İsveç’te yaşayan Kürt sosyolog ve yazar Gülistan Kavak, 2023 Disleksi Ödülü’nün sahibi oldu. Disleksi üzerine yaptığı çalışmalarla görünmezi görünür kılan Kavak’a ödülü İsveç Kraliyet ailesi tarafından 6 Ekim’de Stockholm’deki sarayda düzenlenen törenle verildi.
Disleksi rahatsızlığı bulunan Gülistan Kavak buna rağmen eğitimli bir sosyolog.
Stocholm’deki Lidingö okulunda danışmanlık yapan Kavak, okuma-yazma bilmemekle ilgili iki kitap yazdı. İlk kitabı “Analfabetism” görünmez engellilik okuma-yazma bilmeme üzerine. Son kitabı ise “Annem okuma yazma bilmiyor” (Min mamma kan inke läs and scriar) adlı bir çocuk kitabı.
Gülistan Kavak, okuma yazma bilmeme ve disleksi konusunda farkındalık yaratmaya yönelik çalışmalarıyla 2023 Disleksi Ödülü’ne layık görüldü.
Kürt aktivist ödülü 6 Ekim’de Stockholm’deki sarayda düzenlenen törenle kendisi de disleksi olan Prens Carl Philip’in elinden aldı. Ödül, Prens Carl Philip’in kurucusu olduğu Disleksi Derneği ve Oribi tarafından ortaklaşa veriliyor.
“O gün benim için çok önemli bir gündü”
Rûdaw TV’de Hemin Abdullah’ın sunduğu Diaspora programa konuk olan Kavak, hayatı ve deneyimlerinden ve ayrıca aldığı ödülden bahsetti.
Kraliyet ailesinin ödülü alırken yaşadığı duyguyu, “O gün benim için çok önemli bir gündü, hayatım boyunca unutmayacağım” diye dile getiren Kavak, “İsveç Kralı ve Prensi’nin de disleksisi var. Onlar da benin gibi okuma, yazma ve hecelemede güçlük çekiyorlar. Bu rahatsızlık beyinde engellilik oluşturuyor ama buna rağmen ben iki kitap yazdım. Bu nedenle İsvaç Krallık ailesi bana böyle bir ödül vermeyi uygun buldu” ifadelerini kullandı.
“Anne ve babam hiç okula gitmedi”
Kitaplarında okuma-yazma bilmemeyi ve bu konuda yaşanan zorlukları anlattığını belirten Kavak, şunları dile getirdi:
“Avrupa gibi bir yerde her şey okuma-yazma ile ilgili. Bu kitaplarımda disleksi olanların hangi zorluklara maruz kaldığını anlatıyorum. Anne ve babam da okuma yazma bilmiyorlar. Onlar doğdukları köyde okul olmadığı için hiç okula gidemedi. İsveç’e geldiklerinde artık bizim onlara yol göstermemiz gerekiyordu. Örneğin hastaneye, okula bizim onları götürüp rehberlik etmemiz gerekiyordu. Kitaplarımda bunu anlattım. Yani 5 yaşındaki bir çocuğun annesi ile babasına tercümanlık ettiğini yazdı. Mesele okula gittiğimizde öğretmen İsveççe bir şeyler anlatıyordu ama anne ve babam anlamıyordu, benim onlar için Kürtçeye çevirmem gerekiyordu.
“Oğlum bana neden çocuklar için de yazmadığımı sordu”
İlk kitabım büyükler içindi, ikinci kitabım ise çocuklar için. İlk kitabımı yazdığımda oğlum bana neden çocuklar için de yazmadığımı sordu. Planımda çocuklar için kitap yazmak yoktu. İlk yazdığımdan bir öykü kitabı çıkarmamı istedi. Bu kitap da oğlumun fikriydi. Çalıştığım okulda her haft6a problemi olan veya zorluk yaşayan çocuklar hakkında toplantılar yapıyoruz. Ben kreatör olarak çocukların durumunu değerlendiren raporlar hazırlıyor ve gerekli olduğunda aileler için destek istiyorum. Çocuklar hakkında okulun mesaj gönderdiği aileler içerisinde buna yanıt vermeyenler oluyor. Müdür bana bu aileleri sosyale, yani devlete bildirmemi söyledi. Ama ben, ‘belki de bu aileler çok iyi ailelerdir fakat okuma-yazma bilmiyordur ve o yüzden yanıt veremiyorlardır’ dedim. Bu şekilde öğrenci ile konuştum, o da Hindistan’ın kuzeyinden geldiklerini, annesi ile babasının okuma-yazma bilmediğini anlattı. Ailesini çağırıp görüştüm ve durumlarını bir sonraki toplantıda müdüre, okul psikoloğuna, doktora anlattım. Bu çocuklara daha fazla göz kulak olmamız gerektiğini ve ailelere mesaj göndermek yerine onlarla telefonda görüşmenin daha iyi olacağını söyledim.”
“Tatil yerine üçüncü kitabımı yazacağım”
Ailesi 1989’da Mardin’in Nusaybin ilçesinden İsveç’e göç eden Gülistan Kavak, burada dünyaya geldi.
Kavak, “Ebeveynlerim evde sürekli Kürtçe konuşuyorlardı. Ben de onlardan öğrendim, Kürtçe müzik dinliyordum, haftada bir de Kürtçe ders aldım, bu şekilde Kürtçeyi öğrendim” dedi.
Gülistan Kavak, 2023 Disleksi Ödülü’nün yanı sıra tatil için para ödülü de aldı. Ancak Kavak, tatil yerine bu para ile başka bir planı olduğunu söyledi.
Kavak, “Şimdi üçüncü kitabımı yazıyorum. Bu kitap da çocuklara karşı kullanılan fiziki ve düşünsel şiddetin zararları üzerine ve okullarda okutulacak” diye konuştu.
İsveç’te sosyal işlerde de çalıştığını, ailesinden şiddet gören, cinsel istismara maruz kalan veya ailesi alkolik olan çocukların ebeveynlerinden alındığını belirten Kavak, “Ama ebeveynler okuma yazma bilmediği için çocuklar onlardan alınmıyor. Zaten alınmamalı, bu durumda devlet ailelere yardım etmeli” dedi.
Disleksi, beynin yazılı dili işleme biçimini bozan, zeka problemi olmadığı halde okuma, yazma ve heceleme güçlüğüne neden olan dil temelli öğrenme bozukluğudur.
/ rûdaw /
