimi yapamadım.”
Bazı mağdurların aileleri, kaçakçılara Mombasa’dan Mayotte’ye seyahat için yaklaşık 6.000 dolar ödendiğini, paranın yarısının önceden verildiğini söyledi.
BBC, sosyal medya platformu TikTok’ta Mayotte’ye ve hatta Avrupa’nın diğer bölgelerine benzer yolculukların reklamını yapan hesaplar gördü.
Reklamlarda, operatörlerin insanları büyük turist tekneleriyle Mayotte’ye götürebildiği iddia ediliyor ancak mağdur aileleri kaçakçıların “kwassa” adı verilen çok daha küçük balıkçı tekneleri kullandığını söylüyor.
Fransız hükümeti son trajediyle ilgili herhangi bir açıklama yapmadı.
Somali Dışişleri Bakanı Ahmed Mualim Fiqi, hükümetinin kurtulanlarla iletişime geçip onları ülkelerine geri getirmek için çaba harcadığını söyledi.
Fathi’nin ailesi, kızlarının Mogadişu’da temas kurduğundan şüphelendikleri bir kaçakçıyı yetkililere bildirdiklerini ve kaçakçının tutuklandığını, ancak daha sonra kefaletle serbest bırakıldığını söyledi.
Samira, kız kardeşinin son anlarında neler hissettiğini bilememenin acısının sonsuza dek kendisiyle kalacağını söylüyor:
“Keşke benimle konuşup kararını bana anlatabilseydi. Bana veda edebilirdi… şimdi, onun ölümünü nasıl hazmedeceğimi bilmiyorum.”
/BBC Word/
