Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) Merkez Komite Üyesi ve Genel İlişkiler Sorumlusu Cafer Eminki, Bağdat ile Tahran arasındaki güvenlik anlaşması ile Rojhılatlı güçlerin silahsızlandırılması hakkında, “Mesele silah bırakmak değil, Kürdistan Bölgesi’nde bulunan İran muhaliflerinin yani Rojhılatlı Kürt güçlerin durumunun yeniden gözden geçirilmesi meselesidir. Kürtlerin Rojhılat’taki davası kutsaldır biz de onları barış ve demokrasi yoluyla destekliyoruz” dedi.
Irak’ta “şovenist anlayışın” geliştiğini aktaran Eminki, Irak hükümetlerinin 8 milyonluk Bağdat’ta bile iyi işler yapmadığını söyledi.
Kürdistan Bölgesi’ni ileride petrol ve gaz yasası, Federal Mahkeme yasalarının görüşüleceği çetin meclis tartışmaları beklediğini ifade eden Eminki, “Bunların hepsi Kürdistan Bölgesi’ni ve konumuyla ilgili çok önemli konulardır. Dolaysıyla Kürt partileri birlikte hareket ederek Kürdistan Bölgesi’ni savunabilirler” diye konuştu.
Kimilerinin Kürdistan’ı aç bırakmak için giriştikleri bu yolda başarılı olamayacaklarının altını çizen Eminki, “Kürdistan Bölgesi’ni korkutmayı başaramayacaklar, bu konuda kimse başarılı olamayacak. Dolayısıyla bölgemizi yönetmek ve önümüzdeki süreçler için Kürdistan Bölgesi’ne odaklanmak istiyoruz” dedi.
Rûdaw TV’de Senger Abdurrahman’ın sunduğu öğlen bültenine konuk olan KDP Merkez Komite Üyesi ve Genel İlişkiler Sorumlusu Cafer Eminki, kendisine yöneltilen soruları yanıtladı:
Rûdaw: Irak Bakanlar Kurulu, Kürdistan Bölgesi’nin maaşlar konusunda sunduğu önerileri neden olduğu gibi onaylamadı?
Cafer Eminki: Bu Irak Bakanlar Kurulu’ndaki tarafların anlaşmazlığı nedeniyle olabilir. Herkes sayın Başbakan’la aynı fikirde olmadığı gibi kendisine de yardımcı olmuyorlar. Ancak yapılanlar da tam çözüme yönelik adımlardır. Mevcut sorunların çözüme kavuşturulması için üzerinde daha fazla araştırma ve tartışma gerektiğine inanıyoruz.
Rûdaw: Konu Irak’taki tarafların bölünmesinden mi kaynaklanıyor, yoksa Kürtlerin kendi içindeki bölünmesi de etkiliyor mu?
Cafer Eminki: Daha önce etkisi olmuştu ancak Kürdistani taraflar bu konuda birbirlerinin imdadına yetişti. Başbakan Mesrur Barzani’nin Bağdat’a yapmış olduğu son ziyarette Kürt partilerin katılımı hem güzel bir fotoğraf vermesine hem de başarılı bir ziyaret olmasına vesile oldu. Bu gelecekte bizleri bekleyen zor bir sürecin başlangıcı olabilir.
Rûdaw: Kürdistan Bölgesi’ni daha zor bir süreç mi bekliyor? Neler bekleniyor?
Cafer Eminki: Kuşkusuz, önümüzde petrol ve gaz yasasının tartışılması var, Federal Yüksek Mahkeme’nin yapısına dair yasa var. Bunların hepsi Kürdistan Bölgesi ve statüsüyle ilgili çok önemli konulardır. Dolaysıyla Kürt tarafları birlikte hareket ederlerse Kürdistan Bölgesi’ni savunabilirler. Ancak bölünme yaşanırsa istenilen savunmayı yapamazlar.
Rûdaw: Kürt partileri uzun zamandır bu şekilde bir araya gelmiyorlardı, bu nasıl oldu?
Cafer Eminki: Bu akıllıca bir karardı. Her ne kadar geç olduysa da yine de yerinde bir karardı. Kürdistan Bölgesi vatandaşlarının geçimini ilgilendiriyordu. Daha önümüzde sıcak ve stratejik siyasi gelişmeler var. Şu anda tehlike altında olan diğer konularından biri de petrol ve gaz yasasıdır.
Rûdaw: Petrol ve doğalgaz yasası tehlike altında mı?
