Kürdistan Demokrat Partisi, Irak Federal Mahkemesi’nin dünkü kararlarının “anayasanın ruhuna ve federal sistemin ilkelerine aykırı” olduğunu açıkladı.
Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) Siyasi Bürosu toplantısı Başkan Mesud Barzani başkanlığında gerçekleştirildi. Toplantıda Irak Federal Mahkemesi’nin kararları ele alındı.
KDP Siyasi Bürosundan yapılan açıklamada, Federal Mahkemenin kararlarının “anayasanın ruhuna, Kürdistan Bölgesi’nin anayasal haklarına ve federal ilkelere aykırı” olduğu belirtildi.
KDP’den yapılan açıklamada şu hususlara vurgu yapıldı:
1. Bileşenlerin haklarını savunulmalı ve onların anayasal kurumlardaki katılımları desteklenmelidir.
2. Partimiz, Kürdistan Bölgesi Hükümetini ile Irak Federal Hükümeti arasında mali haklar konusunda anayasa çerçevesinde yürütülen müzakerelere devam etmesini desteklemektedir.
3. Kürdistan Parlamentosu Seçim Yasası ile ilgili 1992 tarihli ve 1 sayılı Seçim Kanunu ile bazı maddelerinde değişiklik yapılmasına ilişkin karar, Anayasaya ve kuvvetler ayrılığı ilkesi ve niteliğine aykırıdır.
Irak Federal Mahkemesi’nin kararları
Irak Federal Mahkemesi, Kürdistan Parlamentosunda Türkmen ve Hristiyanlar için ayrılan 11 sandalyelik kota hakkının “anayasaya aykırı” olduğu gerekçesiyle lağvetti.
Federal Mahkeme, dünkü oturumunda Kürdistan Parlamentosu Seçim Yasası ve Azınlık Kotası hakkındaki itirazları karara başladı.
Daha önce tek seçim bölgesi olan Kürdistan Bölgesi’nin tamamının dört seçim bölgesine bölünmesine karar veren mahkeme ayrıca kotalar için ayrılan sandalyelerin ise “anayasaya aykırı olduğuna” hükmetti.
Kararla birlikte Kürdistan Parlamentosundaki milletvekili sayısının 111’den 100’e düşürüldüğü aktarıldı.
Mahkeme ayrıca Kürdistan Bölgesi Bağımsız Referandum ve Seçim Komisyonu yerine Kürdistan’daki seçimlerin Irak Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu tarafından yürütülmesine karar verdi.
1992’de kurulan 111 sandalyeli Kürdistan Parlamentosunda Türkmenlere 5 ve Hristiyanlara (Keldani-Süryanilere 5, Ermenilere 1) 6 olmak üzere, 11 kişilik kota veriliyor.
Seçimler ve kota meselesi
Kürdistan Bölgesi’ndeki taraflar arasında “Seçim Yasası” ve “Kota Payı” yüzünden yaşanan anlaşmazlıklar nedeniyle Kürdistan Parlamentosu’nun görev süresi 9 Ekim 2022’de yapılan oylamayla 31 Aralık 2023’e kadar uzatılmıştı.
Ancak Irak Federal Mahkemesi, Mayıs 2023’te “Kürdistan Parlamentosu’nun görev süresinin uzatılması anayasaya aykırıdır” kararını aldı.
Kürdistan Bölgesi Başkanlığı Sözcüsü Dilşad Şahap, 3 Ağustos 2023’te yaptığı açıklamada, parlamento seçimlerinin 25 Şubat 2024’te yapılacağını duyurmuştu. Ancak seçimler, Federal Mahkemeye yapılan itirazların karara bağlanamaması üzerine yapılamadı.
Küridstan Yurtseverler Birliği Milletvekili Ziyad Cabbar, 4 Mayıs 2023 tarihinde seçim yasasının yenilenmesi için Federal Mahkemeye başvurdu.
Mahkeme, Süleymaniye İl Meclisinin Hristiyan Babilion grubu üyesi Amanc Necib Şamun tarafından yapılan başvurunun da aynı içerikte olduğuna karar vererek Seçim Yasası’nın 5 maddesine karşı yapılan itirazları birleştirdi.
Cabbar ve Şamun, “1992’de kabul edilen yasanın, bir seçim bölgesi ve bileşenlerin sandalyeleri de dahil olmak üzere birçok hükmünün anayasaya aykırı olduğunu” gerekçe gösterdi ve seçim yasasındaki 1,9,15,22 ve 36’ıncı maddelerin değiştirilmesini istedi.
Gelierler Bağdat’ta teslim edilecek
Öte yandan Irak Federal Mahkemesi bugünkü oturumda Bağdat ile Erbil arasında uzun süreden beridir devam eden gelir meselesi ve seçim konusu hakkındaki davalara ilişkin kararını açıkladı.
Mahkeme, Kürdistan Bölgesi’nin petrol ve petrol dışı gelirlerini Bağdat’a devretmesi gerektiğini hükmetti.
Mahkeme ayrıca Bağdat yönetiminin Kürdistan Bölgesi’ndeki memur maaşlarını koşulsuz sağlamasına, tahsis edilen bütçenin de “borç olarak sayılmamasın” karar verdi.
/rd/
