🔴 İngiltere’de yapılan bir araştırmaya göre gençlerin yaklaşık yarısı internetin olmadığı bir dünyada yaşamayı tercih ederdi. Bu sıra dışı görüş yeni eğilimlere de yansıyor.
Instagram’da yaklaşık 530 bin takipçisi olan The Offline Club” (Çevrim Dışı Kulübü) adlı sayfanın varlığı ilk bakışta biraz ironik görünüyor. Zira bu kulübün amacı, sosyal medyaya bilinçli bir ara vermek. Jordy, Ilya ve Valentijn adlı Hollandalı üç genç tarafından kurulan bu oluşumun ana hedefi, “bugünün izole olmuş, ekrana kilitlenmiş toplumuna insanlığı geri kazandırmak.”
Kulübün destekçileri, yaklaşık bir yıldır akıllı telefon ve dizüstü bilgisayarların kullanılmadığı buluşmalar düzenliyor. Sayfada sabitlenmiş bir reels videosunda şu soru soruluyor: “Telefonunu bırakmaya hazır mısın?”
Kulüp üyelerinin büyük bölümü, telefonunu kapatmaya istekli. Çoğunluk, yalnızca birkaç saatliğine akıllı telefonlarından uzaklaşmaya hazır. Bazıları ise birkaç günlüğüne uzak durabileceğine inanıyor. Kulüp tarafından düzenlenen şehir buluşmalarında, sürekli ekrana bakmak yerine kitap okunuyor, oyunlar oynanıyor, el işi yapılıyor ya da sadece dinleniliyor. Kulüp üyeleri, bu durumu “tıpkı akıllı telefon öncesi günler gibi” şeklinde tanımlıyor.
Hollanda’da ortaya çıkan bu konsept, bir yıl içinde dünya çapında yayıldı. İlk olarak Amsterdam’da başlayan buluşmalar, daha sonra Londra, Paris, Milano ve Kopenhag’a taşındı. Almanya’da da ilk etkinlikler yapıldı.
Bununla birlikte misafirlerin, akıllı telefonlarını evde bırakmalarını şart koşan restoran ve kulüplerin sayısı da Avrupa’da giderek artıyor.
Ancak özellikle gençler için dijital hayattan uzaklaşmak, günümüz koşullarında oldukça zor görünüyor. Akıllı telefonların kullanım süresini sınırlayan bazı ayar ve uygulamalara rağmen bu durum değişmiyor.
Alman dijital sektör birliği BITKOM’un 2024 sonunda yayınladığı verilere göre, 16 ila 29 yaş grubundaki gençler günde ortalama üç saatten fazla akıllı telefon kullanıyor. Bu, tüm yaş grupları arasında en yüksek oran. Ancak söz konusu ekran sürelerinin, gerçekte çok daha da uzun olması kuvvetle muhtemel.
Anket: Gençlerin yarısı internetsiz bir dünya istiyor
Birçok genç, aslında akıllı telefon başında daha az zaman geçirmek istiyor.
İngiliz Standartları Enstitüsü (BSI) tarafından yapılan bir ankete göre, 16 ila 21 yaş arasındaki gençlerin yaklaşık yüzde 70’i sosyal medyada vakit geçirdikten sonra kendilerini daha kötü hissediyor. Bu nedenle katılımcıların yarısı, saat 22’den sonra bazı uygulamalara ve web sitelerine erişimi kısıtlayan “dijital sokağa çıkma yasağı” fikrini destekliyor. Yüzde 46’sı ise “eğer mümkün olsaydı gençliklerini internetsiz bir dünyada geçirmeyi tercih edeceklerini” belirtiyor.
Ankete toplam bin 293 genç katıldı. Sonuçlar, 2024 sonunda Amerikan araştırma şirketi Harris Poll tarafından yapılan benzer bir çalışmayla da örtüşüyor. O araştırmada da birçok genç, “TikTok, Instagram ve X (eski adıyla Twitter) gibi platformlar keşke hiç icat edilmemiş olsaydı” şeklinde görüş belirtiyor.
Siyaset ne yapıyor?
Diğer yandan bu tür talepler, bazı siyasetçilerin ekmeğine yağ sürebilir. Örneğin İngiltere Teknoloji Bakanı Peter Kyle, The Guardian gazetesine verdiği demeçte, “bazı akıllı telefon uygulamalarına, belirli saatlerde yasak getirmeyi gündeme alabileceklerini” söyledi. Norveç hükümeti de sosyal medya kullanım yaş sınırını 13’ten 15’e çıkarmayı planlıyor.
Avustralya hükümeti, daha somut adımlar attı ve 2024 sonunda yaş sınırını 16’ya yükseltti. Bu karar, dünya çapında öncü bir adım olarak nitelendiriliyor. Danimarka ve Almanya gibi bazı ülkeler ise eğitim politikalarını değiştirerek “tablet ve akıllı telefonlardan arınmış okul” projesini adım adım hayata geçirmeye çalışıyor. Danimarka Eğitim Bakanı Mattias Tesfaye, “dijitalleşmeye fazla safça yaklaşıldığını” belirterek çocuk ve gençlerin, bu sürecin olası zararlarından korunması gerektiğini savunuyor.
Akıllı telefonlar depresyonu tetikliyor mu?
Aşırı akıllı telefon kullanımı, depresyon, kaygı bozuklukları, stres, uyku sorunları ve bağımlılık gibi çeşitli psikolojik problemlerle de ilişkilendiriliyor. 2024 başında BMC Medicine dergisinde yayımlanan bir araştırmaya göre, akıllı telefon kullanımının üç hafta süreyle azaltılması, depresif belirtileri yüzde 27 oranında düşürdü.
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü’ne (OECD) göre, gençlerin ruh sağlığı son 15 yılda dramatik şekilde bozuldu. Bu olumsuz eğilim, pandemi döneminde daha da arttı. Aynı dönemde dijital medya kullanımı da ciddi oranda yükseldi. Ancak OECD uzmanları, bu gelişmeler arasında doğrudan bir nedensellik kuran araştırmaların hâlâ yetersiz olduğunu belirtiyor.
Offline Club büyümeye devam ediyor
Offline Club oluşumunun kurucuları ise bu araştırmaların siyasi sonuçlarını beklemek istemiyor ve somut adımlar atılmasını hedefliyor. Geçtiğimiz nisan ayı başında Londra’da düzenlenen bir buluşmada binden fazla katılımcı telefonlarını kapattı ve gülümseyerek kameralara poz verdi. Yüksek katılımcı sayısı, kulüp buluşmaları açısından da yeni bir rekor oldu. Organizatörler, gösterilen bu yoğun ilgiyi ve çekilen fotoğrafı Instagram’da paylaşmayı da ihmal etmedi.
/Deutsche Welle- Stephanie Höppner/
