Ünlü Alman edebiyat dergisi Die Horen’in 20 Mart’ta çıkacak 293. baskısında 45 Kürt yazarın edebi eserlerine yer verildi. Kürt dostu olarak bilinen eski Hannover Belediye Başkanı Herbert Schmalstieg, “Kürtlerin unutulmaması gerektiğini açıkça belirtmek istiyoruz” dedi.
Almanya’da 1955 yılından bu yana ülke çapında edebi eserlere yer veren Die Horen dergisi, 293’üncü sayısında Kürdistan ve diasporada yaşayan Kürt aydın, yazar ve edebiyatçıların eserlerine yer verdi.
Rûdaw’a konuşan eski Hannover Belediye Başkanı Herbert Schmalstieg, “Benim Belediyede görev yaptığım dönemde öyle bir istek vardı, çünkü Kürt edebiyat çalışmalarına yer veren bir gazete ya da edebiyat dergisi çıkmamıştı. Bu konuda yoğun bir talep vardı. Tengazar Marini ile arkadaşız, o olmasaydı bu yazılar bugünkü haline gelemezdi. Benim fikirlerim vardı Tengezar ise bu konuda oldukça kararlıydı. Yalnız benim baş edemediğim şeyler vardı örneğin yazıların Kürtçeye nasıl çevrileceği konusu. Sonra yaklaşık bir yıl çalıştık” dedi.
Şair ve çevirmen Tengezar Marini, Kürt yazarların eserlerinin derlenip çevirilmesi görevini üstlenmiş. Marini, Kürdistan’daki mozaiğin bu sayıdaki dergide görünmesini istediklerini söyledi.
Marini, “Kürdistan’daki çok renklilik ve zenginliğin, sadece siyaset ve sanatta değil, törede de yansıtmak istedik. Bu Kürt yazarların hakkı. İkincisi Kürçenin bir çok şivesi var ve sadece birine yer vermemiz olmazdı. Biz Kürdistan coğrafyasını göze alarak buna adil yaklaşmaya çalıştık” diye konuştu.
Edebi ve yaratıcı çalışmalarının yanı sıra Kürt dili ve edebiyatı üzerine de özel bir dosya çalışması da var. Resim alanında da Kürt ressam Behram Haco’nun eserleri dergi için seçilmiş.
Kürt dostu olarak bilinen eski Hannover Belediye Başkanı Herbert Schmalstieg, “Kürtlerin unutulmaması gerektiğini açıkça belirtmek istiyoruz. Kürtçe dili varlığını sürdürüyor ve ne mutlu ki Almanya’da eserlerini yayınlayan çok sayıda Kürt yazarlar var. Okumak için tavsiye edilebilecek ve önerilmesi gereken pek çok kitap var. Mesela Helim Yusuf ve eseri 99 Boncuk’tan bahsedecek olursak. Bu eseri Noel bayramında birçok arkadaşıma hediye ettim. Hepsi bundan çok etkilendiler ve bu sayede Kürtlerin durumu ve ruhunun farkına vardılar. Eminim derginin bu baskısı Kürdistan’a ve Kürtlere daha fazla ilgi duyulmasına vesile olacaktır” ifadelerini kullandı.
Alman Dili ve Edebiyatı Profesörü, Köln Üniversitesi Öğretim Görevlisi ve Die Horen’un yayıncılarından Prof. Dr. Christof Hamann, derginin Kürtçe yaylara yer vermesi hakkında şu değerlendirmeleri yaptı:
“Die Horen edebiyat, sanat ve eleştiri dergisidir ve edebiyat kesinlikle yalnızca Alman edebiyatı değil, küreseldir. Önceki yıllarda İsveç edebiyatı ve Lübnan edebiyatı üzerine özel baskılarımız olmuştu; şimdi ve bu yaz da Ukrayna edebiyatı üzerine bir baskımız olacak. Bu konu gündeme geldiğinde; Sanırım bu ilk olarak Sayın Schmalstig tarafından yapıldı ve biz de bunun önemli olduğunu söyledik. Almanya’daki Kürt edebiyatı ve Kürt edebiyatı hakkında konuştu ve Almanya’da 1,5 milyon Kürdün yaşadığını ve Kürt halkının edebiyata büyük önem verdiğini söyledi. Bunların hepsi benim çok iyi bilmediğim ve hakkında çok az şey bildiğim siyasi tarihle bağlantılı. Bu bizi bu adımı atmak istediğimiz karara götürdü.
En azından benim umudum bu, en büyük umudum bu, yani ben de öyleydim önceden, Kürt edebiyatını çok az biliyordum. Ronya Osman’ın ‘Yazlar’ romanını ve ‘Suçlar’ adlı şiir divanı kitabını biliyordum. Ayrıca Karoş Taha’nın yazılarını ve şimdiye kadar pek tanınmamış olabilecek genç bir kadının, İnana Osman’ın yazılarını da okumuştum; bu eserler dikkatimi çekmişti. Bu metinler üzerinde kendi seminerlerimde çalıştım. Şimdi, sayın Schmalstig ve Marini’nin oluşturduğu bu yazarlar grubu hakkında birlikte tartışmak istediğimiz isimleri seçmek için konuştuk ve seçtik. Çünkü o kadar çok metin vardı ki; Beni farklı şekillerde etkilediler. Bu yazıların sadece Almanya’daki Kürtler tarafından değil, birçok Alman tarafından da okunmasını diliyorum.”
Die Horen’in bu sayısının tamamen Kürt yazarların eserlerine yer verilmesine ilişkin konuşan Tengezar Marini, Almanya’da onlarca yıldır Kürtlerin yaşadığını dolayısıyla Kürtçe edebiyatına ait eserlerin Almanca olarak yayınlamasının geç kalınmış bir adım olduğunu ifade etti.
“Kürt edebiyatın daha önce yayımlanması gerekirdi ama bunu Kürt edebiyatını Alman halkına tanıtmak için iyi bir adım olarak görüyorum” diyen Marini, 80 edebi eserden 45’inin onaylanıp yayımlanacağını söyledi.
Tengezar Marini Kürtlerin kültürlerini ve davalarını tanıtmak için birçok yönden mücadeleye ihtiyaçları olduğunu belirterek bunlardan birinin edebiyat olduğuna dikkat çekti. Marini, “İnsanların Kürtleri savaş yoluyla değil, edebiyat yoluyla tanıması önemli” dedi.
Almanya’da 45 yazarın edebi eserlerine yer verilen Die Horen dergisinin 293’üncü sayısı 20 Mart 2024’te yayınlanacak.
Eski Hannover Belediye Başkanı Herbert Schmalstieg, “Ne mutlu ki bu özel sayımızın yayın tarihi Newroz’a denk gelecek ve 20 Mart 2024’te yayınlanacak ve Mart ayında Almanya Kürt Derneği’nin Newroz kutlamasında okuyucularla buluşacak” dedi.
Kaynak: Rûdaw
