Demokratik Kürt siyasetinin sembol isimlerinden, eski milletvekili, hukuk insanı ve insan hakları aktivisti Orhan Doğan’ın mücadeleyle geçen hayatına veda etmesinin üzerinden 17 yıl geçti…
Doğan, 27 Haziran 2007’de Ağrı’nın Doğubeyazıt ilçesinde düzenlenen mitingte konuşurken kalp krizi geçirmiş, kaldırıldığı hastanede 29 Haziran günü hayatını kaybetmişti.
Doğan’ın vefatının 17. yılı nedeniyle Kürt partileri, siyasetçileri ve ailesinden açıklamalar yapıldı.
Orhan Doğan’ın kızı, gazeteci ve DEM Parti sözcüsü ve Şırnak Milletvekili Ayşegül Doğan, babasının “Siz barışın da demokrasinin de özgürlüğün de en güzeline layık insanlarsınız! Ve mutlaka bir gün layık olduğunuza kavuşacaksınız! Her zaman aranızda olacağım!” sözlerini paylaştığı açıklamasında, ”Tarifi imkânsız bir hasret!” ifadelerini kullandı…
Orhan Doğan…
Orhan Doğan 25 Temmuz 1955’te o dönem belde olan Mardin’in Dargeçit ilçesinde doğdu.
Ankara Hukuk Fakültesi’ni tamamladıktan sonra Cizre’ye dönüp avukatlık yapmaya başladı.
Halkın Emek Partisi’nin (HEP), 1991 seçimlerinde Erdal İnönü liderliğindeki SHP ile seçim ittifakı yapması ile birlikte Leyla Zana, Hatip Dicle, Ahmet Türk ve Mehmet Sincar gibi isimlerin olduğu 18 HEP’li ile birlikte parlamentoya girdi.
1991 yılı Kasım ayında, yeni parlamentodaki yemin töreni sırasında yaşanan ‘Kürtçe yemin’ krizi SHP ile HEP kökenli vekiller arasında ilk sorunların yaşanmasına neden olmuştu. 1992 yılında, SHP koalisyon ortağı olarak iktidardayken yaşanan kanlı Newroz’un ardından ise HEP’li vekillerin tümü istifa ederek SHP’den ayrıldı.
HEP hakkında kapatma davası açılmasının ardından HEP’li vekillerin önemli bir bölümü yeni kurulan Demokrasi Partisi’ne (DEP) geçtiler.
1994’te yaka paça gözaltına alındılar
SHP’den ayrıldıktan sonra Meclis’te Kürt sorunu merkezli bir muhalefet yürüten DEP’li vekiller hakkında da soruşturma açıldı. Dönemin DGM Başsavcısı Nusret Demiral, Orhan Doğan’la birlikte aynı zamanda DEP Genel Başkanı olan Diyarbakır Milletvekili Hatip Dicle, Leyla Zana, Ahmet Türk, Sırrı Sakık, Selim Sadak ve Mahmut Alınak’ın dokunulmazlıklarının kaldırılması amacıyla TBMM’ye fezleke gönderdi. Bu isimlerin yasama dokunulmazlıkları, 2 Mart 1994 günü yapılan Meclis oturumunda kaldırıldı.
Orhan Doğan, 2 Mart 1994’te Meclis bahçesine giren polisler tarafından ensesinden tutularak yaka paça gözaltına alındı. 17 Mart 1994 tarihinde tutuklanarak Ankara Merkez Kapalı Ceza ve Tutukevi’ne konuldu.
10 yıl cezaevinde kaldılar, 2004’te tahliye edildiler
Doğan, Leyla Zana, Selim Sadak ve Hatip Dicle ile birlikte 10 yıl kaldığı cezaevinden AİHM’in verdiği yeniden yargılama kararı sonucu Yargıtay kararıyla 9 Haziran 2004 tarihinde tahliye edildi.
Doğan, 2007 yılında Demokratik Toplum Partisi’nin (DTP) desteklediği bağımsız adaylardan biri olarak Şırnak’tan aday oldu ancak Yüksek Seçim Kurulu (YSK) “seçilmeye engel mahkumiyeti bulunduğu için aday olamayacağına” karar verdi.
Hayatı boyunca birçok suikastla karşı karşıya kalan ve evi bombalanan Doğan, 90’lı yıllarda yaşanan birçok hak ihlalini dünya kamuoyuna duyurarak, yaşadığı baskılara rağmen geri adım atmadı.
Ağrı’nın Doğubeyazıt ilçesinde 27 Haziran 2007 tarihinde düzenlenen “Ehmedê Xanî Kültür Sanat ve Turizm Festivali”nin kapanış töreninde yaptığı konuşma sırasında kalp krizi geçiren Doğan, 2 gün sonra tedavi gördüğü hastanede yaşamını yitirdi.
Doğan, 30 Haziran 2007’de Cizre’de yoğun bir katılımla son yolculuğuna uğurlandı.
/np-rd/
