🔴 AB, ABD’nin gümrük vergilerine vereceği yanıtı tartarken ve ABD ile müzakerelere başlamayı umarken, son haftalarda blok içinde potansiyel misilleme önlemlerinin yoğunluğu ve kapsamı konusunda bir çatlak ortaya çıktı. Şahinler sağlam ve birleşik bir cephe çağrısında bulunurken, güvercinler tırmanma ve ekonomik serpintiye karşı uyarıda bulunarak ihtiyatlı olunmasını istiyor…
Şahinler AB’nin ticari ‘nükleer’ silahlarını kullanmaya hazır
Şahinler için tüm mesele Trump yönetimine karşı güç gösterisi yapmak ve şu anda alüminyum, çelik ve otomobillere uygulanan yüzde 25 ve genel olarak yüzde 10 olan ABD gümrük vergilerinin kaldırılmasına yönelik müzakerelerde güçlü bir konumda olmalarını sağlamak. Bunlar, AB’nin mallara gümrük vergisi koymanın yanı sıra, ABD’nin AB’ye karşı ticaret fazlası verdiği ABD hizmetlerini de vurabileceğini ve ABD şirketlerinin Avrupa ihalelerine erişimini engellemek ya da onları lisanslardan ve fikri mülkiyet haklarından mahrum bırakmak için bir baskı aracı olan ‘nükleer’ silahını kullanabileceğini savunuyor.
Fransa
Fransa, ABD ile ringe çıkmaya hazır olan en mücadeleci ülkelerden biri.
4 Nisan’da Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ABD’nin AB ithalatına uyguladığı yüzde 20’lik ‘karşılıklı’ gümrük vergilerini ‘acımasız ve temelsiz’ olarak nitelendirdi. Macron, Fransız iş dünyası liderlerini uyararak “[ABD’de] gelecekteki yatırımlar, son haftalarda açıklanan yatırımlar, bir süreliğine askıya alınmalıdır,” dedi.
AB üye ülkelerinin bir araya geldiği Konsey koridorlarında Fransız diplomatlar ABD’nin gümrük vergilerine güçlü bir yanıt verilmesi için bastırıyor. Çarşamba günü AB’nin bir dizi Amerikan ürününe uyguladığı yüzde 25’lik gümrük vergisinin ardından Paris, ABD’nin ‘karşılıklı’ gümrük vergilerine ve 90 günlüğüne askıya alınan otomobillere yönelik yüzde 25’lik ABD gümrük vergilerine karşı misilleme yapmak için daha da ileri gitmek istiyor.
Fransa Ticaret Bakanı Laurent Saint-Martin pazartesi günü yaptığı açıklamada, “Mallar ya da hizmetlerle ilgili herhangi bir seçeneği göz ardı etmemiz gerektiğini düşünmüyorum,” dedi ve ekledi: “Bu konuya yaklaşmanın yolu, çok kapsamlı olan ve karşılığında son derece agresif olabilen Avrupa araç kutusunu açmaktır. Açıkçası zorlama karşıtı enstrümanı düşünüyorum.”
Ancak Fransa Cumhurbaşkanı, Fransız ekonomisinin ABD ticaretine diğer bazı ülkeler kadar maruz kalmadığını da itiraf etti: “ABD’ye yapılan ihracat gayrisafi yurt içi hasılamızın [GSYH] yüzde 1,5’ini oluşturuyor. Bu oran İtalya için yüzde 3, Almanya için yüzde 4 ve İrlanda için yüzde 10’dur.”
Fransa ayrıca, ABD Başkanı Donald Trump’ın yüzde 200 gümrük vergisiyle tehdit ettiği şaraplarının ABD’nin gazabına uğramasını önlemek için Bourbon viskisini misilleme tedbirlerinin ilk listesinden çıkarmak için mücadele etti.
Almanya
Dosya, şu anda Almanya’nın şansölyeliğini üstlenmek üzere hazırlanan Friedrich Merz’i bekliyor. AB İstatistik Ofisi Eurostat’a göre 2023 yılında Atlantik ötesine satılacak 157,7 milyar euro değerindeki malla AB’nin ABD’ye en büyük ihracatçısı olan Almanya, ABD’nin gümrük vergisi saldırısından ağır bir şekilde etkilendi.
