Taliban, 2021’de iktidarı ele geçirdikten sonra “iyi davranışları yayma ve kötülüğü önleme” (Emr-i bi’l ma’rûf ve nehy-i anil münker) bakanlığı kurmuştu.
Bir hükümet sözcüsüne göre bakanlık, Çarşamba günü toplu taşıma ve kamusal kutlamalar gibi günlük yaşamın çeşitli yönlerini kapsayan ve Taliban lideri Hibetullah Ahundzade tarafından onaylanan yeni yasaları yayınladı.
Associated Press (AP) tarafından görülen 114 sayfalık, 35 maddelik belgede yer alan bu kurallar, Afganistan’da iktidarı Taliban’ın ele geçirmesinden bu yana yayınlanan ilk resmi ahlak yasaları olarak dikkat çekiyor.
Bakanlık sözcüsü Mevlevi Abdul Ghaffar Farooq perşembe günü yaptığı açıklamada, “İnşallah bu İslami yasanın iyiliğin yayılmasında ve kötülüğün ortadan kaldırılmasında büyük fayda sağlayacağını temin edebiliriz,” dedi.
Söz konusu yasalar, bakanlığa kişisel davranışları düzenleme yetkisi veriyor ve yasaları ihlal ettiği iddia edilen Afganlara uyarı veya tutuklama gibi cezalar verme yetkisi tanıyor.
Kadınlarla ilgili 13. madde, bir kadının kamusal alanda her zaman bedenini örtmesinin zorunlu olduğunu ve başkalarını tahrik etmemek için yüzünü örtmesinin gerekli olduğunu belirtiyor. Giysilerin ince, dar veya kısa olmaması gerektiği ifade ediliyor.
Taliban’a göre kadınlar, Müslüman olsun ya da olmasın, tüm erkek yabancılar karşısında örtünmeli ve yozlaşmamak için tüm gayrimüslimler karşısında da aynı şekilde davranmalı.
Bir kadının sesi mahrem kabul edildiği için şarkı söylemesi, yüksek sesle okuma yapması veya kamusal alanda konuşması yasak. Ayırca kadınların, kan bağı veya evlilik bağı olmayan erkeklere bakması ve aynı şekilde erkeklerin de kadınlara bakması yasak.
Yasanın 17. maddesi canlı varlıkların görüntülerinin yayınlanmasını yasaklıyor.
19. madde ise müziği, kadınların yalnız seyahat etmesini ve kan bağı olmayan erkekler ve kadınların bir arada bulunmasını yasaklıyor. Ayrıca, yolcuların ve sürücülerin belirlenen zamanlarda namaz kılmalarını zorunlu kılıyor.
Bakanlığın internet sitesine göre, “iyiliğin teşvik edilmesi” namaz kılmayı, “Müslümanların karakter ve davranışlarını İslami hukukla uyumlu hale getirmeyi”, kadınların örtünmesini ve insanları İslam’ın beş şartına uymaya davet etmeyi içeriyor. “Kötülüğün ortadan kaldırılması” ise İslam hukuku tarafından yasaklanan şeylerin yapılmasının engellenmesi anlamına geliyor.
Geçtiğimiz ay yayımlanan bir Birleşmiş Milletler (BM) raporu, bakanlığın yayınladığı bu talimatlar ve bunları uygulama yöntemleri ile Afganlar arasında bir korku ve sindirme ortamına katkıda bulunduğunu belirtti.
Raporda, bakanlığın rolünün medya denetimi ve uyuşturucu bağımlılığının ortadan kaldırılması gibi diğer kamu yaşamı alanlarına doğru genişlediği ifade edildi.
BM Afganistan Misyonu’nun insan hakları hizmeti başkanı Fiona Frazer, “Raporda belirtilen çok sayıda sorun göz önüne alındığında, fiili yetkililerin bu denetimin artacağı ve genişleyeceği yönündeki tutumu, tüm Afganlar, özellikle de kadınlar ve kız çocukları için ciddi endişe kaynağı,” dedi.
Taliban ise BM raporunu reddetti.
/ euronews/