Cafer Eminki: Evet tehlike altında, çünkü parlamentoya sunulan projeler Kürdistan Bölgesi’nin kabul edebileceği nitelikte değil. 2007’de olduğu gibi onların sunduğu proje Kürdistan Bölgesi için geriye hiçbir şey bırakmıyor. Kürdistan Bölgesi’nin zamanında elinde olan fırsatlar onlar (Bağdat) tarafından kabul edilmedi, onların da sunduğunu biz kabul etmedik. Kısaca Kürt partilerinin bu konuda bir uzlaşıya varması için şu anda zemin müsait.
Rûdaw: Kürdistan Bölgesi’nde siyasi partileri birbirine yakınlaştırma yönünde herhangi bir girişim var mı?
Cafer Eminki: Sorumluluğun daha çok KDP’nin omuzlarında olduğu doğrudur. Ancak bu tüm tarafları kapsıyor. Son dönemde yaşananlar (Başbakan Mesrur Barzani başkanlığındaki Kürdistan Hükümeti heyetinin Bağdat’a yaptığı ziyaret) Kürdistan Bölgesi’nde atılacak adımların hızlanmasına vesile olacak, aynı zamanda bütün Kürdistani tarafları ilgilendiren konuların çözümü için birlikte adım atılmalı. Şahsen bunun iyi bir başlangıç olduğunu düşünüyorum, hem Kürdistan Bölgesi hem de Irak açısından. Parti olarak biz de bu konuda sorumluluk alıyor bu uğurda atılacak bütün ciddi adımları atıyoruz.
Rûdaw: Siyasi partileri ziyaret etmek için yeni girişimleriniz var mı?
Cafer Emini: Konu hakkında değerlendirme yapıyoruz.
Rûdaw: Kürdistan Bölgesi Başkanlığı’ndan siyasi partileri bir araya getirmeye yönelik herhangi bir girişim var mı?
Cafer Eminki: Çabaların devam ettiğini ve ilişkilerin devamlı olduğunu söyleyebiliriz. Ancak şu anda belirli bir konuya ilişkin her hangi bir girişim yok. Yani belirli bir konuya yönelik olabilir ancak Kürdistan Bölgesi Başkanlığı’nın bütün taraflarla ilişkileri olağan bir şekilde devam ediyor. Söz konusu ilişki de hem seçim öncesi hem de seçim sonrasıyla alakalı.
Rûdaw: Görüşmeler için seçim meselesi sıcak bir konu değil mi?
Cafer Eminki: Konu artık Federal Mahkeme’de, biz Bağdat’ta Federal Mahkeme’nin kararını bekliyoruz. Komisyon olağan bir şekilde çalışmalarını yürütüyor ancak o da beklemede, biz de bekliyoruz.
Rûdaw: Federal Mahkeme neyi bekliyor?
Cafer Eminki: Seçim yasasıyla ilgili yapılan şikâyetlerin karara bağlanmasını bekliyor.
Rûdaw: Sizce sonuç ne olacak?
Cafer Eminki: Biz bir şey diyemeyiz, bu konuda da karar veremeyiz, duyumlar üzerinde de konuşmayız. Tahminlerden bahsetsek dahi yerinde bir değerlendirme olmaz. Biz Federal Mahkeme ile muamele ediyoruz. Malum orası da sürprizlerle dolu.
Rûdaw: Devlet yönetimindeki koalisyon anlaşmalarıyla ilgili endişeler vardı, bu endişeler giderildi mi? Yoksa Bağdat’taki bazı kesimlerin pişmanlığı konusunda hâlâ şüpheler mi var?
Cafer Eminki: Biz endişelerden bahsetmiyoruz. Yeni fırsatlardan bahsediyoruz. Son dönemde Kürdistan Bölgesi ile Irak Bakanlar Kurulu arasında karşılıklı bir uzlaşı var bu da daha koordinasyon içerisinde mutabakat sağlamalarına vesile oluyor. Bu konu başlı başına iyi bir şey ama bizim programımız Devleti Yönetme Koalisyonu ile imzalandı. Ancak ne yazık ki koalisyonun ne kadar yerinde bir adım olduğundan emin olmamız için kat edilmesi gereken uzun bir yol var. Söz konusu koalisyonun şu ana kadar başarı kaydettiği söylenemez. Yani hem Kürtler hem de Sünniler kendilerini dışlanmış hissediyorlar.
Rûdaw: Anlaşmanın uygulanmasını kimler engelliyor?
Cafer Eminki: Çok fazla sebep var. Koordinasyon çerçevesinde en çok yetki ve sorumluluk sahibi onlarda. Aynı zamanda iktidarı ellerinde tutuyorlar. Halihazırda da Irak Bakanlar Kurulu’nda en çok onlar yetkiye sahipler. Bu düzlemde en çok ihmalkarlık yine onların payına düşüyor. O dönem uzun tartışmaların ardından KYB ve KDP başta olmak üzere Kürt partilerin yanı sıra Sünni partiler de yeni koalisyona katılma kararı almıştı.
