Trump, “Dışişleri Bakanı Marco Rubio, CIA Direktörü John Ratcliffe, Ulusal Güvenlik Danışmanı Michael Waltz ve Büyükelçi ve Özel Temsilci Steve Witkoff’tan, başarılı olacağına kuvvetle inandığım müzakerelere liderlik etmelerini istedim,” dedi.
Ancak Witkoff daha önce Trump’ın Orta Doğu özel temsilcisi olarak atanmış, emekli General Keith Kellogg ise Ukrayna-Rusya dosyasını yönetmekle görevlendirilmişti.
Peki Trump barış elçisini değiştirdi mi?
Emekli general mi yoksa emlak kralı mı?
Emekli General Keith Kellogg, Temmuz 2023’te Ukrayna’ya giderken Washington’un Kiev’e misket bombası gönderme kararını savunarak dikkatleri üzerine çekmişti:
“Savaşta olan bir ulusu destekleme kararı aldığınızda, savaşı bitirmek için gerekli tüm araçları sağlayın. Savaş savaştır.”
Kellogg o sırada “Ukraynalıların kazanmasını istiyorsanız, onlara bu savaşı kazanmaları için elinizden gelen her şeyi verirsiniz,” diyordu.
Kasım ayında, başkanlık seçimlerini kazandıktan sonra Trump, emekli ABD Ordusu korgeneralini Ukrayna ve Rusya özel temsilcisi olarak aday gösterdi.
Haziran ayında Reuters haber ajansı, Kellogg ve Trump’ın bir diğer üst düzey danışmanı Frederick H. Fleitz’in Kiev’in Rusya ile barış görüşmeleri yapmayı kabul etmemesi halinde Ukrayna’ya askeri yardımın kesilmesini önerdiklerini bildirdi.
İkilinin ayrıca cephe hatlarının mevcut konumlarında dondurulmasını ve Ukrayna’nın NATO üyeliğinin masadan kaldırılmasını önerdiği bildirildi.
Kellogg yaptığı açıklamada, Washington’un müzakerelerin reddedilmesi halinde Ukrayna’ya desteğinin artacağı konusunda Moskova’yı uyaracağını da belirtti.
Geçtiğimiz çarşamba günü Kellogg, savaşı sona erdirme konusunu görüşmek üzere cuma günü başlayacak Münih Güvenlik Konferansına katılacağını açıkladı.
Kellogg X’te yaptığı bir paylaşımda, “(Trump’ın) Ukrayna’daki kanlı ve maliyetli savaşı sona erdirme hedefi hakkında konuşmak için sabırsızlanıyorum,” dedi.
Ancak güvenlik konferansından sadece birkaç gün önce Moskova’ya giden emekli ABD Ordusu subayı Kellogg değil, Trump’ın özel Orta Doğu elçisi Witkoff’tu.
Witkoff Moskova’da
Salı günü Witkoff, uyuşturucu bulundurma suçlamasıyla üç yılı aşkın bir süre gözaltında tutulan ABD vatandaşı öğretmen Marc Fogel’i almak üzere Rusya’nın başkentini ziyaret etti.
Günün erken saatlerinde medya kuruluşları Witkoff’a ait olan ve geçmişte Trump tarafından da sıkça kullanılan bir özel jetin Moskova’ya indiğini bildirdi.
Putin’in sözcüsü Dmitry Peskov ilk başta tüm haberleri yalanlayarak Kremlin’in Witkoff’un gelişi hakkında bilgisi olmadığını söyledi.
Daha sonra Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zakharova, Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov’un ABD Büyükelçisi Lynne Tracy ile planlanmış bir toplantı yaptığını kabul etti. Zakharova, Witkoff’un da bu toplantıya katılıp katılmadığı konusunda ise yorum yapmadı.
Bu arada ABD’li yayın organları Witkoff’un Rusya’nın başkentinde başka görüşmeler de yaptığını bildirdi.
Fox News’ten Sean Hannity’ye göre Witkoff, Moskova’dayken Putin ile üç buçuk saatlik bir görüşme yaptı ve bu görüşmelerin tamamı Fogel’in serbest bırakılmasını ayarlamak içindi.
New York Times’a (NYT) göre Witkoff’un Moskova görevi tamamen sürpriz olmadı.
Birkaç hafta önce Trump’ın Witkoff’un görev alanını gizlice genişleterek Rusya ile bir müzakere kanalı kurmak ve “savaşın barışçıl çözümü” için seçenekleri araştırmakla görevlendirdiği iddia ediliyor.
Emlakçılık geçmişi olan Witkoff’un diplomatik kimliği pek yok. Yine de bu yılın başlarında, Biden yönetimi yetkilisi Brett McGurk ve Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani ile birlikte İsrail ve Hamas arasında ateşkes ve rehine değişimi müzakerelerinde Trump’ın “süreçteki adamı” oldu.
NYT’ye göre, “doğrudan, açık sözlü ve agresif müzakere tarzı, Hamas’ın elindeki 33 rehinenin yaklaşık 1.000 Filistinli mahkumla takas edileceği bir ateşkes anlaşmasının sağlanmasına katkıda bulundu.”
Münih’ten Orta Doğu’ya
Ayrıca Witkoff’un Orta Doğu’daki bağlantıları, Ukrayna ile Rusya arasında, özellikle de Katar ve Suudi Arabistan ile yapılan anlaşmaları müzakere etmesine yardımcı olabilir.
Katar, Ukrayna’ya askeri destek sağlamıyor ya da Rusya’ya karşı yaptırımları desteklemiyor olsa da, 2023’ten bu yana Rusya tarafından işgal edilen Ukrayna topraklarından yasa dışı olarak sınır dışı edilen çocukların geri dönüşünü sağlamak için Kiev ve Moskova arasında önemli bir ara bulucu olarak hareket ediyor.
Suudi Arabistan’a gelince, Ocak ayı sonunda Zelenskiy’nin ofisinin başkanı Andriy Yermak, Ukrayna Cumhurbaşkanı’nın Suudi Arabistan’ı ziyaret etmesi için hazırlıkların yapıldığını söyledi.
Yermak, 29 Ocak’ta Nazi ölüm kampının kurtuluşunun 80. yıl dönümünü anmak için Auschwitz’de Witkoff ile bir araya geldi ve burada “Batı dünyasının karşı karşıya olduğu yeni zorlukları” tartıştılar.
Witkoff’a hangi özel yetkilerin verildiği ve bunların ABD’nin Rusya ve Ukrayna özel temsilcisi Kellogg’un yetkilerinden ne kadar farklı olduğu belirsizliğini koruyor.
Ancak Rusya’nın Ukrayna’ya karşı yürüttüğü savaşı sona erdirecek olası bir anlaşmada Münih’in değil Orta Doğu’nun önemli bir rol oynayabileceğine dair işaretler artıyor.
/euronews/
