Kürt müziğinin en iyi seslerinde Mihemed Arif Cizrawî’nin yaşamını yitirmesinin üzerinden 37 yıl geçti. Mihemed Arif Cizrawî, sanat yaşamı boyunca Kürt müziğine çok değerli eserler kazandırdı
Kürt müziğindeki dengbej geleneğinin en önemli temsilcilerinden biri olan Mihemed Arif Cizrawî, 1912 yılında Cizîr’de doğdu. Sesi güzel olan annesi Edla hanımdan etkilenerek müziğe ilgi duyan Cizrawî, yaşamı boyunca Kürt müziğine çok değerli eserler kazandırdı.
Meryem Xan’la birlikte ‘Ebul Kalbe’ kumpanyasına katılan Cizîrî, uzun yıllar Bağdat radyosunda şarkı söyler. Şêx Seîd isyanına destek verdiği suçlamasıyla idamdan kurtulan Cizrawî zorluklarla dolu bir yaşamın ardından 17 Aralık 1986 yılında Federe Kurdistan Bölgesi’nin Duhok kentinde yaşamını yitirir.
Mihemed Arif Cizîrî kimdir?
Mihemed Arif Cizrawî 1912 yılında Cizîr’de doğar. 13 yaşındayken Şêx Seîd ayaklanmasına destek verdiği gerekçesiyle Kürt Teali Cemiyeti Başkanı Seyit Abdülkadir ve 12 arkadaşı ile birlikte İstanbul’da tutuklanır.
Yargılanmak üzere Amed’e getirilen Cizrawî ve arkadaşları sembolik bir yargılamayla haklarında idam kararı verilir. Seyit Abdulkadir ve 5 arkadaşı 27.5.1925’te idam edilir. Ancak yaşı küçük olduğu için Cizrawî darağacından kurtulmayı başarır. Dört yıl (1925-1929) Amed Cezaevi’nde kaldıktan sonra serbest bırakılır. Çıktıktan sonra yoğun baskılara dayanamayarak Bağdat’a sürgün gider. Burada sanat çalışmalarını devam ettiren Cizrawî , Xifşê, Ziwaro, Pismamo, Ez xezalim, Koçerê gibi parçalar ile Bağdat radyosunda şarkı söyler.
1932 yılında evlenen Mihemed Arif Cizrawî’nin biri kız diğeri erkek iki çocuğu olur. Meryem Xan’la birlikte ‘Ebul Kalbe’ kumpanyası’na katılır. Bu süre içerisinde 300’ün üzerinde derleme kaydeder. 1939 yılında ise Bağdat Radyosu’nun Kürtçe yayın biriminde çalışmaya başlar. Cizrawî tıpkı Evdalê Zeynikê gibi icra etmekle kalmaz yüzlerce şarkı besteler.
Cizrawî’nin annesi de ( Edlia xanım Cizîrî) önemli bir dengbêj olarak bilinir. Şarkılarında aşk, sevgi , yiğitlik, ülke sevgisi başat öğelerini işler.
1986 yılında 74 yaşındayken Duhok’ta bir hastanede vefat eden Mihemed Arif Cizrawî , Duhok’ta toprağa verilir.
/Yeni Yaşam Gazetesi Kültür Servisi/