Rûdaw: Kürtlerin endişesi var mı?
Cafer Eminki: Bizde her zaman Bağdat ile iyi bir anlaşma yapabilir miyiz endişesi var. Anayasanın iyi uygulanması beklentisi var. Irak’ın üç ana toplumunun birlik ve beraberlik içinde bir hükümet kurmasını, çoğunluk ve ve azınlık anlayışının ortadan kalkmasını uzlaşı aklının devrede olmasını istiyoruz. Aynı zamanda şovenist aşiret düşüncesinin de Irak’ta kalmamasını istiyoruz.
Rûdaw: Şu anda Irak’ta böyle (şovenist) bir düşünce var mı?
Cafer Emini: Evet tabii ki, bu düşünce Irak’ta gelişti, Irak’ta şovenist zihniyetin büyüdüğünü söylemiyorum geliştiğine dikkat çekmek istiyorum. Neredeyse artık bir rüya haline gelecek Irak’taki demokrasiden bahsediyoruz.
Rûdaw: Irak’ın federal ve demokrasi ülkesi olduğuna inanıyor musunuz?
Cafer Eminki: Ben uzun zamandır Irak’ta demokrasisinin çok zayıf olduğunu söylüyorum. Demokrasi konusunda Kürdistan Bölgesi’nde bizimki göreceli kötü ama Irak’a kıyasla daha iyi.
Rûdaw: Sık sık Kürdistan Bölgesi’nin bu konuda Irak’ı izlemesi gerektiğini söylüyorlar?
Cafer Eminki: Maalesef bu durumu değerlendirirken çok kötü bir düşünceye sahipler. Bu bölgenin geleceği bizim geleceğimizdir, Irak’ın geleceği de bizim geleceğimizdir. Irak’taki demokrasinin güzel bir örnek sunmasını arzu ederdik. Ancak demokrasinin olmadığı federal sistemin de çalışmadığı anlarda en azından adil bir hükümetin var olmasını bekliyoruz. Bir bölge ve federal bir hükümet fakat aralarında hiçbir denge söz konusu dahi değil. Böyle bir durumda gözünüz adil bir yönetici ve adil bir hükümet arıyor.
Rûdaw: Şu anda Irak’ta adil bir hükümet yok mu?
Cafer Eminki: Hayır yok, hangi hükümet adil olabildi ki? Hangi hükümet gelirse gelsin biz hala Nuri El Maliki hükümetini mumla arar olduk. O dönem en azından Bağdat’ta bir hükümetin olduğunu hissediyorduk.
Rûdaw: Sadece Kürtler açısından mı adil bir yönetim yok? Yoksa genel olarak adil hükümet ilkeleri Irak’taki hükümetlerde mi yok?
Cafer Eminki: Irak için iyi olsun, bizim ve KDP için kötü olsa dahi kabulümüzdür. Ama Iraklılar için iyi, Basra halkı için iyi, Anbar halkı için iyi, 8 milyon nüfusu olan Bağdat için dahi olsa ki gidin bakın, onlar için de iyi değil. Biz her koşulda kendimizi yönetebiliyoruz. 1992’den bu yana Kürdistan Bölgesi her duruma uyum sağlayabildi. IŞİD geldiğinde herkes Kürdistan’ın bittiğini söylüyordu. Biz uyum sağlayabildik. Kürdistan halkı Kürdistan Bölgesi’ni savundu ve böylece devam edebildik.
Kürdistan’ı aç bırakmak için giriştikleri yolda başarılı olamayacaklar, Kürdistan Bölgesi’ni korkutmayı başaramayacaklar, bu konuda kimse başarılı olamayacak. Dolayısıyla durumumuzu yönetmek ve önümüzdeki süreçler için Kürdistan Bölgesi’ne odaklanmak istiyoruz.
Rûdaw: Stratejinizi değiştirdiniz mi? Bağdat’tan Kürdistan Bölgesi’ne mi döndünüz?
Cafer Eminki: Ben stratejiden bahsetmiyorum ama bu dönemde Kürdistan Bölgesi’ne odaklanmanın çok önemli olduğunu söylüyorum. Kürdistan Bölgesi’nde yapılacak seçime ve birlikteliğimize odaklanmamız gerektiğini düşünüyorum. Böylece Kürdistan Bölgesi’nin anayasal statüsünü koruyabiliriz.
Rûdaw: Bağdat’tan gönderilen para bütçedeki payın uygulanması değil de borç mu?
