🔴Hollanda’nın eski başbakanı ve transatlantik ittifakın genel sekreteri Mark Rutte, ABD Başkanı Donald Trump ile Washington’da kritik bir görüşme gerçekleştirecek.
Rutte bu toplantıda ABD Başkanı Donald Trump’ı transatlantik ittifakın önde gelen bir üyesi olarak ABD’nin çıkarlarına en iyi şekilde hizmet edildiğine ikna etmek zorunda kalacak.
ABD’li bir kaynağa göre Washington, NATO müttefiklerini desteğine ihtiyaç duymadan kendilerini savunma yükümlülüklerine odaklanmaya zorlayacak.
Başkan Trump uzun zamandır NATO ülkelerinin savunmaya daha fazla harcama yapmasını istiyor ve gayrisafi yurt içi hasılalarının (GSYİH) en az yüzde 2’sini savunmaya ayırmayan üyelere karşı ABD’nin desteğini çekmekle tehdit ediyor.
ABD’li yetkili, “Rutte ABD’yi NATO’da tutmaya çok odaklanmış durumda ve bence bu konuda gerçekten akıllıca davranıyor. Orada olduğu sürece kavgacı olmayacağı biliniyor,” dedi.
ABD’nin ateşkes girişimine atıfta bulunan yetkili, “NATO’yu Ukrayna’dan ayırmalıyız çünkü şimdiye kadar çok müdahil olduk ama NATO şu anda Ukrayna’dan daha büyük bir mesele,” diye ekledi.
Başkan Trump’ın Rutte ile yapacağı toplantıda bu mesajın altını bir kez daha kalın çizgilerle çizmesi bekleniyor.
ABD’li yetkili, “NATO tüzüğünün, ‘müttefikler kendilerini savunabilmeli ve ittifakın kolektif savunmasına katkıda bulunabilmelidir’ ifadelerini taşıyan 3. Madde’ye odaklanacağız,” dedi.
Bu arada Trump, “bize adil davranırlarsa ve faturalarını öderlerse” ABD’nin NATO’da kalacağını dile getirdi.
Çarşamba günü Beyaz Saray’da yaptığı açıklamada, “Faturalarınızı ödemediğiniz sürece NATO’ya dahil olmayacağıma dair kesin bir açıklama yaptım,” dedi.
Trump, Oval Ofis’te İrlanda Başbakanı Micheal Martin ile yaptığı Aziz Patrick Günü toplantısında, “Bana ‘ödemezsek bize yardım edecek misiniz’ sorusu soruldu, ben de hayır dedim, ödemezseniz borçlu olursunuz. Eğer faturalarınızı ödemiyorsanız size yardım etmeyeceğim,” diye de ekledi.
NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Ukrayna’da olası bir ateşkes için devam eden müzakerelerin ortasında ABD Başkanı Donald Trump ile görüşüyor.
Ancak ABD’li kaynaklar bugünkü görüşmenin Ukrayna’dan NATO’nun geleceğine ve ABD’nin Avrupa’da daha hızlı ve daha önemli bir savunma yükü paylaşımı talebine yöneleceğini söylüyor.
ABD’li yetkili, “Rutte’nin Ukrayna konusuna çok fazla gireceğini sanmıyorum, çünkü o Ukrayna’dan önce de var olan NATO’nun Genel Sekreteri,” dedi.
Rutte’nin, Amerika Hint Pasifik’te güvenliğe yönelirken, ABD’nin uzun vadeli çıkarları doğrultusunda NATO’da kalması için Trump’ı ikna etmeye odaklanması bekleniyor.
Eski Hollanda Başbakanı’nın Trump ile yakın ilişkiler kurduğu ve ikilinin sık sık görüştüğü söyleniyor.
Trump, ABD’nin Avrupa’nın daha fazla harcama yapması ve kendi güvenliği için daha fazla sorumluluk alması gerektiği yönündeki söylemini sürekli yineliyor.
2014 NATO zirvesinde, tüm NATO üyeleri 2025 yılına kadar GSYİH’lerinin en az yüzde 2’sini savunmaya harcamayı kabul etti. Ancak İspanya, Belçika, İtalya ve Lüksemburg’un da aralarında bulunduğu sekiz ülke henüz bu hedefi karşılayabilmiş değil.
2023 yılına kadar sadece 11 ülke yüzde 2 hedefine ulaşabildi. 2023 rakamlarına göre, Polonya GSYİH’sinin yüzde 3,9’unu savunmaya harcadı. ABD ise yüzde 3,49 ile ikinci sırada yer alırken, Slovakya yüzde 2,03 oranıyla 11. ülke oldu.
NATO’nun 2023 verilerine göre, Türkiye 15 milyar dolar (541 milyar TL) düzeyindeki harcamasıyla GSYİH’nın yüzde 1,31’ni savunmaya ayırıyor.
ABD ise yaklaşık 860 milyar dolarlık (31,4 trilyon TL) bütçe ile ülke GSYİH’nın yüzde 3,49’unu savunmaya ayırmış durumda.
Aynı zamanda ABD Dışişleri Bakanı Pete Hegseth müttefiklerin önümüzdeki yıllarda harcamalarını önemli ölçüde arttırarak GSYİH’lerinin yüzde 5’ine çıkarmaları gerektiğini söyledi.
ABD’li yetkili, “Rutte, NATO müttefiklerinin savunmaya yüzde 5 oranında harcama yapmaları çağrısında bulunarak herkesten önce davrandı,” dedi.
