İranlı yetkililer İtalyan gazeteci Cecilia Sala’nın “İslam Cumhuriyeti yasalarını ihlal etmek” gerekçesiyle gözaltına alındığını açıkladı.
BBC Farsça’da yer alan haberde İran Kültür Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, 19 Aralık’taki gözaltı işleminin “mevzuata uygun olarak” gerçekleştirildiği belirtildi.
Sala’nın ailesiyle telefonla görüştüğü ve İtalyan Büyükelçiliği’nin de durumdan haberdar edildiği kaydedildi.
İtalyan gazeteci Cecilia Sala’nın İran’da gözaltına alınması, “rehine diplomasisi” iddialarının da karıştığı karmaşık bir uluslararası müzakere süreci başlatmıştı.
Sala vakasının, İstanbul-Milano uçuşu sonrası İtalyan havalimanında yakalanan ve ABD’nin iadesini istediği bir İran vatandaşıyla bağlantılı olabileceği iddia edilmişti..
İtalya Dışişleri Bakanlığı, Sala’nın 19 Aralık’ta Tahran’da gözaltına alındığını 27 Aralık’ta açıkladı.
Il Foglio gazetesi ve Chora Media podcast platformu için çalışan 29 yaşındaki Sala 13 Aralık’ta gazeteci vizesiyle İran’a gitmiş, 20 Aralık’ta İtalya’ya dönüşünden önce 19 Aralık’ta İran polisi tarafından otelinden alınarak Evin cezaevine götürülmüştü.
Sala’nın erkek arkadaşının da çalıştığı Il Post sitesinin haberine göre İtalyan gazeteci ilk 24 saat hiç kimseyle görüştürülmeden hücrede tutuldu. Ardından iki telefon görüşmesi yapmasına izin verilince ailesini ve erkek arkadaşı Daniele Ranieri’yi arayarak durumunu anlattı.
Il Post, Ranieri ile telefon görüşmesinde Sala’nın kullandığı ifadelerin “doğal” olmadığını, İngilizce’den tercümeye benzeyen ifadeler kullanması nedeniyle telefon konuşmasında “yazılı bir metni okumak zorunda kalmış olmasının muhtemel” göründüğünü yazdı.
İtalya basını Sala’nın bir haftadır tecrit hücresinde tutulduğunu ve avukatla görüşmesine izin verilmediğini bildirdi.
Cecilia Sala ancak 27 Aralık’ta İtalya’nın İran Büyükelçisi Paola Amadei ile görüşebildi. Bu tarihten itibaren İtalyan hükümetinden endişe dozu yüksek açıklamalar geldi.
Dışişleri Bakanlığı Sala’nın gözaltında tutulduğunu ilk kez 27 Aralık’ta açıkladı ve basından “ihtiyatlı” bir yaklaşım talep etti.
Başbakanlık da vakayı “karmaşık” diye niteledi ve “İtalyan gazeteciyi bir an önce evine getirmek için çalıştıklarını” belirtti.
Dışişleri Bakanı Antonio Tajani de sorunun hızla çözülmesini umduğunu söyledikten sonra “Fakat bu bize bağlı değil” dedi.
İtalya basınında ise Cecilia Sala’nın bir “rehine diplomasisi” politikasının mağduru olabileceği iddiaları yer almaya başladı.
La Repubblica gazetesi “Cecilia Sala, İranlı bir silah kaçakçısının İtalya’da tutuklanmasının ardından otelinden alındı” başlıklı haberinde şu ifadeleri kullandı:
“Cecilia Sala’nın serbest bırakılması için çalışanları çok endişelendiren zamansal bir rastlantı var. Gazetecinin tutuklanmasından üç gün önce, 16 Aralık’ta 38 yaşında bir İranlı, Malpensa (Milano) havaalanında tutuklandı. Kendisi İstanbul’dan geliyordu ve hakkında ABD’nin tutuklama emri vardı: Adı Muhammed Abedini ve bir istihbarat kaynağının aktardığına göre ‘sıradan bir vatandaş değil’.”
Kamu yayıncısı Rai, Ansa ajansı ve çok sayıda haber sitesi de Sala’nın gözaltına alınmasıyla Abedini vakası arasında bağlantı olabileceği iddiasını haberleştirdi.
Haberlere göre İran-İsviçre vatandaşı Abedini, İstanbul’dan İsviçre’ye giderken Milano’da aktarma yaptığı sırada havalimanında gözaltına alındı. ABD’nin hakkındaki tutuklama kararı nedeniyle durdurulan Abedini hakkında Milano mahkemesinin ABD’ye iade konusunda karar alması bekleniyor.
Abedini, Ürdün’de geçen Ocak ayında 3 ABD askerinin hayatını kaybettiği bir saldırıyla bağlantılı olarak ABD yaptırım yasalarını ihlalle suçlanıyor. Abedini’yle aynı gün bir İran vatandaşı daha ABD’de gözaltına alınmıştı.
ABD Adalet Bakanlığı 16 Aralık’ta yaptığı açıklamada, “42 yaşındaki ABD-İran vatandaşı yaşındaki Mahdi Mohammad Sadeghi ve İranlı 38 yaşındaki Mohammad Abedininajafabadi, diğer adıyla Mohammad Abedini, ABD ihracat kontrol ve yaptırım yasalarını ihlal ederek ABD’den İran’a sofistike elektronik bileşenler ihraç etmek için komplo kurmakla suçlanıyor” dedi.
Bakanlık, Abedini’nin ayrıca, Ürdün’deki bir askeri üste insansız hava aracıyla düzenlenen ve 3 ABD askerinin ölümüne yol açan saldırıyla ilişkili olarak bir terör örgütüne (İran Devrim Muhafızları) maddi destek sağlamakla suçlandığını da açıkladı.
İtalyan gazetecinin İran’da gözaltına alınmasının Abedini vakasıyla bağlantılı olabileceği iddialarını La Repubblica gazetesi ABD’li yetkililere de sordu. Gazetenin görüştüğü bir ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, “İtalyan gazeteci Cecilia Sala’nın İran’da tutuklandığından haberdarız.
Bu tutuklama, bir İran vatandaşının 16 Aralık’ta İtalya’da drone bileşenleri kaçakçılığı yapmaktan tutuklanmasının ardından geldi. Bir kez daha İran’da haklı bir neden olmaksızın keyfi olarak gözaltına alınan tüm mahkumların derhal ve koşulsuz serbest bırakılması çağrısında bulunuyoruz” dedi.
İsmi açıklanmayan Dışişleri yetkilisi, “Maalesef İran rejimi diğer birçok ülkenin vatandaşlarını haksız yere tutuklamaya devam ediyor; sıklıkla bu kişileri siyasi koz olarak kullanmayı amaçlıyor” diye ekledi.
Gazete, ABD’nin Abedini’nin İtalya’dan iadesini istemekte ise kararlı olduğunu yazdı.