Cafer Eminki: Sorunlar çok, söylenecek çok şey var, bunları insanların gözü önünde analiz edip korku iklimi yaratmayalım. Sorunlar her neyse üç beş ay içerisinde çözülebilir ancak maaşlarla ilgili olan sorun siyasidir, çözümü uzun sürebilir.
Rûdaw: Tekniki sorunlar mı?
Cafer Eminki: Hayır, şu anda konuştuklarımız teknik meseleler değil, idari de değil, siyasidir. Üst düzey bir heyetin sorunları çözmek için Bağdat’a gitmesi de isabetli oldu.
Rûdaw: Siz Kürdistan Bölgesi’nde, İran ile Rojhılatlı güçler arasındaki gerilimin kan dökülmeden çözülmesi için ne yapıyorsunuz?
Cafer Eminki: Şiddete, kan dökmeye ve tehdit etmeye gerek yok çünkü anlaşma yürürlüğe girdi. Hem Irak tarafı hem de Kürdistan Bölgesi kararlara uyuyor. Şu anda hiçbir sorun söz konusu değil.
Rûdaw: Rojhılatlı güçler silah bıraktı mı?
Cafer Eminki: Mesele silah bırakmak değil, Kürdistan Bölgesi’nde bulunan İran muhaliflerinin yani Kürdistani Rojhılat güçlerinin durumunun yeniden gözden geçirilmesi meselesidir. Kürtlerin ve Rojhılatlıların İran’daki davası kutsaldır biz de onları barış ve demokrasi yoluyla destekliyoruz. Bunu ifade ettik ve hiç bir zaman da geri adım atmadık.
Geriye kalan şu; buradaki insanların koşullarını yeniden düzenlemek. IŞİD Kürdistan’a saldırdığında bu süreç biraz gecikti. Bu insanlar IŞİD’e karşı gönüllü olarak savaşa geldiler ve üzerlerine düşen görevi yaptılar. Hepsine teşekkür ediyoruz. Ama eline silah alıp da silahla çözüm olmayacağına inananlar İran ile barış fırsatı olduğunu dolayısıyla da silaha gerek olmadığını söylüyordu. “Yani silahlı mücadeleye gerek yok” söylemi onların ifadesidir. Defalarca aynı şeyi tekrarlamışlardı.
Rûdaw: Artık silahlara ihtiyaçları olmadığını mı düşünüyorsunuz?
Cafer Eminki: Biz diyoruz ki artık silaha ihtiyaçları kalmamıştır, bu bizim kanaatimiz.
Rûdaw: İran, silahsızlandırılmalarını ve sivil topluma entegre olmalarını mı amaçlıyor, bu mümkün mü?
Cafer Eminki: İran bu insanların sınırı geçip onlara saldırmamasını istiyorsa bizim de aynısını İran’dan isteme hakkımız var. Yapılan anlaşmaya göre, biz onların durumunu yeniden gözden geçireceğiz. Nasıl ve ne şekilde olacağıyla ilgili detayları bilmiyorum.
Rûdaw: Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) 5’inci kongresini düzenliyor. Bu konuda yorumunuz nedir?
Cafer Eminki: Bir Kürt partisidir, kendilerine başarılar diliyoruz.
Rûdaw: Hepsi bu kadar mı?
Cafer Emini: Bu kadar.
Rûdaw: KYB kongresinden beklentileriniz nelerdir?
Cafer Eminki: KYB’nin prensiplerini koruyacak demokratik bir kongre yapılmasını bekliyoruz. KYB’nin üzerinde kurulduğu ilkelerle yola çıkarak bölgenin statüsünü güçlendirmesi, her zaman kendilerinin de savunduğu ulusların kendi kaderini tayin ilkelerine bağlı kalarak Kürtlere ve Kürdistan’a hizmet etmelerine vesile olacak, kendi örgütlenmelerine hizmet edecek bir kongre yapmalarını umuyoruz.
Rûdaw: KDP geçmişte sık sık KYB’ye birlik olmadıkları yönünde serzeniştte bulunuyordu. Bu kongerden birleşik bir KYB çıkmasını bekliyor musunuz?
Cafer Eminki: KYB’li yoldaşlarımın özelliklerinin detayına girmeyeceğim, umarım kongreden birlik içinde ayrılırlar. Birlik içinde bir başkanlık, birlik içinde bir örgütlenme. Eğer bir ayrılma varsa da biz demokratik yollarla sorunlarının çözülmesini arzuluyoruz.
Rûdaw: KDP’nin kongreye katılması için bir davet gönderildi mi?
Cafer Eminki: Henüz bir bilgim yok
/rd/
