🔴 Yemen’de hükümet Husilere karşı operasyon planlıyor. ABD’nin buna destek verip vermeyeceği bilinmezken Husiler’in de ağır çatışmalara hazırlandığı bildirildi…
Yemen’de uluslararası toplum tarafından tanınan hükümetin, ülkenin kuzeyini on yıldır kontrol altında tutan Husilere karşı geniş çaplı bir operasyon planladığı bildirildi. Bu adımın, ülkede yıllardır görülen en şiddetli çatışmalara yol açmasından endişe ediliyor.
Yemen’deki üst düzey bir hükümet yetkilisi, Alman haber ajansı dpa’ya verdiği demeçte, “Tüm seçenekler masada” diye konuştu ve başkent Sanaa ile önemli liman kenti Hudeyde ve diğer bölgeleri geri almak için bir kara harekâtının planlandığını belirtti. Yetkili, söz konusu harekâtın ne zaman başlayacağı ile ilgili henüz bir netlik olmadığını ancak karar verildiği an harekete geçebileceklerini dile getirdi.
Operasyon nasıl gerçekleşebilir?
Merkezi Brüksel’de olan, uluslararası çatışmalara dair analiz ve çözümler sunan sivil toplum örgütü Uluslararası Kriz Grubu’nun (ICG) Yemen uzmanı Ahmed Nagi, yıllardır Husilerle çatışmalarda zayıflayan Yemen hükümetinin tek başına bağımsız bir operasyon yürütemeyeceği görüşünde. Nagi, Hükümetin bu konuda büyük ölçüde, şimdiye kadar Husilere karşı Sanaa yönetimine destek veren Suudi Arabistan ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve ABD’den gelecek desteğe bağımlı olduğunu belirterek merkezi yönetimin, çeşitli gruplardan yaklaşık 160 bin savaşçıya sahip olduğu tahminini dile getiriyor.
Öte yandan operasyon planlarına karşı Husilerin de hazırlandığı ve cephelerini güçlendirdiği belirtiliyor. Birleşmiş Millerler (BM) uzmanlarına göre, Husilerin hâlihazırda 350 bin civarında savaşçısı var ve binlerce çocuğu da zorla silah altına aldılar. Olası bir operasyonda ABD veya Körfez ülkelerinin kara birlikleri göndereceğine ise ihtimal verilmiyor. Nagi’ye göre, bir saldırı durumunda Hudeyde çevresinde “2018 sonundakinden bile daha şiddetli” ağır çatışmalar olabilir.
Husilerin kontrolünde bulunan liman kenti Hudeyde’nin kaybı, uzmanlara göre milisler açısından ağır bir darbe olabilir. Nitekim BM bilgilerine göre, askeri teçhizatlarının büyük bir bölümünü Husiler bu liman üzerinden alıyor. Aynı zamanda en önemli gelir kaynakları olan kaçak petrol ürünlerinin satışı da buradan yapılıyor ve olası bir operasyonda bu da kesilmiş olacak.
Wall Street Journal (WSJ) gazetesi, planlardan haberdar olduğu belirtilen yetkililere dayandırdığı haberinde, özel ABD güvenlik şirketlerinin Yemen’deki gruplara saldırı konusunda Sanaa yönetimine danışmanlık hizmeti yaptığını da bildirdi.
ABD ordusu Perşembe günü Hudeyde’nin kuzeyindeki önemli Ras İsa limanını imha etmiş ve Husilerin korucuyusu İran’ı da bir kez daha uyarmıştı. Husi milislerine yakın medya, ABD saldırılarının başlamasından bu yana en yüksek can kaybının bu saldırıda yaşandığını aktararak milislerin safında 80 ölü ve 150 de yaralı olduğunu bildirdi.
Trump’ın güç gösterisi ve İran’a yönelik tehditleri
Ortadoğu politikası öngörülemez olarak kabul edilen ABD Başkanı Donald Trump’ın olası bir saldırıyı doğrudan destekleyip desteklemeyeceği ise belirsiz. Beyaz Saray, Mart ayında saldırıların başlamasından bu yana Trump’ın yabancı terör örgütü ilan ettiği Husilere karşı mücadelede büyük başarılar elde edildiğini savunuyor.
Askeri uzmanlar, hava saldırılarının tek başına karada kalıcı başarı sağlayamayacağına dikkat çekiyor. CNN televizyonu ise, ABD saldırılarının sadece üç haftada yaklaşık bir milyar dolarlık bir maliyete sebep olduğunu aktardı.
ABD merkezli düşünce kuruluşu Atlantik Konseyi, Yemen’deki güç gösterisinin aynı zamanda İran’a bir mesaj ve nükleer programı hakkında daha fazla müzakereye zorlama girişimi olduğunu da kaydediyor. Trump, görüşmelerin başarısız olması durumunda İran’ı, Tahran’ın nükleer tesislerine olası bir saldırıya kadar varan sert sonuçlarla tehdit etti.
İran’ın en önemli iki müttefiki olan Gazze Şeridi’ndeki Hamas ve Lübnan’daki Hizbullah, İsrail ile olan savaş nedeniyle önemli ölçüde zayıflamış durumda. ABD Merkez Komutanlığı (CENTCOM) Mart ayında yaptığı açıklamada, İran destekli Husilere karşı mücadelenin “gece gündüz süren bir operasyon” olduğunu belirtmişti.
Husi saldırıları ticareti ve güvenliği aksatıyor
Ekim 2023’te Gazze Savaşı’nın başlamasının ardından, Husi milislerinin seyir füzeleri, roketleri ve dronları hem İsrail hem de Kızıldeniz’deki ticaret gemileri için bir tehdit haline geldi. O zamandan beri birçok nakliye şirketi Süveyş Kanalı üzerinden geçen rotadan kaçınarak daha pahalı alternatif yolları tercih ediyor. Avrupa Birliği’nin (AB), bölgede denizcilik güvenliğini sağlamak üzere “Aspides” isimli bir misyonu bulunuyor. Husiler, Gazze çatışmasında ateşkes sağlanana kadar saldırılarını durdurmayacaklarını açıkladı.
Husiler, Arap Yarımadası’ndaki yoksul ülkede 2014 Eylül ayında başlattığı çatışmalar sonucunda başkente ilerleyerek yönetimi devirdi. Kuzeyde ideolojilerini zorla dayatan Husiler, BM uzmanlarına ve ABD’ye göre İran’ın yardımıyla giderek daha fazla silahlanarak devlete benzer yapılar oluşturdu. İç savaş, ülkeyi dünya çapındaki en kötü insani felaketlerden birine sürükledi; bugün tahminen 34 milyonluk nüfusun yaklaşık 20 milyonu yardıma muhtaç durumda.
Suudi Arabistan, Yemen hükümetininkoruyucu gücü olarak BAE’nin de yardımıyla Husileri püskürtmeyi denediyse de başarılı olamadı. Her iki Körfez ülkesi de Husi saldırılarından petrol tesislerinde ağır darbeler aldı ve iç savaştan çekildi. 2022’de bir ateşkes yürürlüğe girmesine rağmen küçük çaplı çatışmalar bugüne dek devam ediyor.
/Deutsche Welle/
