BBC Word’ten Graham Fraser ve Tom Gerken inanılması zor bir hikayeye imza attılar. Bu Londra’da çalınan telefonun Çin’e kadar yolculuk yapmasının hikayesi.
‘’Nisan ayının bir cumartesi sabahının erken saatlerinde Akara Etteh, Londra’nın merkezindeki Holborn metro istasyonundan çıkarken telefonunu kontrol ediyordu. Ancak çık kısa bir zaman diliminde telefonu elektrikli bisiklet kullanan hırsızların elindeydi. Akara peşlerine düştü ama kaçtılar.
İngiltere ve Galler’de Mart ayına kadar geçen sürede yaklaşık 78.000 “kapkaç” olayının kurbanlarından biri oldu ; bu sayı bir önceki 12 aya göre büyük bir artışa işaret ediyor.
Bu suç için kovuşturma oranı çok düşük – polis, sorumlu suçluları hedef aldıklarını ancak “sorundan kurtulmak için tutuklama yapamadıklarını” söylüyor. Ayrıca üreticilerin ve teknoloji şirketlerinin daha büyük bir rol oynayacaklarını söylüyorlar.
Mağdurlar BBC’ye, suçun kendileri üzerinde bıraktığı etkiyi anlattılar; bu etkiler arasında yeri doldurulamaz fotoğrafların kaybolmasından on binlerce sterlinin çalınmasına kadar her şey var.
Ve telefonu çalınan diğer birçok kişi gibi Akara için de başka bir hayal kırıklığı daha vardı: Cihazının nereye gittiğini takip edebiliyordu ama onu geri alamıyordu.
Bir saat kadar sonra eve geldiğinde iPhone 13’ünü kayıp moduna aldı – bu sayede hırsızlar cihazın içeriğine erişemedi – ve dizüstü bilgisayarını kullanarak iPhone’umu Bul özelliğini açtı.
Bu, Akara’nın telefonunun kabaca konumunu izlemesine izin verdi ve hemen hemen hemen Islington’da olduğunu söyleyen bir bildirim aldı. Sekiz gün sonra, telefon kuzey Londra’nın farklı yerlerinde tekrar işaret veriyordu.
Geriye dönüp baktığında “kimseye bu yolu tavsiye etmeyeceğini” söyleyen adam, telefonunun bulunduğu iki yere “bakmak” için gitti.
“Oldukça riskliydi ama adrenalin ve öfkeyle doluydum” diyor.
“Gerçekten öfkeliyim” diyor ve ekliyor: .’’ Düşünsenize telefon pahalı. O parayı kazanmak, telefonu satın alabilmek için çok çalışıyorsunuz ve bir başkası umursamadan sizden alıyor.”
Yaklaşık olarak hırsızlıktan bir ay kadar sonra, Mayıs ayında Akara, Find My iPhone’u tekrar kontrol etti; değerli varlığı artık dünyanın diğer ucunda, Çin’in Shenzhen kentindeydi.
Çalınan telefonların Shenzhen’e gelmesi pek de alışılmadık bir durum değil. Burada, eğer cihazlar kilitleri açılıp tekrar kullanılamayacak duruma gelirse, parçalarına ayrılıyorlardı.
17,6 milyonluk nüfusa sahip olan şehir, Çin’in Silikon Vadisi olarak da anılan büyük bir teknoloji merkezidir.
Akara’nın telefonu çalındıktan sonraki anlarda, sokakta polis memurlarını gördü ve onlara olanları anlattı. Memurların, hırsızların telefon çalmak için “bölgede tur attığını” bildiklerini ve suçu çevrimiçi olarak bildirmesi için teşvik edildiğini ve bunu yaptığını söyledi.
Birkaç gün sonra, Metropolitan Polisi kendisine e-posta yoluyla, “sorumluları tespit etmemizin pek mümkün olmadığı” gerekçesiyle davanın kapatıldığını bildirdi.
Akara daha sonra çalınan telefonunun bulunduğu yerlerden topladığı resimleri ve bilgileri sundu. Polis makbuzu kabul etti ancak başka bir işlem yapmadı.
Londra Polisi, Akara’nın özel durumu hakkında herhangi bir yorumda bulunmadı ancak “kaynakları Westminster, Lambeth ve Newham gibi kritik bölgelere yönlendirdiklerini, daha fazla devriye gezdiklerini ve sivil polis memurlarının suçluları caydırdığını ve memurların topluma daha görünür olmasını sağladığını” söyledi.
Birçok başka kişi de telefonlarının çalınmasıyla ilgili deneyimlerini BBC’ye bildirdi. Surrey’den 44 yaşındaki James O’Sullivan, hırsızların çalınan cihazının Apple Pay hizmetini kullanması sonucu 25.000 £’dan fazla para kaybettiğini söylüyor.
