Irak hükümetinin talebi üzerine Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, oybirliğiyle, Birleşmiş Milletler IŞİD Suçlularının Cezalandırılması İçin Soruşturma Ekibi’nin (UNITAD) Irak’taki çalışmalarını sonlandırmayı kararlaştırdı.
İngiltere’nin desteğiyle hazırlanan karar taslağında, Bağdat’ın ayrıca IŞİD üyeleri ve örgütü finanse edenleri yargılayabilmesi için BM müfettişlerinden IŞİD suçlarına ilişkin şu ana kadar topladıkları kanıtları teslim etmelerini istediği belirtildi.
Kararda, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’e, Irak’ın UNITAD tarafından toplanan delilleri teslim etme talebinin uygulanmasına yönelik tavsiyeleri içeren bir raporu önümüzdeki yılın Aralık ayına kadar sunmaya çağrılıyor. Güvenlik Konseyi ayrıca ekipten, Irak hükümetinin onayıyla delillerin diğer ülkelerle nasıl paylaşılacağının belirlenmesini ve daha önce üçüncü ülkelere verilen deliller konusunda Bağdat’a bilgi verilmesini istedi.
Irak’ın talebi üzerine BM Güvenlik Konseyi, Eylül 2017’de IŞİD üyeleri hakkında soruşturma için delil toplamak amacıyla bir soruşturma ekibi kurdu.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in özel danışmanı ve UNITAD Direktörü Christian Ritscher Haziran ayında yaptığı açıklamada, Irak mahkemelerinde başlatılan “dev dijitalleşme” girişimiyle toplam 8 milyon sayfa IŞİD belgesinin dijital platforma taşındığını bildirdi.
Christian Richer “Araştırmacılarımız IŞİD tarafından kimyasal silahların geliştirilmesi ve kullanılmasının yanı sıra grubun cinsiyete dayalı şiddet ve çocuklara, Sünnilere, Ezidlere, Şiilere ve Hıristiyanlara karşı işlediği suçlara ilişkin kanıt topluyor” dedi.
Ritscher, IŞİD’in Irak’ta işlediği suçlara ilişkin “belge kıtlığı” olmadığını, IŞİD’in, geniş bir yapılanmaya sahip olduğu için belgelerini muhafaza ettiğini kaydederek, “Asıl mesele bu delillerle ne yapılacağı. Çok sayıdaki belge ve bilgiyle nasıl baş edileceği önem taşıyor” değerlendirmesinde bulundu.
Irak’ın BM Daimi Temsilciliği Maslahatgüzarı Sarhad Sardar Fatah ise delillerin Irak hükümetine devredilmesi için uygun yasanın oluşturulmasını beklemek yerine acil ve pratik adımlar atılması gerektiğini açıkladı.
Nadia Murad ve Avukat Amal Clooney’den UNITAD’ın görev süresinin uzatılması çağrısı
13 Eylül ‘de IŞİD’den sağ kurtulan ve Nobel Barış Ödülü sahibi Ezidi Kürt kadın Nadia Murad, kıdemli insan hakları avukatı Amal Clooney ile UNITAD’ın görevine son verilmesine ilişkin ortak bir basın açıklaması yaptı. UNITAD’ın çok önemli işlere imza ettiği belirtilen açıklamada “Geçtiğimiz beş yıl boyunca Irak’taki BM soruşturma ekibi delil ve ifadeler topladı. Ve IŞİD’in vahşetinin derinliğini ortaya koydu. IŞİD’in Ezidi halkına karşı uyguladığı soykırım ve cinsel şiddetin yanı sıra Irak’taki diğer azınlıklara karşı işlediği suçları da belgeledi” denildi.
Nadia Murad ve Amal Clooney, UNITAD’ın görev süresinin, kanıtların korunması ve gelecekteki adli işlemlerde kullanılmasının yanı sıra “Irak’ın uluslararası suçları soruşturma ve kovuşturma kapasitesinin” geliştirilmesi için uzatılması çağrısında bulundu.
/rûdaw/