Merz, Trump’ın gümrük vergilerini 90 günlüğüne durdurmasıyla ilgili olarak verdiği bir demeçte, “Avrupalılar kendini savunmaya kararlı ve bu örnek de gösteriyor ki birlik her şeyden önce işe yarıyor,” dedi.
Ilımlı bir ‘bekle ve gör’ yaklaşımını savunan Almanya hükümeti, Fransa’nın yanında yer aldı ve gerekirse AB’nin ticari ‘nükleer’ silahını kullanmaya hazır görünüyor.
7 Nisan’da, borsaların düştüğü bir ortamda AB ticaret bakanları toplantısına giden Almanya Şansölyesi Olaf Scholz’un ticaret bakanı Robert Habeck, AB’nin ABD’ye karşı güçlü bir şekilde devreye girmesi gerektiğini açıkça ifade etti.
“Borsalar halihazırda çökmüş durumda ve hasar daha da büyük olabilir. Bu nedenle açık, kararlı ve ihtiyatlı bir şekilde hareket etmek önemli. Bu da güçlü bir konumda olduğumuzun farkına varmak anlamına gelir,” dedi ve ekledi: “Amerika zayıf bir konumda.”
Almanya, gümrük tarifelerine ek olarak, ABD tarifelerine potansiyel misilleme olarak zorlama karşıtı aracı da masaya koydu. Habeck, “Bunlar tarife politikasının çok ötesine geçen önlemler” diyerek ABD’nin dijital hizmetlerini vuracak şekilde genişletilebilecek ‘geniş bir misilleme paketine’ işaret etti.
İspanya
İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, Trump yönetiminin gümrük vergilerine karşılık olarak başlangıçta daha iddialı bir ton benimsedi.
Diyalog ve çok taraflı iş birliğini savunurken, orantılı karşı tedbirleri destekleyen Sanchez, ABD’nin ticari tehditleri karşısında Avrupa’ya birlik çağrısında bulundu.
“Avrupa şimdi her zamankinden daha fazla hazırlıklı olmalı ve her türlü olasılığa yanıt verebilmek için bu birliği göstermelidir,” dedi.
Ekonomi Bakanı Carlos Cuerpo da verdiği bir mülakatta AB’li muhataplarını ‘ABD’nin gümrük vergilerine karşı misillemenin tüm potansiyel yollarına’ açık olmaya davet etti. “Müzakerelere açığız, ticarete açığız ama saf olmayacağız,” diye ekledi.
Ancak Trump’ın gümrük tarifelerinde ateşkes ilan etmesinin ardından Sanchez bu hamleyi ‘müzakereye açılan bir kapı’ ve uluslararası iş birliğinin yenilenmesi için bir şans olarak değerlendirdi.
‘Haksız ve adaletsiz’ bulduğu gümrük tarifelerine yönelik ilk eleştirisinin ardından son dönemde diyaloğa yönelen Sanchez’in daha güvercin bir tavır sergilediği görülüyor.
Vietnam’a yaptığı resmi bir ziyaret sırasında, küresel ticaretin sıfır toplamlı bir oyun olmadığını ve ticaret savaşlarının karşılıklı kayıplara yol açtığını savunarak açık ticarete verdiği desteği yineledi.
Güvercinler gerilimin tırmanmasından endişe ediyor
Blok içinde birçok üye ülke uzlaşmacı bir yaklaşım benimseyerek diplomasiye ve gerilimi azaltmaya çatışmadan daha fazla öncelik vermeyi tercih etti. Macaristan duruşuyla dikkat çekerken, bu ölçülü duruş meşru müdafaanın reddi anlamına gelmiyor. Macaristan dışındaki tüm AB ülkeleri çarşamba günü AB misillemesinin ilk dalgası için oy kullandı. Ancak pek çok ülke, bu tür hamlelerin tehlikeli bir tırmanmaya yol açabileceği endişesiyle, bloğun en güçlü misilleme araçlarını savunmamayı tercih ederek ihtiyatlı davranıyor.
İtalya
İtalya Başbakanı Giorgia Meloni, Trump yönetiminin gümrük vergisi politikalarına karşı diyaloğu tercih ederek transatlantik ticaret ilişkilerinde kendisini ‘güvercinler’ arasında konumlandırdı.
“Bir ticaret savaşının kimsenin çıkarına olmadığını, ABD’nin bile çıkarına olmadığını” söyleyen Meloni, Trump ile konuyu ele alarak gerilimi tırmandırmadan olumlu çözümler bulmayı amaçladığını belirtti.