Bu arada Newcastle’dan Katie Ashworth, parkta telefonunun, saatinin ve telefon kılıfının içinde bir banka kartının çalındığını açıkladı.
36 yaşındaki oyuncu, “En üzücü olan şey, annemin hastalanıp hiçbir şey yapamayacak duruma gelmeden önce, yürüyüşe çıktığı sırada çekilmiş son fotoğraflarının telefonda olmasıydı. O fotoğrafları geri almak için her şeyi yapardım” diyor.
Yine polisin harekete geçmediğini söylüyor.
“Banka işlemlerim hırsızların tam olarak nereye gittiğini göstermesine rağmen, polis benimle hiç ilgilenmedi.” dedi.
“Polis bana Facebook Marketplace’i ve Cex gibi yerel ikinci el dükkanlarını kontrol etmemi söyledi.”
Peki polis neden bu suçu önleyemiyor veya çalınan cihazları kurtaramıyor?
Batı Midlands Polisi’nde bu tür suçlarla ilgili on yıldan fazla süredir çalışan bir ekibin başında bulunan Polis Memuru Mat Evans, çalınan telefonların yalnızca “çok az sayıda”sının buluna bildiğini itiraf etti.
Sorunun suçluların hareket etme hızı olduğunu söylüyor.
“Bu suçların hemen ardından zamanla yarışılıyor, ancak insanlar bu tür şeyleri her zaman polise bildirmeli, çünkü bu suçların işlendiğini bilmiyorsak, onları soruşturamayız.”
Ve bazen tek bir tutuklama bile fark yaratabilir.
“Bu suçluları suçüstü veya sonrasında yakaladığımızda suç oranlarımız düşüyor” diyor.
“Çoğu zaman bu kişi çok büyük bir suç kitlesinden sorumlu olmuştur.”
Polislik stratejisi geliştirmek için kıdemli memurları bir araya getiren Ulusal Polis Şefleri Konseyi’nden Komutan Richard Smith, yaptığı açıklamada, en çok suç işleyenleri “hedef almaya devam edeceklerini” söyledi.
“Bu sorundan tutuklamalarla kurtulamayacağımızı biliyoruz” diyor ve ekliyor:
“Üreticiler ve teknoloji endüstrisi, suçluların çalıntı telefonların yeniden satışından kar elde etme fırsatlarını azaltmada önemli bir role sahiptir.”
Evans, BBC’ye verdiği demeçte, telefon kapkaççılarının genellikle sinyali engellemek için çalınan telefonları alüminyum folyoya sardığını, bunun da cihazın yalnızca başkalarına satılmak üzere gösterildiğinde konum bilgisi vereceği anlamına geldiğini söyledi.
Çalınan telefonlar Android’deki “iPhone’umu Bul” ve “Cihazımı Bul” gibi servisler aracılığıyla takip edilebiliyor ve verileri silinebiliyor.
Ancak Emniyet Bakanı Dame Diana Johnson bu hafta hükümetin, üreticilerin çalınan herhangi bir telefonun ikinci el olarak satılmasını önlemek için kalıcı olarak kullanım dışı bırakılmasını sağlamasını istediğini söyledi.
Polis şeflerine ayrıca telefonları kimin çaldığı ve çalınan cihazların nereye gittiği konusunda daha fazla istihbarat toplama görevi verilecek.
Hükümet, son dönemde artan hırsızlık olaylarının arkasındaki en büyük etkenin, hem İngiltere’de hem de yurtdışında ikinci el telefonlara olan talebin artması olduğuna inanıyor.
İçişleri Bakanlığı, teknoloji şirketleri ve telefon üreticilerinden telefonların yasadışı ticaretini durdurmaya yardımcı olabilecek yenilikleri değerlendirmeleri istenecek bir zirveye ev sahipliği yapacak.
Polis memuru Evans, “sihirli bir çözüm” olmadığını, ancak üreticilerin polise “çok yardımcı” olabilecek bir şey yapabileceğini, yani daha doğru bir izleme yapılabileceğini söyledi.
“Şu anda telefon takibi sorun değil” dedi.
“Ama bu henüz Total Recall’daki o sahne değil, elinizde bir takip cihazıyla etrafta koşturup, küçük bir bip sesinin ardından yolda hızla ilerlediğiniz sahne. Telefon şirketlerinin bunu bir şeye dönüştürmesinin büyük bir talep olduğunu biliyorum, ancak bu, polislik açısından son derece yararlı olurdu.”
Apple ve Android, BBC’ye bir açıklama yapmadı ancak Samsung, “cep telefonu hırsızlığı ve ilgili suçlar konusunda kilit paydaşlar ve yetkililerle yakın bir şekilde çalıştığını” söyledi.
/BBC WORD/
