Bir AB ülkesinde alınan sürücü belgesi genelde geçerli olsa da, oraya nasıl ulaşacağınız hala bir çok meşakkat gerektiriyor. Her ülkenin kendi sürücü okulu konsepti vardır ve bu da fiyatı belirler.
Almanya’da, sürücü eğitimi kapsamlıdır ve yasayla sıkı bir şekilde düzenlenir. Öğrenciler en az 14 teori seansı ve 12 pratik sürüş dersini tamamlamalıdır. Buna karşılık, Polonya daha kompakt ve daha az sıkı bir şekilde düzenlenen bir program sunar ve burada bir lisans 600 € kadar düşük bir maliyete sahip olabilir .
Reform çağrıları giderek daha da yükseliyor. Merkez sağ CDU partisinin ulaşım politikası sözcüsü Florian Müller, hem uygun fiyatlı hem de güncel yol gerçeklerini yansıtan “çağdaş ve modern bir sürüş eğitimi” için çabalayanlar arasında. Müller DW’ye yaptığı açıklamada ‘’sonuçta, araba hala Almanya’da bir numaralı ulaşım aracı” ve birçok insan ehliyet sahibi olmaya güveniyor, dedi.
‘Almanya’da araba kullanmak bir ayrıcalıktır’
Aslen Hindistanlı olan Varsha Iyer, 2018’de okumak için Almanya’ya taşındı. Ehliyet alma yolculuğu duygusal olarak yorucu ve maddi olarak yıpratıcıydı. Aynı zamanda, evinden Düsseldorf şehrindeki eğitim yerine araba olmadan gitmesi zor olduğu için kaçınılmazdı.
Sürüş derslerinin parasını ödemek için Iyer, okurken yarı zamanlı olarak bir fırında çalıştı. Teori sınavını ilk denemesinde geçti ancak pratik sınavda beş kez başarısız oldu.
Deutsche Welle’ye “Asıl suçlu, test koşullarının oldukça katı olmasıydı” dedi. “Yüksek standartlara olan ihtiyacı anlıyorum” dedi ancak bunların insanların sürüş biçimini yansıtmadığını da sözlerine ekledi.
Toplamda lisansına 5.000 avrodan fazla harcadı, yani tüm birikimine.
Süreç, dil engelleriyle karşılaşan ve çok farklı trafik sistemlerinden gelen Varsha gibi göçmenler için özellikle zor. “Almanya’da araba kullanmak açıkça hala bir ayrıcalık,” dedi.
“Çok az insan yeniden test yaptırmak için ödeme yapmaya devam edecek sınırsız kaynaklara sahip.”
Almanya’nın en zor ehliyet sınavını geçebilir misin?
Almanya’daki yüksek maliyetler nedeniyle giderek daha fazla kişi ehliyet sınavını yurtdışında, örneğin Polonya gibi komşu ülkelerde yapmayı düşünüyor.
Ancak ADAC sözcüsü Katharina Luca, bunun o kadar basit olmadığını söylüyor. “İnsanlar genellikle ülkede lisans almak için en az 185 gün yaşamanız gerektiğini unutuyor. Sonra da seyahat ve konaklama için ek maliyetler çıkıyor,” diyor.
Luca, gerçek çözümün Almanya’da sürücü derslerinin daha erişilebilir olmasını sağlayacak sistemin reform edilmesinde yattığına inanıyor.
Florian Müller için eğitim süreci bir referans noktası sağlıyor. CDU sözcüsü, “İnsanların ehliyet almalarının önemli ölçüde daha uzun sürdüğünü görüyoruz” dedi.
Güvenlik standartları grubu TÜV Derneği’nin istatistiklerine göre, artık iki adaydan biri teori sınavında başarısız oluyor –– tüm zamanların en yüksek seviyesi. Pratik sınavdaki başarısızlık oranı da artıyor, üçte birinden fazlası geçemiyor.
Almanya’nın eyalet ulaştırma bakanları şimdi eğitimin teori kısmını basitleştirmek için çabalıyor. Ancak Kuzey Ren-Vestfalya’daki sürücü eğitmenleri derneğinin başkanı Kurt Bartels, bunun sürücü belgesini daha ucuz hale getirip getirmeyeceğinden şüphe ediyor. Sonuçta, teori sınavına kayıt yaptırmak sadece 25 avroya mal oluyor. DW’ye verdiği demeçte, “Maliyeti gerçekten artıran şey, insanların ihtiyaç duyduğu sürüş derslerinin sayısıdır” dedi.
Bartels”Müşteri kitlemiz değişti. Gençler artık yola değil, akıllı telefonlarına bakıyor. Bize geliyorlar ve artık trafik bilinci yok,” diyor.
Trafik durumu da son yıllarda çok daha karmaşık hale geldi. E-scooter’lar veya gelişmiş sürücü destek sistemleri gibi yeni yol kullanıcılarıyla başa çıkmak , bugün eğitimde dikkate alınmalıdır. Bunların hepsi paraya mal olur.
Üstelik sürücü kursları artan kiralar, araç maliyetleri ve kalifiye eğitmen eksikliğiyle boğuşuyor.
Sürüş simülatörleri
Önerilen çözümlerden biri, eğitim programlarına sürüş simülatörlerini dahil etmektir. Vites değiştirme veya kör noktaları kontrol etme gibi temel teknikler sanal olarak öğretilebilir.
Müller, daha az eğitmenin mevcut olmasıyla simülatörlerin yükü hafifletmeye yardımcı olabileceğine inanıyor. “Sadece bir sürüş eğitmeninin hangi görevleri yapabileceğini ve hangi parçaların potansiyel olarak bir makine tarafından işlenebileceğin düşünebilirsiniz’’ diyor.
Fransa gibi ülkelerde simülatörler zaten sürücülük müfredatının yerleşik bir parçası. Ancak Almanya’da hala resmi olarak tanınmayı bekliyorlar.
Bartels şüpheciliğini sürdürüyor: “Bir simülatör kullanıyorsanız, yine de bir eğitmen tarafından denetlenmesi gerekir,” diye belirtiyor. “Ve hiçbir simülatör gerçek hayattaki sürüşün yerini tutamaz – özellikle de Otoban veya gece sürüşü söz konusu olduğunda.”
Hırs ve gerçeklik arasında
Florian Müller’in ehliyetleri daha uygun fiyatlı hale getirme yönündeki son teklifi Bundestag’da reddedildi. Ancak harekete geçme baskısı artıyor. 2020’den bu yana, sürücü okulu ve sınavların maliyeti %38 oranında artarak enflasyonu çok geride bıraktı.
ADAC sözcüsü Luca, “Sürüş eğitimimiz pahalı olabilir, ancak aynı zamanda çok kapsamlıdır” diyor ve ekliyor:
“Aynı zamanda, daha ucuz eğitim programlarına sahip diğer ülkelerde kaza oranlarının mutlaka daha yüksek olmadığını da görüyoruz.”
Örneğin Avusturya, öğrencilerin kalifiye bir yetişkinle özel uygulama sürüşleri yapmasına izin veriyor, bu da profesyonel derslerde para tasarrufu sağlayan bir sistem. Ancak Almanya’da, sürücü belgesi “diğer ayrıcalıklara kapıyı açan bir ayrıcalık” olarak kalıyor, diye düşünüyor Varsha Iyer.
“Eğer karşılayabiliyorsanız, avantajlısınız. Eğer karşılayamıyorsanız, direksiyon simidi erişilemez durumda.”
/Deutsche Welle/
