Avrupa Komisyonu, ABD’nin ilaç ithalatına yönelik başlattığı soruşturmayı sert bir dille eleştirerek, olası gümrük vergilerinin transatlantik ticareti sekteye uğratabileceği uyarısında bulundu.
AB’li bir yetkili, ABD’nin ilaç ithalatına yönelik yeni başlattığı incelemeyi ‘gerekçesiz bir adım’ olarak nitelendirdi ve bunun hem Avrupa hem de ABD sağlık sistemlerine zarar verebileceğini söyledi.
Bu ayın başlarında Trump yönetimi, 1962 tarihli Ticaret Genişleme Yasası’nın 232. Bölümü kapsamında ilaç ithalatına ilişkin bir soruşturma başlattı. Bu yasa, ulusal güvenliği tehdit ettiği düşünülen ithalatlara gümrük vergisi getirilmesine izin veriyor.
Her ne kadar henüz herhangi bir vergi uygulanmamış olsa da, AB’li yetkililer bu süreci bir ön hazırlık olarak görüyor ve ardından ticaret kısıtlamalarının geleceğinden endişe ediyor.
Avrupa Komisyonu ticaret yetkilisi Elena Kamilarova, Brüksel’de katıldığı bir etkinlikte, “Bu soruşturmayı da, temel aldığı yaklaşımı da doğru bulmuyoruz. İlaç ithalatının ulusal güvenliği tehdit edebileceği düşüncesini kabul etmiyoruz,” dedi.
Her iki yakadaki ilaç şirketleri de, olası ABD tarifelerinin sonuçlarına dair ciddi uyarılarda bulunuyor. Şirketler, bu adımın ilaç fiyatlarını artırabileceğini ve küresel tedarik zincirlerinde ciddi aksamalara yol açabileceğini belirtiyor.
Bu durum özellikle İrlanda için büyük önem taşıyor. Pfizer, Johnson & Johnson ve Eli Lilly gibi Amerikan ilaç devlerinin büyük üretim tesisleri bu ülkede bulunuyor. Almanya, Belçika ve Danimarka da önemli ihracatçılar arasında yer alıyor.
2024 yılında ilaçlar, AB’nin ABD’ye yaptığı en büyük ihracat kalemi oldu ve toplam değeri 127 milyar dolar olarak gerçekleşti. Soruşturma nedeniyle ilaç akışının sekteye uğraması, hastalar ve şirketler açısından ciddi sonuçlar doğurabilir.
Amerikan Ticaret Odası’nın AB temsilcisi Thibaut L’Ortye, soruşturmanın ABD’li şirketlerden destek görmediğini ve halihazırda kırılgan olan transatlantik ticaret ilişkilerini daha da zorlayabileceğini ifade etti.
L’Ortye, “Tedarik zincirlerindeki kırılganlıklara her iki tarafta da dikkatle yaklaşılıyor. Aslında ilaç sektörü, ABD ve AB’nin çıkarlarının en çok örtüştüğü alanlardan biri,” dedi.
Avrupa Komisyonu, olası gümrük vergilerinin hayati ilaçlara erişimi zorlaştırabileceğini, kıtlıklara yol açabileceğini ve hem Avrupa’da hem de ABD’de sağlık hizmeti maliyetlerini artırabileceğini belirtti.
Reuters’ın ulaştığı ve ABD ilaç sektörünün ticaret birliği adına hazırlanan yeni bir rapora göre, ilaç ithalatına yüzde 25 gümrük vergisi getirilmesi, ABD’de ilaç maliyetlerini yıllık yaklaşık 51 milyar dolar artırabilir.
Ernst & Young tarafından yapılan bu analiz, bu maliyetin tüketicilere yansıtılması durumunda ABD’de ilaç fiyatlarının yüzde 12,9 oranında artabileceğini öngörüyor.
2023 yılında ABD, toplam 203 milyar dolarlık ilaç ürünü ithal etti. Bu ithalatın yüzde 73’ü Avrupa’dan -özellikle İrlanda, Almanya ve İsviçre’den- gerçekleşti. Aynı yıl ABD’de satılan ilaçların toplam değeri ise 393 milyar doları buldu.
Avrupa Komisyonu’ndan Kamilarova, “Avrupalı jenerik ilaç üreticileri, ABD’deki ilaç kıtlıklarını hafifletmede önemli bir rol oynuyor. ABD bizden daha fazla kıtlık yaşıyor ve özellikle etkin madde tedarikinde Asya’ya çok daha bağımlı,” ifadelerini kullandı.
Washington, ilaçların etkin maddelerinin yaklaşık yüzde 80’ini Çin, Hindistan ve Avrupa’dan temin ediyor. 2024’te ilaç ürünleri, AB’den ABD’ye yapılan en büyük ithalat kalemi olurken; bu rakamın içinde, kilo verme ilaçlarında yaygın olarak kullanılan semaglutid de bulunuyordu. Bu bileşenin ithalat değeri 127 milyar doları buldu.
Kaynak: Euronews
