Rusya’dan yaya olarak iltica eden askeri pilot Dmitry Mishov, BBC’ye verdiği mülakatta Rus ordusunun ağır kayıplar verdiği ve moralinin bozuk olduğu bir tablo çizdi.
Siyasi iltica talebiyle Litvanya’ya başvuruda bulunan 26 yaşındaki teğmen Dmitry Mishov, Rusya’dan küçük bir sırt çantasıyla kaçmanın kendisi için son çare olduğunu söyledi.
Mishov, Ukrayna’ya savaşmak için gönderilmeyi reddeden ve Rusya’dan bu nedenle iltica eden az sayıdaki askerden biri.
BBC’nin edindiği bilgilere göre de iltica ettiği bilinen ilk askeri pilot.
Çıkış yolu
Helikopter pilotu olan Dmitry, Rusya’nın kuzeybatısındaki Pskov bölgesinde görev yapıyordu.
Helikopterinin çatışmaya hazırlanması emri geldiğinde, Dmitry bunun bir tatbikat değil gerçek bir savaş hazırlığı olduğunu anladı.
Ocak 2022’de hava kuvvetlerinden ayrılmaya teşebbüs etti ancak Rusya’nın Ukrayna işgalinin başladığı 24 Şubat tarihinde evrakı halen eline ulaşmamıştı.
Bunun üzerine askeri kargo taşıyan helikopterleri kullanmak üzere Belarus’ta görev yaptı.
Dmitry Ukrayna’ya hiç gitmediğini söylüyor.
BBC Dmitry’nin anlattıklarını bağımsız kaynaklarca doğrulayamadı ancak sunduğu belgeler gerçek görünüyor. Yaptığı açıklamalar da başka kaynakların aktardıklarıyla örtüşüyor.
Dmitry Mishov Nisan 2022’de Rusya’daki kışlasına döndü ve burada işten çıkarılma sürecinin bir an önce sonuçlanmasını bekledi.
Ancak Eylül 2022’de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin kısmi seferberlik ilan edince Dmitry’ye ordudan ayrılmasının mümkün olmayacağı söylendi.
Eninde sonunda Ukrayna’ya gönderileceğini düşünen Dmitry, bunu önlemenin yollarını araştırmaya başladı.
“Ben bir askerim. Benim görevim ülkemi saldırılardan korumak. Ama bunun için bir suçun ortağı olmak zorunda değilim. Kimse bize bu savaşın neden başladığını, neden Ukrayna’ya saldırmamız, Ukrayna kentlerini neden yok etmemiz gerektiğini açıklamadı.”
Ordudaki havayı karışık olarak nitelendiren Dmitry, bazı askerlerin savaşı desteklediğini, bazılarının ise ölesiye karşı çıktığını söyledi. Savaşın Rusya’yı gerçek bir tehlikeden koruduğunu düşünenlerin sayısının ise çok az olduğunu savundu.
Rusya’nın savaş için ortaya koyduğu resmi argümanı buydu: Moskova, Rusya’ya yönelik bir saldırıyı önlemek için “özel bir askeri harekât başlattığını” ileri sürüyordu.
Dmitry Mishov, orduda düşük maaşlar nedeniyle askerlerin genel olarak yorgun ve mutsuz olduklarını da ekledi.
Deneyimli hava kuvvetleri personelinin halen savaştan önceki maaşları olan 90,000 ruble (yaklaşık 1090 ABD doları) kazandığını, buna karşın ordunun askerleri cezbetmek için orduya yeni katılanlara 204,000 ruble maaş verdiğini belirtti.
Dmitry ordu içinde Ukrayna’ya bakış açısında farklılıklar olsa da kimsenin cephede işlerin yolunda gittiği ya da çok az kayıp verildiği gibi haberlere inanmadığını ileri sürdü.
“Orduda kimse yetkililere güvenmiyor. Gerçekte neler olduğunu görebiliyorlar. Televizyona bakan birkaç sivilden bahsetmiyoruz. Ordu resmi raporlara inanmıyor, çünkü raporlar gerçekleri yansıtmıyor.”
Rusya’nın savaşın ilk günlerinde hiç kayıp verilmediğini ya da mühimmat hasarı almadıklarını söylemesine karşın, Dmitry bizzat ölen askerlere dair bilgisi olduğunu söyledi.
Savaştan önce tümeninin 40 ila 50 uçağı olduğunu ifade eden Dmitry, Rusya’nın işgalinin başlamasından birkaç gün sonra altı uçağın vurularak düşürüldüğünü, üçünün de yerdeyken saldırıya uğradığını belirtti.
Rus yetkililer nadiren askeri kayıplarına dair bilgilendirmelerde bulunuyor. Eylül ayında Savunma Bakanı Sergei Shoigu, Rusya’nın yaklaşık 6 bin askerini kaybettiğini açıklamıştı. Birçok uzman bu sayının gerçeği yansıtmadığını, kayıpların daha yüksek olduğunu savunuyor.
“Helikopterlerin yerine yenilerini koyabilirler ama yeterli sayıda pilot da kalmadı” diyen Dmitry sözlerini şöyle sürdürdü:
“Eğer bunu 1980’lerdeki Afganistan savaşıyla karşılaştırırsak, o zaman Sovyetler Birliği 333 helikopter kaybetmişti. Şimdi aynı kaybı bir yıl içinde verdiğimize inanıyorum.”
Muhteşem kaçış
Bu yıl Ocak ayında kendisine bir göreve gönderileceğinin açıklandığını söyleyen Dmitry, bunun tek bir anlamı olduğunu ve Ukrayna’ya gideceğini düşünmesinin üzerine intihara teşebbüs ettiğini belirtti.
Bu teşebbüsün akabinde sağlık nedenleriyle orduyla ilişkisinin sonlandırılacağını umdu, ancak sonuç beklediği gibi olmadı.
Hastanede tedavi gördüğü sırada Pskov bölgesinden 27 yaşındaki eski bir polis memurunun Letonya’ya iltica ettiği haberini gördü. Kendisi de aynı şeyi yapmaya karar verdi.
“Orduda görev yapmayı reddetmiyordum. Eğer ülkem gerçek bir tehditle karşı karşıya olsaydı hizmet ederdim. Ama bir suça ortak olmayı reddediyordum.
“O helikoptere binseydim onlarca insanın hayatına son verecektim. Bunu yapmak istemiyordum. Ukraynalılar bizim düşmanımız değil.”
Dmitry Litvanya’ya ilticasının ardından Rus yetkililerin hakkında bir soruşturma açmasını beklediğini de belirtti.
Ancak ordudaki diğer askerlerin kendisini ve ilticasının nedenlerini anlayabileceklerini savundu.
Bazı arkadaşlarının Rusya’da kalıp saklanması yönünde tavsiyelerde bulunduğunu söyleyen Dmitry, ne kadar geniş bir ülke olsa da Rusya’da kaldığı takdirde eninde sonunda yakalanıp cezalandırılacağını düşündüğünü belirtti.
Bundan sonra kendisini neyin beklediğini bilmediğini söyleyen Dmitry, Avrupa Birliği’nde yeni bir hayat kurmayı umduğunu ifade etti.
