Hayatta en sevmediğim insanlar vefasız olanlardır. Vefa önemlidir; insanı insan yapan önemli özelliklerinden biridir.
İnsan hakları ihlallerinden dolayı ülkelerinden kaçan insanların sığınağı genelde Avrupa devletleri özelde İsviçre’dir.İlk adım attığın andan itibaren doktorun hazır, avukatın hazır, sigortan ödeniyor, ilacın veriliyor, yemen-içmen karşılanıyor, barınacak yer sağlanıyor…Öldürülme korkun yok, polis korkun yok, işkence korkun yok, cezaevi korkun yok, cinsel saldırıya uğrama korkun yok, aşağılanma korkun yok…Kimse sana kadınsın, erkeksin, Arapsın, Kürtsün, Türksün, zencisin, beyazsın, Müslümansın demiyor. Şu dili konuşamazsın, şu giysiyi giyemezsin, ibadetini yapamazsın, şu camiye gidemezsin, demiyor…Ama bazıları İslam devletlerinin zulmünden kaçıyor, İslami devletlerin propagandasını yapıyor. Kendi ülkesinde işkence görüyor, düşüncesinden dolayı hapse atılıyor, öldürülüyor, aç kalıyor ama kendi faşist devletinin propagandasını yapıyor. Avrupa’yı, İsviçre’yi beğenmiyor. İşte buna yediğin kaba pislemek denir.Kimse sizi buraya çağırmadı, beğenmiyorsanız gelmeyin derler adama…Evet elbette eksiklikler vardır. Kaldı ki demokrasi durağan bir süreç değil, dinamik ve gelişen bir süreçtir.Bu yazı dizisinin 2.bölümünde bazı teknik yanlışlıklar yaptım. Örneğin ben SEM’in bir yardım kuruluşu olduğunu yazmıştım. Doğrusu SEM İsviçre göçmen dairesidir.İsviçre’de federal yasaları federal meclis, kanton yasalarını kanton meclisi yapar. Ülke genelinde federal meclise 200 milletvekili seçilir. Federal hükümet 7 bakandan oluşur. Ülkede senatör sayısı 46’dır.Senato meclis ile hükümet arasındadır. Yasaları meclis yapar, senato denetler ve hükümet uygular.Belediyeler ise tamamen otonomdurlar (özerktirler).İsviçre’de milletvekillerinin maaşı yoktur, bazı kişisel giderleri karşılanır, yalnız komisyonlara seçilen milletvekilleri harcırah alırlar. Senatörler ise maaşlıdır. İsviçre’de milletvekili ya da senatörler para için, şöhret, koltuk, ihale için seçilmez. Tamamen devlete ve halka hizmet etmek için seçilirlerTürkiye’de bir milletvekilinin seçilebilmek için harcadığı para tüm milletvekilliği süreci boyunca alacağı maşların toplamının onlarca katı kadardır. Peki bir milletvekili bu kadar parayı neden milletvekili seçilmek için harcar? Çünkü harcadığı paranın onlarca katını ihale alarak, rüşvet alarak, yakınlarına imkan sunarak çıkarır.İsviçre vatandaşlığına kabul edilme biraz uzun bir süreçtir ve açıkça yürütülür. Vatandaşlığa kabul edilen kişilerin isimlerinin listesi o yörenin belediyesince ilan edilir.İsviçre vatandaşlığına kabul edilmek için İsviçre’de 10 yıl ikamet etme ve C oturumuna sahip olmak gerekiyor. Bu konuda bazı istisnalar var.Vatandaşlığın kabulü için bireyin ülke yasalarına göre herhangi bir suç işlememesi ve sicilinin temiz olması, hakkında icra takibinin bulunmaması gerekiyor. Son 4 yılda aynı belediye sınırları içinde ikamet etmesi şartı var. Uyum sürecini tamamlamış olması, dil sertifikasının olması da şartlar arasındadır.Hatta Türkiyeli birine uyum sağlaman lazım denmiş, o da bir gün bir evcil köpek almış kucağında gezmeye başlamış. Soranlara”ben İsviçrelilere uyum sağlıyorum”demiş.Vatandaşlık başvurusu belediyeye yapılır. Bir komisyon tarafından dil, ülkenin tarihi, coğrafyası, idari yapısı ile ilgili sınav yapılır. Sınavda başarılı olursa belediye meclisine sunulur, salt çoğunlukla vatandaşlığa kabul edilir. Belediye kararı kanton meclisine gider aynı yöntemle oylama yapılır, salt çoğunluk kabul ederse federal meclise gider, orada da kabul edilirse vatandaşlığa kabul edilir ve İsviçre vatandaşının tüm haklarına sahip olunur. Tüm bu süreç aleni yürütülür.Dikkatimi çekti İsviçre’de evcil hayvanların özellikle süs köpeklerinin sayısı İsviçre nüfusunun birkaç katıdır. Erkek ya da kadın herkeste en az 1, bazen 2 veya 3 köpek var. İsviçre’de insan sevmenin hayvan sevmekle başlanacağına inanılır. Hayvan sevgisi ve korunması üst seviyededir.İsviçrelilerin dağ, doğa sevgisi anlatılamaz. Bunun için yolda yürüyen insanların önemli bir kısmının ayakları kırıktır, bastonla gezmektedirler.Bu yazı dizisinin 1.ve 3. bölümündeki teknik bilgileri dostum, Süryani halkının sevilen isimlerinden Manuel Akbaş’tan öğrendim. Kendisine teşekkürü bir borç bilir, saygılar sunarım.
(Devam edecek)
