Bilim insanları, dokunma duyumuzu etkileyen bir protein keşfetti.
Almanya’nın başkenti Berlin’deki Max Delbrück Moleküler Tıp Merkezi’nden araştırmacılar, dokunma duyusunda önemli rol oynayan bir iyon kanalı tespit etti.
İyon kanalları, hücre zarında gözenek oluşturan ve elektrik sinyallerini iletmekle sorumlu membran proteinler.
Araştırmayı yürüten Gary Lewin, 20 yıllık çalışma sonunda, dokunma sırasında mekanik uyarıları elektrik sinyallerine dönüştüren yeni bir protein buldu.
Elkin1 adı verilen protein, derideki reseptörlerin dokunma sinyallerini sinirler aracılığıyla merkezi sinir sistemine ve beyne iletilmesinde rol oynuyor.
Proteini aslında birkaç yıl önce fareler üzerinde çalışırken keşfettiklerini bildiren Lewis, yeni çalışmada bunun insanların dokunma duyusu üzerindeki etkilerini belirlediklerini söyledi.
Bilimsel dergi Science’ta 29 Şubat’ta yayımlanan çalışmada araştırmacılar, genetiği değiştirilmiş fareler üretti. Elkin1 barındırmayan bu fareler üzerinde yapılan deneylerde bilim insanları, kemirgenlerin arka pençelerine pamuklu bir çubuk değdirdi.
Lewin, Elkin1’e sahip farelerin bu temasa yüzde 90 oranında tepki gösterdiğine fakat söz konusu proteini barındırmayan kemirgenlerde oranın yüzde 47,5’e gerilediğine işaret etti.
Araştırmacı, kemirgenlerin sıcaklık gibi mekanik olmayan uyaranlara tepkilerininse değişmediğini belirtti.
Çalışmaya, Avustralya’daki Wollongong Üniversitesi’nden bilim insanları da katıldı. Bu üniversitede görev yapan Mirella Dottori, laboratuvar ortamında insan kök hücrelerinden geliştirilmiş duyu nöronlarını inceledi.
Birkaç mikron çapındaki parçalarla baskı uygulandığında bu nöronlarda tetiklenen iyon akınlarında da Elkin1’in rol oynadığı tespit edildi.
Lewin araştırmaya ilişkin şunları söyledi:
”Şimdiye kadar Piezo2 iyon kanalının dokunma algısı için gerekli olduğunu biliyorduk ancak bu proteinin tek başına dokunma hissinin tamamını açıklayamayacağı barizdi. Elkin1 ve Piezo2, dokunmanın yüzde 50’lik kısımlarını temsil eden ve birbirlerini tamamlayan niteliğe sahip.”
Araştırmacılar, Elkin1’in acı hissinin iletiminde de rol oynadığına ilişkin bulgular olduğunu fakat bunların henüz tam olarak kanıtlanamadığını söyledi. Bİlim insanları, bunun doğrulanması durumunda proteinin kronik ağrı tedavisinde de önemli bir yeri olacağını belirtti.
/Aasvat/
