Bu yazımda 23 Haziran İstanbul seçimlerinden çıkan sonuçları birkaç satır başıyla özetlemek istiyorum.
Buna göre;
1- 23 Haziran’da yenilenen İstanbul seçimleri, 31 Mart 2019 yerel seçimlerinin Türkiye siyasetine kazandırdığı Ekrem İmamoğlu’nun siyasetteki yerini yükseltti. Siyasi yükselişi hızlanan İmamoğlu, Türk siyasetinin önümüzdeki yıllarına damgasını vuracak denli önemli bir aktör haline geldi.
2- Seçim süreci, sonuçları ve İmamoğlu başta olmak üzere CHP kurmayın tutumları CHP’nin yeni rejimin önünde bir engel olmadığı gibi tamamlayıcı bir bileşeni, payandası, ‘yerli ve milli siyasetin’ mahçup bir ortağı olduğunu gösterdi. Cumhurbaşkanlığı, milletvekili genel seçimleri ve son olarak yerel seçimler, CHP’nin yeni rejime meşruiyet kazandırma sürecinde ‘dengeleme’ misyonu yüklendiğini tescil etti.
3- Seçim sonrası CHP’den gelen açıklamalar, Erdoğan ve Bahçeli’nin sonuçları ‘olgunlukla’ karşılaması AKP, MHP ve CHP’nin ‘Türkiye İttifakı’nda buluşabileceklerine ve özellikle de CHP’nin bu zemini güçlendirecek bir politika izleyeceğine işaret ediyor.
4- İmamoğlu ile birlikte CHP’nin ‘Türkiye’nin demokratik alternatifi’ olarak yükselmesi, Batı dünyasında Türkiye ile ilgili kaygıların azalmasına hizmet ediyor. ‘Boğaz’ın Sultanı’nın yönünü Asya’ya çevirdiği ve ‘IŞİD’in müttefiki’ haline getirdiği Türkiye’de CHP’nin seçimi kazanması, ‘Batı değerlerinin zaferi’ olarak değerlendiriliyor. Uluslararası demokratik toplum, Avrupa medyası, AB kurumları ve hükümetlerin CHP’ye desteğinin devam edeceği, Erdoğan üzerindeki baskıların da hafifleyeceği anlaşılıyor.
5- Seçim sonuçları Erdoğan ve partisi AKP için yolun sonuna işaret ediyor. Bunun bir zamanlama meselesi olduğu; AKP içindeki çözülmenin ya yeni oluşumları tetikliyeceği ya da AKP’nin kendi içinde yeniden yapılanmaya gideceğine işaret ediyor. AKP’nin böyle kalamayacağı anlaşılıyor. Ancak kısa vadede kalıcı gibi görünse de inişe geçen Erdoğan’ın sorunları çözmesi ve iktidarını sürdürmesi orta vadede mümkün görünmüyor.
6- Yenilen İstanbul seçimleri Kürt siyasetinin ‘düzeniçileşmede’ epey bir mesafe aldığını ve ‘siyasi entegrasyonun’ tamamlanmış olduğu gerçeğini de bir kez daha gözler önüne serdi. Her şey bir yana seçim sürecinde Kürtlerin Xakurke’den gelen çatışma haberleri yerine İstanbul’daki seçim haberlerine kilitlenmeleri yaşanan değişimler hakkında çok şey ifade ediyor. Seçim süreci bunu görmekten, değerlendirmekten ve buna uygun politika ve araçlar üretmekten uzak durmaya devam eden siyasetin savrulmalarıyla geçti.
7- İstanbul seçimleri Kürt siyasetinin karşı karşıya kaldığı güçlüklerin, içinde bulunduğu krizlerin boyutları hakkında önemli ip uçları da verdi. Seçime saatler kala PKK lideri Öcalan’dan karşılığı olmayan, olamayacak bir hamlenin gelmesi, devletin Kürt siyasetini bölme, Kürt dinamiklerini karşı karşıya getirme planıyla alakalı görünüyor. Fakat Kürt siyasetinin buna fırsat vermemesi gerekiyordu. Siyasetin süreci bütünlüklü olarak yönetememesi ve dağınık bir izlenim vermesi ciddi sorunların gündeme gelebileceğine işaret ediyor.
8- Öte yandan HDP’nin Öcalan’ın açıklamasına yüklediği anlama göre davranmasına, Demirtaş’tan ‘Öcalan’a bağlılık’ açıklaması gelmesine rağmen, iktidarı, muhalefeti, sağ ve sol dinamikleriyle Türkiye’de ‘Öcalan’ın etkisizleştiği’ ya da önemsenmediği gibi manipülatif yorumların yapılması da gözden kaçmadı. Öcalan ile PKK ve HDP’yi karşı karşıya getiren -yüzeysel- yorumların aksine Kürt siyasetinin CHP’ye oy verirken referans gösterdiği Öcalan’ın gücünün tartışılmayacağı görüldü.
9- Erdoğan ve Bahçeli’nin de CHP’ye oy verilmemesi için Öcalan’ın mektubuna sarılmaları Öcalan’ın gücünün herkes tarafından kabul edildiğini gösteriyor. Seçim sonuçları Erdoğan inişte, İmamoğlu ve Öcalan’ın yükselişte olduğuna, Türkiye’nin yakın erimli geleceğine bu 3’lünün damgasını vuracağına işaret ediyor.
10- İstanbul seçimleri dış dinamiklerin Türk ve Kürt siyaseti üzerindeki yönlendirici etkisinin görülmesi bakımından da önemliydi. Sonuçlar ve süreç sorunların çözümünde dış dinamiklerinin etkisinin artarak devam edeceğini gösterdi.
