Lozan Konferansı’nın sonuç bildirgesinde, uluslararası güçlere Kürdistan’ın statüsünün tanınması çağrısı yapıldı. Bildirgede, “Kurdistan ulusal çıkarlarının korunması tüm şahsi ve siyasi çıkarların üstünde tutulmalı” vurgusu öne çıktı.
Kurdistan Ulusal Kongresi (KNK) öncülüğünde Kurdistanı dört parçaya bölen Lozan Antlaşması’nın 100’üncü yılında 600’den fazla delegenin katılımıyla, antlaşmanın imzalandığı Lozan’daki Beaulieu Kongre Salonu’nda düzenlenen 2 günlük konferansın sonuç bildirgesi açıklandı. Bildirge, Lozan Antlaşması görüşmelerinin yapıldığı Lozan Ouchy’de bulunan bina önünde çok sayıda kişinin katılımıyla kamuoyuyla paylaşıldı.
KNK: TARİHİ YANLIŞI DÜZELTMEK İÇİN BURADAYIZ
Bildirgenin okunması öncesi KNK Eşbaşkanları Ahmet Karamus ve Zeynep Murad birer açıklama yaptı. Karamus, şunları söyledi: “100 yıl önce burada yapılan antlaşma Kürt halkın iradesi dışında yapılmıştır. Kürt halkın kaderi üzerinde çok kötü bir durumun yaşanmasına sebep olmuştur. 4 gündür Lozan’da Kürt halkının tüm partileri ve temsilcileri, akademisyenleri, aydınları ve sanatçıları bu antlaşmayı tartışıyor. Hukuki ve siyasi olarak geniş bir tartışma konferansta yürütüldü. 100 yıl önce Kürt halkının kaderini tersine çevirdiler. Biz Kürt halkı olarak bu tarihi yanlışı düzeltmek için buradayız.”
Eşbaşkan Zeyneb Murad ise, “100 yıllık Lozan Antlaşması halkımız için büyük acıları ve katliamlar getirdi” dedi. Murad, şunları kaydetti: “Kürt halkının mücadelesi sonucu biz bu gün buradayız ve sesimizi dünyaya duyuruyoruz. Halkımız 4 parça Kurdistan’da 100 yıldır direniyor. Toprağını ve kimliğini savunmak için direniyor. Demokrasi ve barış için direniyor. Bugün Kürt halkının tüm temsilcileri buradadır. Bütün dünyaya söylüyoruz; biz Lozan’ı kabul etmiyoruz. Lozan’ın devam etmesini istemiyoruz. Ve halkımız yeni bir Lozan’ı da kabul etmeyecek. Tüm dünya halkları ve Ortadoğu halkları biliyor ki Kürt halkı olarak biz hiçbir zaman Lozan’ı kabul etmedik”
SONUÇ BİLDİRGESİ
Lozan Konferansı sonuç bildirgesi şöyle:
“22-23 Temmuz 2023 tarihleri arasında Kurdistani parti ve örgütler ile birçok akademisyen, hukukçu, aydın, dini ve farklı etnik grupların temsilcileri ve kadınların katılımıyla İsviçre’nin Lozan kentinde Lozan Antlaşmasının 100. yıldönümü vesilesiyle konferans düzenlendi.
100 yıl önce imzalanan ve Kürt halkı ve haklarını inkar eden uğursuz Lozan Antlaşmasının sonuçları üzerinde duruldu. Bölgesel ve uluslararası durumun tartışıldığı konferansta görev ve sorumluluklara vurgu yapıldı. Kurdistan halkının hak mücadelesini meşru olduğu belirtildi.
Konferansta antlaşmayı imzalayan devletlere halkımıza destek olmaları, tarihi sorunun çözümü için Kurdistan’ı işgal eden güçlere desteklerini kesmeleri çağrısında bulundu. Ayrıca Kurdistan’ı aralarında paylaşan devletlerden Kurdistan halk davasının barışçıl çözümü için yol açmaları istendi.
Katılımlarından kolayı tüm katılımcılara teşekkür edildi ve konferans kararlarının takibi için komisyon kurulmasına karar verildi.
Lozan’a ilişkin içe yönelik, bölgesel ve uluslararası alan dahil olmak üzere üç temel üzerinde öneriler yapıldı, kararlar alındı.
ULUSLARARASI ALANA;
* Kurdistan’ın paylaşıldığı ülkelerde Kurdistan halkının kendi kaderini tayin hakkını elde edebilmesi için devletler arası kuruluşların Kurdistan halkının taleplerine destek olunmalı.
* Birleşmiş Milletler (BM) bünyesinde Kurdistan temsilcilerinin de içinde bulunduğu uluslararası komisyonun oluşturulmalı. Kürt meselesinin barışçıl ve diyalog çerçevesinde çözümü için bu komisyonun Lozan Antlaşmasının tarafları ile ilişkiye geçmeli.
* Kürtlerin BM gözlemci düzeyinde üye olunması için çalışma yapılmalı.
* Kurdistan halkına karşı işledikleri suçlarından dolayı Kürdistanı bölüp parçalayan devletlerin devletlerarası mahkemede yargılanması için çaba sarf edilmeli.
* Uluslararası düzeyde diplomasi çalışması yürütecek Ortak Ulusal Kurdistani Kuruluşun oluşturulmalı.
