ABD, İran’ın beş Amerikalı tutukluyu cezaevinden tahliye ettiğini doğruladı. Bu kişilerin ev hapsinde oldukları belirtildi. Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Adrienne Watson ve Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller, bu kişilerin tamamen serbest kalmaları için görüşmelerin sürdüğünü kaydetti.
Açıklamada İran’daki bu tutukluların üçünün kimlikleri Siamak Namazi, Morad Tahbaz ve Emad Shargi olarak açıklandı, diğer ikisinin ise isimlerini gizli tutmak istedikleri belirtildi.
Dışişleri Bakanlığı Sözücüsü Matthew Miller, bu Amerikalılar’ın aileleriyle temas halinde olduklarını, sağlıklarını ve durumlarını yakından takip etmeye devam edeceklerini belirtti.
Sözcü Miller haksız yere tutuklandığını belirttiği Amerikalılar için “Bu kişileri evlerine ve sevdiklerine kavuşturmak için titizlikle çalışmaya devam ediyoruz” dedi. Miller, “İran’ı terk etmelerine izin verilmeli ve en kısa sürede aileleriyle sevdiklerine kavuşmalılar” diye konuştu.
Reuters’a konuşan tutuklulardan birinin avukatı Jared Genser ABD vatandaşlarının Tahran’ın Evin cezaevinden tahliye edildikleri ve şimdi ev hapsinde oldukları bilgisini verdi. Genser bunun, tutuklu Amerikalılar’ın İran’dan ayrılmasına izin verilmesinin ilk adımı olmasını umduğunu söyledi.
İran’ın nükleer program ve Tahran’ın Irak ve Lübnan gibi ülkelerdeki Şii milislere desteği ABD ile ilişkilerini çıkmaza sokuyor.
Namazi 2016’da casuslukla bağlantılı iddialardan suçlu bulunmuş, ABD iddiaların asılsız olduğunu söylemişti. Namazi 7 yıldan uzun süredir İran’da tutukluydu.
Tahbaz 2018 yılında İran’ın ulusal güvenliğine karşı toplanma ve gizli plan yapma suçlamasıyla 10 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı. Shargi de 2020’de casusluk suçlamasıyla 10 yıl hapse mahkum edilmişti.
Şubat ayında NBC televizyonu Washington ve Tahran’ın olası bir esir takası anlaşması ve Güney Kore bankalarında ABD yaptırımlarıyla dondurulan milyarlarca dolarlık İran fonunun serbest bırakılması için dolaylı görüşmeler yürüttüğünü kaydetmişti. Bu fonlar transfer edilirse yalnızca insani harcamalar için kullanılabilecek.
Bu kaynakların transferi, Cumhuriyetçiler’in, Demokrat Başkan Joe Biden’ın ABD vatandaşları için fidye ödediği ve İran’ın bu parayı Irak, Lübnan ve yemen gibi ülkelerdeki milisleri desteklemek için kullanabileceği eleştirilerine yol açabilir.
Anlaşma ABD’nin İran Körfezi’nde askeri konuşlanmasının sürdüğü dönemde gündeme geldi. ABD silahlı askerlerinin Hürmüz Boğazı’ndan geçen ticari gemilere çıkarılması ve koruma sağlaması gündemde.
İran’ın Birleşmiş Milletler yetkilileri Associated Press haber ajansına yaptıkları açıklamada tutukluların tahliyesinin bu anlaşmanın uygulanmasında önemli bir adım olduğunu söyledi.
İran anlaşmanın Güney Kore’de dondurulmuş 6 ila 7 milyar dolarlık varlıklarını içerdiğini doğruladı. BM’den yapılan açıklamada anlaşmanın uygulanması halinde bu paranın önce Katar’a transfer edileceği daha sonra İran’a gideceği belirtildi.
İran da İranlı tutukluların serbest bırakılmasını istediğini açıklamıştı. İran basınında geçmişte ABD ihracat yasalarını ihlal etme ve İran’la iş yapmayı yasaklayan yaptırımlarla bağlantılı davalarla ilgili birkaç mahkumdan söz edilmişti.
Sözkonusu ihlaller arasında Venezuela üzerinden para transferi ve ABD’nin İran’ın askeri ve nükleer programlarında kullanılabileceğini iddia ettiği ekipmanların satışı yer alıyor.
/VAO Türkçe/
