ABD Başkanı Trump, Ortadoğu’yu ziyaret edeceği önümüzdeki haftalarda, İran’ın nükleer programına odaklanacak. Trump, İran’a diplomatik çözüm için iki ay süre tanırken, başarılı olamazsa askeri seçenekleri de değerlendiriyor. İsrail’in de bu süreçte rol alması bekleniyor.
Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump’ın önümüzdeki haftalarda Ortadoğu’ya bir ziyaret gerçekleştirmesi ve Suudi Arabistan, Katar, Birleşik Arap Emirlikleri ile diğer bazı ülkelerin liderleriyle bir araya gelmesi planlanıyor.
Trump’ın bu ziyareti, Beyaz Saray’da şu anda Ortadoğu ile ilgili birçok konunun masaya yatırıldığı bir dönemde gerçekleşiyor.
Ancak Washington’daki araştırma merkezlerinin görüşüne göre, İran dosyası en kritik konu olarak öne çıkıyor.
Bu yönetim, Ortadoğu’daki diğer meseleleri çözmeden önce İran’ın nükleer meselesini kesin bir sonuca bağlamayı hedefliyor.
Eurasia Group’un Ortadoğu Direktörü Firas Maksad, konuyla ilgili Rûdaw’a şu değerlendirmeyi yaptı:
“Ortadoğu söz konusu olduğunda, yönetim içinde farklı görüşler mevcut. Bazıları Ortadoğu’ya derin bir odaklanma gerektiğini düşünürken, aynı zamanda Güney Asya politikalarına ve Çin gibi rakiplere de dikkat edilmesi gerektiğini savunuyor. Ancak ‘şahinler’ olarak bilinen grup, özellikle İran konusunda, küresel çatışmaların Ortadoğu’dan başlayacağına ve bölgenin bu çatışmaların merkezi olduğuna inanıyor.”
Maksad, “Ortadoğu’ya geldiğimizde, İran’ın, Başkan’ın yakından takip ettiği ve kapsamlı bir politika geliştirmek istediği konulardan biri olduğunu düşünüyorum. Maksimum baskı politikası geri getirildi, Husilere yönelik saldırılar İran’a bir mesaj olarak düzenlendi ve bombardıman uçaklarının yer değiştirmesi de bu politikanın bir parçası” diye ekledi.
Donald Trump, İran’ın nükleer meselesini diplomasi yoluyla çözmeyi amaçlıyor. Ancak Tahran’ın diplomatik yolu reddetmesi halinde, yönetiminin İran’a karşı sert seçenekler de dahil olmak üzere birçok alternatifi masada tuttuğunu ve bu seçenekler arasında İran’ın nükleer tesislerine yönelik askeri operasyonların da yer aldığını ifade ediyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı’nda eski İran dosyası sorumlusu olan Jennifer Gavito, Trump’ın öncelikli olarak bir anlaşma arayışında olduğunu, ancak İsrail’in bu süreçte önemli bir rol oynadığını belirtti.
Jennifer Gavito’ya göre, İsrail, İran’ın şu anda zayıf göründüğü bu aşamada askeri seçeneğin öncelikli olmasını istiyor ve ABD’yi bu yönde teşvik ediyor.
Rûdaw’a konuşan Gavito, şunları söyledi:
“Başkan Trump’ın politikasını yönlendiren temel motivasyonun bir anlaşmaya varmak olduğunu düşünüyorum. Eğer birincil bir hedefi varsa, o da İran’la bir anlaşmaya ulaşmaktır. Ancak şu anda mesele şu: İsrail de bu stratejik durum değerlendirmesinin bir parçası. Şimdi bir anlaşma yapmanın mı yoksa İran’ın nükleer kapasitesini sona erdirmek için hava saldırıları düzenlemenin mi zamanı olduğu konusunda bir ikilem var. İran, son dönemde bölgede bir dizi geri çekilme yaşadı; son 18 ayda Hizbullah, Hamas ve diğer grupların zayıflaması gibi. Bu nedenle İsrail, hava savunmasına gerek kalmadan İran’a saldırı düzenlemek için bunun çok uygun bir zaman olduğunu düşünüyor. Bunu ABD ile koordineli bir şekilde ya da en azından ABD’nin desteğiyle yapmak istiyorlar.”
Birkaç hafta önce Donald Trump, İran’ın dini liderine liderine bir mektup göndererek, müzakere masasına gelip gelmeyeceklerine karar vermeleri için iki ay süre tanımıştı. Trump, aksi takdirde ABD’nin diğer seçenekleri değerlendireceği uyarısında bulunmuştu.
İran hükümeti, Umman aracılığıyla bu mektuba yanıt verdi, ancak mektubun Beyaz Saray’a ulaşıp ulaşmadığı henüz netlik kazanmadı.
/rûdaw/
