Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby, Rusya Devlet Başkanı Putin’in baskı altında olduğunu ifade ederek, “Putin marjinalleştirildiğini biliyor, NATO ve müttefiklerimizin dünya çapında yaptıkları nedeniyle ekonomisinin zor durumda olduğunu biliyor” dedi.
Ukrayna’nın Rusya karşısında zafer elde edeceğine inandıklarını belirten John Kirby ABD’nin Ukrayna’ya destek vermeye devam edeceğini yineleyerek, “Bu hafta yapılan bazı açıklamalara dikkat ederseniz, daha fazla hava savunma sisteminin sağlanması, F-16’ların temin edilmesi ve Ukrayna’nın NATO üyesi olacağı da dahil pek çok gelişme Sayın Putin için açık bir mesaj olduğunu herkes görmüştür” ifadelerini kullandı.
İran’ın zenginleştirilmiş uranyum programına devam ettiğini biliyoruz diyen John Kirby, “Başkan Biden bunu çok açık bir şekilde İran’ın nükleer silah elde etmesine izin vermeyeceğini ifade etti” diye konuştu.
John Kirby İran’da yeni seçilen Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan’ın ülkedekinin politik tutumunda bir değişiklik yapamayacağını öngördüklerini söyledi.
IŞİD tehdidine ilişkin de konuşan Kirby, “IŞİD şu anda 2014’e göre daha zayıf bir terör şebekesidir, ancak hâlâ gücü var şiddete meyilli. Gücünü bir kısmını yeniden kazanmaya çalışıyor. Bu nedenle bu göreve odaklandığımızdan emin olmalıyız” dedi.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Stratejik İletişim Koordinatörü John Kirby Rûdaw Washington temsilcisi Diyar Kurda’nin sorularını yanıtladı:
Rûdaw: Rûdaw’a konuk olduğunuz için çok teşekkür ederim Sayın John. Bugün NATO zirvesinin üçüncü ve son günü. Arzuladığınız sonuçlara ulaşabildiniz mi ve Rusya ve Çin’e istediğiniz mesajı gönderdiniz mi?
John Kirby: Bu hafta yapılan bazı açıklamalara dikkat ederseniz, daha fazla hava savunma sisteminin sağlanması, F-16’ların temin edilmesi ve Ukrayna’nın NATO üyesi olacağı da dahil pek çok gelişme Sayın Putin için açık bir mesaj olmalı. Aynı zamanda Başkan Xi [Çin Devlet Başkanı Xi Jinping] için açık olmalı. Zira Rus savunma endüstrisini birçok yönden destekliyorlar. Sadece Amerika Birleşik Devletleri ve NATO’daki müttefiklerimiz değil aynı zamanda bu ittifakta olmayan, Japonya, Güney Kore ve Yeni Zelanda, Avustralya ve Hint Okyanusu’ndaki müttefiklerimiz Ukrayna’nın başarılı olmasını ve Sayın Putin’in yenilgiye uğratılmasını sağlamaya kararlılar.
Rûdaw: Ukrayna bu savaşı kazanacak mı?
John Kirby: Biz onların (Ukrayna’nın) kesinlikle kazanabileceğini düşünüyoruz; Savaşın sonucunu tahmin edemem ama ABD ve Başkan Biden’ın savaş devam ettiği sürece Ukrayna’ya destek vermeye devam edeceğini tahmin edebiliyorum. Kendileri az önce bu konuda açıklama yaptı. Ayrıca savaş alanında başarılı olmalarından emin olarak gerekenleri sağlamak için elimizden gelen her şeyi yapacağız. Savaş nasıl bitecek? Ne zaman bitecek? Ben bunların yanıtını size veremem. Savaşın muhtemelen bir tür müzakere ve anlaşmayla sona ereceğini düşünüyoruz, ancak bunun Başkan Zelensky tarafından desteklenmesi gerekiyor. Kendisi, bizim desteklediğimiz ve dünyadaki diğer ülkelerin de desteklediği bir barış önerisini ve adil bir barış planını ortaya koydu. Başkan Zelensky diyaloğa ve bir tür müzakereye hazır olduğuna karar verirse, kendisinin güçlü bir konumda yapması taraftarıyız ve bunu yapmaya başladığında da Amerika Birleşik Devletleri’nin desteğini aldığını bilmeli.
Rûdaw: Ukrayna’dan bahsetmişken, CNN bugün ABD ve Almanya, Ukrayna’ya silah gönderen silah üreticisinin CEO’suna suikast düzenlemeyi amaçlayan Rus planını engellediğine dair bir rapor yayımladı. Bu konuda ne söylemek istersiniz?
John Kirby: Bu raporları doğrulayamam ve istihbarat ayrıntılarına girmek istemiyorum. Bakınız Rusya’nın sabotaj çabaları yeni değil. Bu eylemlerin amacı kaosu yaymak ve zayıflatmak, karşıt güçlerine karşı sert bir şekilde hamle yapmaktır. Bunların hepsi iyice biliniyor. Bu nedenle hepimiz çok bilinçlenmeliyiz, ortak tutumlara sahip olmalıyız, Sayın Putin’in yaptıklarının hesabını vermesini sağlamalıyız. Bir şey daha söylemek istiyorum, bu raporları doğrulamıyorum ama o (Putin) baskı altında olduğunu bilen bir adam, dünya sahnesinde daha çok ötekileştirildiğini biliyor, İran’dan insansız hava aracı temini konusunda yardım istiyor. Kuzey Kore’den balistik füzeler ve topçu silahları konusunda yardım istiyor. Bazı Çinli şirketlerin kendisine yardım etmesini sağlamaya çalışıyor, bazıları da bunu yapıyor ve silah sistemine mühimmat desteği sağlıyor. Savunma ve endüstriyel üsleri diğer ülkeler tarafından açığa alındı. Putin baskı altında olduğunu biliyor, marjinalleştirildiğini biliyor, NATO ve müttefiklerimizin dünya çapında yaptıkları nedeniyle ekonomisinin zor durumda olduğunu biliyor.
