Güneş’te manyetik kuvvetin çok yoğun olduğu ve bir miktar ısının yıldızın yüzeyine ulaşmasının engellendiği bölgelere Güneş lekesi deniyor. Bu lekeler, çevresine kıyasla daha soğuk olduğu için daha koyu renkte görülüyor ve bu yüzden “leke”lere benzetiliyor.
Ancak yoğun manyetik alanları nedeniyle Güneş lekeleri çok aktif bölgeler. Yani buralarda sıklıkla patlamalar meydana gelebiliyor. Bu patlamalar sonucunda koronal kütle atımı (CME) adı verilen plazma fışkırmaları oluşuyor.
Söz konusu radyoaktif plazma parçacıkları uzayda yol alarak Dünya’ya ulaşıyor ve gezegeni koruyucu bir kalkan gibi saran manyetik alanla etkileşime giriyor.
Bu durumda olay Güneş fırtınası adını alıyor ve manyetik alanla girilen etkileşim sonucu görkemli kuzey ışıkları meydana geliyor.
Ancak Güneş fırtınaları aynı zamanda GPS sistemlerini ve radyo dalgalarını kesintiye uğratarak yeryüzünde iletişimin felç olmasına ve hatta elektrik kesintilerine sebebiyet verebiliyor.
Space.com’a göre son patlama, AR 3947 lekesinden güçlü bir enerji dalgası saldı. Bu da Güney Atlantik, Afrika ve Güney Amerika’nın doğusunda bazı bölgelerde radyo sinyallerini engelleyerek iletişimi felç etti.
Güneş patlamaları dört kategoride sınıflandırılıyor. Her bir sınıftaki patlamalar bir altındaki sınıftan 10 kat daha güçlü. X sınıfı patlamalar ise hepsinin en güçlüsü olarak zirvede.
SBahse konu olan son patlama da X sınıfı diye kategorize edildi.
Güneş Solar Maksimum’da
ABD Uzay Ajansı (NASA) ve Ulusal Atmosfer İdaresi (NOAA), kısa süre önce Güneş’in resmen “solar maksimum” evresine girdiğini açıklamıştı.
Güneş böylece 11 yıllık aktivite döngüsünün zirvesine yaklaşmış oldu.
Bu da yakın zamanda yıldızda daha fazla lekenin ortaya çıkıp, daha çok patlamanın meydana gelebileceği ve Güneş fırtınalarının sayısının artabileceği anlamına geliyor.
Bu süreçte, aurora diye de bilinen kuzey ışıkları, Dünya’nın daha alçak enlemlerinden de görülebilir hale gelebilir.
Güneş her 11 yılda bir, sakin veya fırtınalı geçen bir döngüsünü tamamlıyor ve yenisini başlatıyor.
Yıldız, 2019’da 25. döngüsüne girdi.
Bu 11 yıllık döngüler sırasında yıldızın manyetik kutupları düzenli olarak yer değiştiriyor.
Söz konusu döngülerden daha sakin olanına, yani yıldızdaki patlamaların ve lekelerin minimum seviyeye indiği dönemlere “solar minimum” deniyor.
Güneş lekelerinin arttığı ve patlamaların da sıklaştığı evrelere ise “solar maksimum” adı veriliyor.
/euronews/