ABD ve AB arasındaki sanayi tarifelerinin karşılıklı olarak kaldırılmasını görüşmek üzere 17 Nisan’da Washington’da Trump ile bir araya gelmeyi planladığını açıkladı. Bu toplantı, 90 günlük gümrük tarifelerinde ateşkes ilanının ardından, yapıcı diyalog ve ortak çözümler konusundaki kararlılığını pekiştirmek için bir fırsat olarak görülüyor.
Meloni ayrıca Eurostat’a göre 2023 yılında 67,3 milyar euroya ulaşacak olan İtalyan ihracatı için ABD pazarının öneminin altını çizerek yeni vergilerin İtalyan üreticileri ciddi şekilde etkileyebileceği uyarısında bulundu.
“Ne ABD ne de Avrupa olmak üzere hiç kimsenin yararına olmayacak bir ticaret savaşını önlemek için çalışmamız gerektiğine olan inancımı koruyorum,” dedi.
İrlanda
İrlanda Başbakanı Micheal Martin, Atlantik’in her iki yakasında iyi ticari ilişkilerin sürdürülmesinin tutarlı bir savunucusu oldu. Bu tutum, ülkenin ABD ile olan önemli ihracat bağları nedeniyle gümrük tarifelerine karşı ekonomik kırılganlığı tarafından şekilleniyor.
Misilleme tedbirlerini reddeden Martin, ileriye dönük yol olarak müzakere konusunda ısrarcı oldu. Avrupa Birliği’ni ‘birleşik bir cephe’ sunmaya çağırırken, güçlü transatlantik ticaret bağlarının sürdürülmesinin önemini de vurguladı.
“Bağlılık kilit önem taşıyor,” dedi. “Amacımız, İrlanda’da istihdamın korunması ve ekonomik altyapının sürdürülmesi gibi temel öncelikler doğrultusunda bu meselenin üstesinden gelmektir.”
Martin gümrük vergilerinin ‘ekonomik büyümeye yardımcı olmadığı’ uyarısında bulundu. Ekonomik modeller yüzde 10’luk bir gümrük vergisinin İrlanda’nın GSYH’sini yüzde 2,5, yurtiçi hasılasını ise yüzde 1,7 oranında azaltabileceğini öngörmektedir. 2023 yılında İrlanda’nın ABD’ye ihracatı 51,6 milyar euro’dur.
İrlanda’nın ABD’ye ihracatının yarısından fazlasını oluşturan ilaç sektörü, endişe kaynağı olmaya devam ediyor. Halihazırda ABD gümrük vergilerinden muaf olsa da, sektörün gelecekte yaşanabilecek herhangi bir tırmanışta risk altında olduğu düşünülmektedir.
Macaristan
Alman otomobil endüstrisine olan bağımlılığı nedeniyle ABD tarifelerine maruz kalmasına rağmen Macaristan, ABD tarifelerine karşı misilleme yapmak istemiyor. Çarşamba günü AB’nin ABD gümrük tarifelerine misillemesinin ilk dalgasına karşı oy kullanan tek ülke oldu.
Donald Trump’a siyasi olarak yakın olan Başbakan Viktor Orban, ABD ile yapılacak bir ekonomik anlaşmanın ABD gümrük vergilerinin ülkesi üzerindeki etkisini dengeleyeceğini umuyor gibi görünüyor.
Viktor Orban 8 Mart’ta düzenlenen Macar Ticaret ve Sanayi Odası’nın yıllık konferansında, “Macar ekonomisine önemli ölçüde yardımcı olacak bir Macar-Amerikan ekonomik işbirliği paketi olacak. Bu arada bir gümrük vergisi savaşı çıksa bile bu bizim için iyi olur – ki diğer tüm Avrupa Birliği ülkeleri gibi Macaristan da elbette kaybedecektir,” dedi.
Pazartesi günü ise Ticaret Bakanı Peter Szijjarto, “ABD ile gümrük iş birliği” yapmadığı için Komisyon’u suçladı.
“Sorun karmaşık değildi,” diyen Szijjarto, “İki kıta ekonomisinin bel kemiği olan otomobil endüstrisine yönelik tarifeler düşürülmeliydi ve herkes daha iyi durumda olurdu,” dedi.
/euronews/