* Lozan Antlaşması’nın 100 yılında Kurdistan halkına karşı soykırım ve katliam suçları işlendi. Antlaşmaya taraf olan ülkelerin bu suçlarından dolayı tazminat ödenmeli. Bu tür suçların bir daha tekrarlanmamasının garantisini Kurdistan halkına verilmeli. Uluslararası suçların yasaklanması ve cezalandırılmasına destek olunmalı.
* Başta Rojava’da olmak üzere Kurdistan halkına yönelik hava saldırılarının genel olarak engellenmeli. BM Güvenlik Konseyinde ‘Uçuşa yasak alan’ ilan edilmeli. Kürt güçleri ile devletlerarası barış gücünün Rojava ve Türkiye sınırında asayiş görevini yapmalı.
* Türkiye’deki siyasi tutsakları özgürlüğüne kavuşması için Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Türkiye’ye baskı kurmalı.
KURDİSTAN İÇİNE;
* Kurdistan ulusal çıkarlarının korunması ve geliştirilmesinin tüm şahsi ve siyasi çıkarların üstünde tutulmalı.
* İç siyasi çelişkilerden uzak durulmalı, iç çelişkilerinin çözümü için çaba sarf edilmeli.
* Kurdistan parçalarının iç işlerine karışılmaması ve Kurdistan bölgesi ile Kurdistan Rojava yönetimlerinin korunmalı. Güney ve Rojava Kurdistan politik yönetimlerinin aralarındaki tüm engeller kaldırılmalı ve siyasi, ekonomik, toplumsal ile kültürel düzeyde ilişki kurulmalı.
* Tüm ulusal dinamiklerin katılımı ile Kurdistan Ulusal Birliğinin oluşturulmalı.
* Uğursuz Lozan Antlaşmasının 100. yılı vesilesiyle yapılan bu büyük Kürt ve Kürdistanlıların konferansı tüm Kürt halkı ve Kürdistan halklarının yönetici ve öncülerine tekrardan çağrıda bulunarak ulusal görevlerini yerine getirilmeli, hiçbir gerekçeye sığınmadan Kurdistan Büyük İttifakı’nı kurmalarını ve bu amaçla Kürdistan Ulusal Konferansı gerçekleştirmelerini talep ediyoruz.
* Kurdistan’da yaşayan tüm azınlık halkların birlikte yaşamı korunmalı.
* Eş yaşam çerçevesinde kadın özgürlüğüne önem verilmeli.
KURDISTAN’IN BÖLÜNÜP PARÇALANDIĞI BÖLGEYE;
* Türkiye ve Suriye devletleri sınırları içinde paylaşılan Kurdistan parçalarının resmi olarak Kurdistan adıyla tanınmalı, Türkiye ve Suriye’de kendi belirlediği statü ile kabul görülmeli.
* Kurdistan’ın özerk statüsünün uluslararası resmiyet içinde Birleşmiş Milletler’de temsil edilmeli.
* Kurdistan halkının temsilcilerinin de içinde bulunduğu uluslararası komisyonun Birleşmiş Milletler gözetiminde kurulmalı, söz konusu komisyonun Lozan Antlaşması’na taraf olan devletler ile ilişki geliştirilmeli, konjonktürel çözümlerin bulunması için barışçıl ve diyalog yollarının yaratılmalı ve yerine getirilmeli.
* Konferansın bu taleplerinin yerine getirilmesi için koordinatif bir komisyonun kurulmalı.
* Kurdistan ortak diploması çalışması için uzman bir komisyonun oluşturulup görevlendirilmeli.
* Birleşmiş Milletler’de Kurdistan temsiliyetinin sağlanması için güçlü ve birlikte çalışmanın yürütülmeli.
* Konferans sonuçlarının takibi ve pratiğe geçirilmesi için komite ya da uzman bir komisyon kurulacak.
* Türkiye Cumhuriyeti dışında Lozan Antlaşması’na taraf diğer tüm devletler ile diplomatik ilişki kurularak tarihi haksızlığın telafisi, Kürt halkı ve Kürdistan halklarının mağduriyetinin giderilmesi istenecek.
* Alternatif uluslararası antlaşmanın yapılması için aktif çalışma yürütülecek.
* Türkiye hükümetinden gayri Müslümlere ilişkin verdiği sözlerin ayrımcılık yapmadan yerine getirilmesi istenecek.
* Êzidîler Kürt halkının asli bir unsurudur. ‘Müslüman olmayan azınlıklar’ kategorisinde kabul görülmesi, Rum, Ermeni, Süryani-Keldanilere sağlanan hakların Êzidî, Yaresan ve Alevi Kürtlere de verilmeli.
* Kurdistan Bölgesi Hükümeti ve Rojava Kurdistan’ı yönetiminden Lozan Antlaşması’nın sonuçları, mağduriyetlerin telafisi için özel ofis kurması talep edilecek.
* Uluslararası ilişkilerin birlikte sürdürülmesi için Kurdistan ortak diplomasi organı oluşturulmalı.
* Başta KCK Önderi Sayın Abdullah Öcalan olmak üzere Türkiye devletinden tüm siyasi rehine ve tutsakların şartsız serbest bırakılması istenecek.
* Birleşmiş Milletler’den Rojava ve Türkiye arasına barış gücünü yerleştirmesi istenecek.
* Birleşmiş Milletler’den kendi bünyesinde Kurdistan temsiliyeti için ofis oluşturması istenecek.”
/Mezopotamya Ajansı/