Rûdaw: İran’dan bahsettiniz, uzun süredir İran’ın Ukrayna’daki savaşta Rusya’ya yardım ettiğini söylüyorsunuz. İran’ın nükleer gücünü geliştirdiğini de biliyorsunuz. NATO’nun ve ABD’nin İran’ın nükleer yeteneklerine ilişkin değerlendirmelerini merak ediyoruz? İran’da yeni seçilen cumhurbaşkanını bir umut vaat ediyor mu ve ülkede değişimin yaşanacağını düşünüyor musunuz?
John Kirby: İran’ın hâlâ santrifüj kullandığını biliyoruz. Başkan Biden bunu çok açık bir şekilde ifade etti. İran’ın nükleer silah elde etmesine izin vermeyeceğiz. Gerçek şu ki, bu hedefe diplomasi yoluyla ulaşmak istiyoruz, ancak şu anda bu konuda bir diplomasi süreci yürütülmüyor. Başkana seçenekler sunabilecek kapasiteye sahip olduğumuzdan emin olmalıyız. Yakın gelecekte nükleer anlaşmayla ilgili diplomatik görüşmelere dönüş yapılacağı bir ufuk görmüyoruz. Yeni başkana gelince, onun ne yaptığını izleyip görmemiz gerekecek, söylediklerinin bir kısmını gördük ama size karşı dürüst olmak istiyorum. İran’ın tutumunda büyük bir değişiklik olacağını öngörmüyoruz.
Rûdaw: Az da olsa değişiklikler öngörmüyor musunuz?
John Kirby: İran’ın tutumlarında büyük bir değişiklik beklemiyoruz. Gelecekte ne yapmaya çalışacağını göreceğiz, ancak İran’ın sorumlulukla karşı karşıya kalacağından emin olmalı. Putin’e destek verdiklerini söylediniz, bu doğru. Onlar (İran) Hamas’ı da destekliyorlar, hâlâ Kızıldeniz’e füze fırlatan Husileri destekliyorlar, Hizbullah’ı destekliyorlar. İran’ın kendisi Körfez bölgesindeki deniz taşımacılığında zorluklar yarattı. Dolayısıyla ABD’den İran’ın tutumlarının çok fazla değişeceğine dair çok az beklentimiz var çünkü ikimiz de orada tüm büyük kararların tek bir kişi tarafından verildiğini biliyoruz.
Rûdaw: NATO zirvesi ve uluslararası toplumun güvenliğine ve ABD çıkarlarına yönelik tehditler hakkında bir soru sormak istiyorum. Sizce NATO, IŞİD gibi Ortadoğu’da her an yeniden ortaya çıkabilecek bir tehdidi görmezden geldi mi? NATO olarak Orta Doğu ve diğer bölgelerdeki ikincil tehditleri nasıl değerlendiriyorsunuz, nitekim bu tehditler NATO ülkelerini de etkiliyor?
John Kirby: Hiç kimse IŞİD tehdidini göz ardı etmediğini söyleyebilirim. NATO adına konuşamam ama ABD dahil NATO müttefiklerimizin çoğu artık gerçek bir terör tehdidiyle karşı karşıya, bu tehditler arasında IŞİD de var. Başkan Biden terörle mücadeleyi öncelik haline getirdi. Doğru zamanda ve yerde IŞİD liderlerini yok etmeye devam ediyoruz. IŞİD şu anda 2014’e göre daha zayıf bir terör şebekesidir, ancak hâlâ gücü var şiddete meyilli. Gücünü bir kısmını yeniden kazanmaya çalışıyor. Bu nedenle bu göreve odaklandığımızdan emin olmalıyız.
Rûdaw: Son sorum, bugün de dâhil olmak üzere geçtiğimiz üç gün boyunca duyduğum şey, Başkan Biden’ın zirvede oldukça etkili gözüktü ve medya bu konuya dikkat çekti. Acaba bundan dolayı NATO başkanlarından bir kaygı mesajı duydunuz mu? Ya da Sayın Biden’e iletilmiş eleştirilerden dolayı?
John Kirby: Sadece şunu söyleyebilirim müttefiklerimiz için önemli olan şeyleri Başkan’ın burada yaptığı konuşmaları biz de hepimiz burada yapıyoruz. Savunma, caydırıcılık, savunma sanayi, Ukrayna’nın desteklenmesi ve NATO’nun karşı karşıya olduğu zorluklar gibi ittifak için önemli olan konular hakkında konuşuyoruz. İttifak’ın önümüzdeki 75 yıl boyunca karşı karşıya kalabileceği sorunları ele alıyoruz. Bunlar bizim altını çizdiğimiz şeyler. Tartışmalar en önemli konularla ilgili ABD’deki iç siyasi durumla ilgili değil.
Rûdaw: Başkan Zelenski’nin Trump’ın danışmanlarıyla yaptığı görüşmeler hakkında yorumunuz nedir?
John Kirby: Başkan Zelenski’nin toplantıları hakkında konuşmasına müsaade edilmeli. O iyi bir dost ve çok önemli bir ortaktı, ülkesi saldırı altında. Başkan Biden savaş sırasında yürüttüğü liderliğine saygı duyuyor. Geçtiğimiz son iki buçuk yılda Başkan Biden, Zelensky’e verdiği destekler ABD’nin kendisine desteğine devam edeceğini ve bunu tüm kalbiyle yapacağını ve başkan olduğu sürece onu destekleyeceğine devam edeceğini kanıtladı.
