7 Ekim 2023’te Hamas’ın İsrail sınırlarını aşıp 1200’e yakın sivil ve askeri öldürmesi, yaklaşık 250 kişiyi rehin alması, sonrasında İsrail’in Gazze’ye karşı başlattığı savaş 15 ayı geride bırakırken 200 kadar asker, hükümetin ateşkesi onaylamadığı takdirde ‘savaşmaktan vazgeçeceklerine’ dair bir mektubu imzaladı.
Euronews’te yer alan habere göre imzacılar bunun bir “başlangıç” olduğunu, zamanla diğer askerlerin de kendilerine katılacağını belirtiler. Bu, İsrail ile Hamas üzerindeki “ateşkes” sağlanmasına yönelik baskıların arttığı bir döneme rast geldi.
Ateşkes için Katar’daki görüşmeler hala devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden ve selefi Donald Trump, savaşın sona erdirilmesi çağrısında bulundu.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, medya kuruluşu MSNBC’ye verdiği demeçte, Trump’ın Orta Doğu Temsilcisi Steve Witkoff’un da görüşmelere katıldığını, Trump’ın 20 Ocak’taki yemin töreninden önce olası bir ateşkese “sıcak” baktığını açıkladı.
Associated Press ise Gazze’de savaşmayı reddeden yedi askerle konuştu. Askerler, ayrım gözetmeksizin tüm Filistinlilerin öldürüldüğünü, tehdit oluşturmayan evlerin yıkıldığını ve bazı askerlerin bu evleri yağmaladığını söyledi.
İsrail’de askerlerin siyasetten uzak durması şart koşuluyor ve ordu hakkında olumsuz görüş bildirmeleri neredeyse “imkansıza yakın”. Fakat, 7 Ekim 2023’teki “birlik” ortamının zamanla “parçalara ayrıldığı”, artan asker kayıpları ve rehinelerin hala evlerine dönememiş olmalarının sıkça eleştirildiği belirtiliyor.
Hizmet etmeyi reddedenlerin hapse atılmasını öngören ceza yasalarına karşın, ateşkesin sağlanamadığı takdirde savaşmayı reddeden 200 kadar askerin hiçbiri gözaltına alınmadı.
Uluslararası insan hakları grupları İsrail’i Gazze’deki işgalinden ötürü “soykırımla” suçluyor.
Güney Afrika tarafından sunulan soykırım iddiaları Uluslararası Adalet Divanı’nda araştırılıyor.
Uluslararası Ceza Mahkemesi, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkardı.
İsrail ise bu iddiaları şiddetle reddedip, sivil kayıpları en aza indirmek için “hassas” operasyonlar düzenlediklerini ileri sürüyor. Yine Hamas militanlarının sivillerin arasına saklandığını, bu nedenle sivil ölümlerin görüldüğünü belirtiyorlar.
İsrail Savunma Kuvvetleri’nin (IDF) zırhlı birliklerinde subaylık yapan Yotam Vilk, Gazze’de, İsrail’in kontrolündeki tampon bölgeye giren herkese “ateş açılması” talimatı alındığını, bir defasında en az 12 kişinin bu talimatla bağlantılı olarak öldürüldüğünü ve çapraz ateşte kalan bir gencin can çekişmesini unutamadığını söylüyor.
“O daha büyük bir hikayenin parçası olarak öldü. Filistinlilerin ‘insan olarak görülmediği’ anlayışın bir parçası olarak.”
Filistinli gencin Ağustos 2024’te öldürüldüğünü belirten Vilk, Netzarim Koridoru’na yönelen bir grup insana durması için çağrı yapıldığı, durmamaları üzerine önce ayaklarına sonra hayati bölgelerine ateş açıldığını aktardı.
Ona göre, kendilerine doğru gelen ve tamamı öldürülen gruptaki insanların silahlı olup olmadıkları bilinmiyordu çünkü askerler olması gerekenden “daha hızlı” davranmıştı.
Gazze’de iki ay kadar kaldığını söyleyen sağlık personeli Yuval Green, bu ayın başında birliği terk ettiğini ve görevi sırasında karşılaştığı manzaralardan ötürü hayata devam etmenin “imkansız” olduğunu vurguluyor.
Askerlerin Filistinlilerin evlerini yağmaladığı birden fazla olaya tanıklık ettiğini kaydeden Green, Hamas militanlarının eline geçmemesi için masum insanlara ait bir evin havaya uçurulduğu olayın kendisi için “bardağı taşıran son damla” olduğunu ifade ediyor.
Savaş sırasında yüzlerce askerle görüşen travma terapisti Tuly Flint, Gazze Şeridi’nde 15 aydır devam eden işgalden ötürü ordunun “ahlaki açıdan ağır hasar aldığını” düşünüyor.
“Zamanı geri alabilse savaş kararına karşı çıkacağını” belirten bir asker, 2023’ün sonlarında, iki haftalık görevi sırasında en az 15 binanın “gereksiz yere” yakıldığını söylüyor: “Evleri yakan ben değildim ama dışarıda nöbet tutuyordum. Suça ortak oldum, çok pişmanım.”
IDF, Ekim 2023’teki işgalden bu yana 830’dan fazla İsrail askerinin öldüğünü aktardı.
/euronews/
