AKP, 9. Yargı Paketi’ni TBMM Başkanlığı’na sundu. Yasa teklifinde, muhalefetin karşı çıktığı ve kamuoyunda “etki ajanlığı” olarak nitelendirilen yeni casusluk suçu düzenlemesi yer almadı.
BBC’den Ayşe Sayın’ın haberi:
AKP Grup Başkanı Abdullah Güler, hiçbir zaman “etki ajanlığı” konusunda bir çalışma yürütmediklerini, ancak casuslukla ilgili yeni bir düzenlemenin daha sonraki tekliflerinde yer alacağını açıkladı.
Güler Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) “bilgi-belge teminine dayanan casusluk suçu” düzenlemesinin teknolojinin geldiği noktada yetersiz kaldığını savunarak, üzerinde çalışılan yeni düzenlemeyle ilgili şu bilgileri verdi:
“Bir istihbarat örgütü ya da bir ülke adına, TCK’yı ihlal eden değişik suçlar işlenebilmektedir. Bunun çerçevesinin daha somut, daha kesin deliller belirlenmesini sağlayacak bir maddeye erişilmesi noktasında önümüzdeki tekliflerde bu yer alacaktır.”
Mevcut kanuni düzenlemelerin yetersiz kaldığını savunan Güler, “Türkiye’de suç işlemiş kişi ya da yapılarla da etkin mücadele edilmesini sağlamak gerekiyor. Ancak ‘etki ajanlığı’ gibi bir düzenleme hiç yer almamıştı. Halen ne içerdiğini öğrenmiş değiliz. Keşke içerikten de bahsedilseydi” dedi.
Diğer yandan teklifte kadının bekarlık soyadını ancak eşinin soyadıyla birlikte kullanabileceği öngörüldü.
Anayasa Mahkemesi eşitliğe aykırı demişti
Anayasa Mahkemesi, kadının bekarlık soyadını ancak eşinin soyadı ile birlikte kullanabilmesine ilişkin düzenlemeyi “eşitlik” ilkesine aykırı bularak iptal etmişti.
AYM’nin gerekçeli kararında, kadının evlendikten sonra da isterse bekarlık soyadını tek başına kullanmasına olanak tanınması gerektiği vurgulanmış ve TBMM’ye de bu doğrultuda yeni düzenleme yapması için 9 aylık süre vermişti.
Ancak 9. Yargı Paketi’nde, AYM’nin iptal gerekçesi dikkate alınmadı ve iptal edilen düzenlemedeki gibi kadının bekarlık soyadını ancak eşinin soyadıyla birlikte kullanabileceği öngörüldü.
Gerekçede de, “anne ve babanın ayrı ayrı soyadı kullanmalarının, çocuk üzerinde olumsuz etkiler doğurabileceği, çocuğun hangi soyadını kullanacağını tartışma konusu haline getireceği” savunuldu.
Teklife göre, kadının soyadı, kendi soyadı ile daha önceki kocasının soyadından oluşuyorsa bu soyadlarından sadece birisini evleneceği kocasının soyadının önünde kullanabilecek.
‘Etki ajanlığı’ tartışması neden kaynaklandı?
Teklifte etki ajanlığının yer almaması ise ayrıca dikkat çekici.
Geçen Mayıs ayında, Adalet Bakanlığı’nın hazırladığı 9. Yargı Paketi’ taslağı basına sızdı.
Söz konusu taslakta, TCK’nın 339. Maddesine “diğer faaliyetler” başlığı altında eklenen hükümle, “Devletin güvenliği ile iç veya dış siyasal yararları aleyhine yabancı bir devlet veya organizasyonun stratejik çıkarları veya talimatı doğrultusunda gerçekleştirilen bazı fiillerin” cezalandırılması düzenleniyordu.
Düzenleme kapsamında Türk vatandaşları, kurum ve kuruluşları ya da Türkiye’de bulunan yabancılar hakkında araştırma yapan veya yaptıranlar hakkında 3 yıldan 7 yıla kadar hapis cezası öngörülüyordu.
Basına sızan taslak metin kamuoyunda büyük tepkiye neden olurken, AKP kurmayları, bunun nihai metin olmadığını, Adalet Bakanlığı’na çok sayıda öneri sunulduğunu, medyaya yansıyanın da bu öneri havuzundaki metinlerden sadece biri olduğunu savundular.
CHP Grup Başkanvekili Murat Emir, AKP yöneticilerinin 9. Yargı paketine “etki ajanlığı düzenlemesinin konulmayacağı” sözü verdiklerini açıkladı.
AKP yöneticileri de zaten teklif metinlerinde böyle bir düzenlemenin hiç olmadığını ifade etti.
Yeni casusluk düzenlemesi, yeni yasama yılında gündeme gelebilir
AKP, Anayasa Mahkemesi’nin iptal ettiği yasalarla ilgili süre sınırlamasını dikkate alarak, 9. Yargı Paketi’ni hızla geçirmek için muhalefetin karşı çıktığı tartışmalı düzenlemelere yer vermedi.
Ancak, yeni casusluk suçuyla ilgili düzenleme hazırlığından da vazgeçmiş değil.
AKP kurmayları, yeni casusluk suçu düzenlemesine son şeklinin verilmediğini, ancak somut, çerçevesi belli ve casusluk suçunun kapsamının yeniden belirleneceği bir düzenleme yapılabileceğini ifade ediyorlar.
Yeni düzenlemenin, Meclis’in yeni yasama yılının başlayacağı Ekim ayı sonrasında gündeme gelebileceği ifade ediliyor.
Alıkonulan araçların satış süreci kolaylaştırılacak
Teklifte yer alan bazı diğer önemli düzenlemeler şöyle:
- Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı doğrultusunda, anneye de baba ile çocuk arasındaki soybağının reddi için dava açma hakkı tanınacak.
- Birden fazla baronun bulunduğu illerde barolara gönderilecek adli yardım ödeneği, yüzde 40 yerine yüzde 30 olacak.
- İdari yargıda tek hakimle çözümlenecek davaların ve duruşma yapılmasının zorunlu olduğu davaların belirlenmesinde dava tarihindeki parasal sınırların esas alınacak ve bu parasal sınıra göre davaların tek hakimle veya heyetle görülecek.
- Hakim ve savcı yardımcılığı mülâkatına çağırılacak aday sayısı, sınav ilanında belirtilen kadro sayısının iki katından bir katına indirilecek. Ayrıca soru sorulacak alanlar arasına milletlerarası hukuk, milletlerarası özel hukuk ve ticari işletme ve şirketler hukuku konuları da eklenecek.
- Yargıtay ve Danıştay üyeleri ile hakim ve savcıların ek tazminatları (15.000) ek gösterge rakamında eşitlenecek.
- Karayolları Trafik Kanunu uyarınca trafikten men edilerek alıkonulan araçlardan yediemin otoparklarında bulunup da sahipleri tarafından teslim alınmayan veya sahiplerine ulaşılamayan araçların satış usulü kolaylaştırılarak, ekonomiye kazandırılacak.
