Alman Ekonomi Bakanlığının siparişi üzerine hazırlanan bir raporda, Rusya yaptırımlarının delinmesinde Türkiye’nin rolüne dikkat çekildi.
Münih Üniversitesine bağlı Leibniz Ekonomi Araştırmaları Enstitüsünün (ifo) raporuna göre, Avrupa Birliği’nin (AB) yaptırım uyguladığı birçok ürün Türkiye’nin de aralarında bulunduğu üçüncü ülkeler tarafından Rusya’ya ihraç ediliyor. Türkiye, yaptırım uygulanan ürünlerin Rusya’ya ihracatında Çin’den sonra ikinci sırada yer alıyor.
Rapora göre Batılı ülkeler tarafından yaptırıma tabi olmasına rağmen Rusya’ya ihraç edilen ürünlerin yüzde 13’ü Türkiye üzerinden gidiyor. Raporda bu oranın, Ukrayna savaşı öncesindeki 2021 yılında yüzde 3 civarında olduğuna yer verildi.
Rapora göre, yaptırım uygulanan ürünlerin yüzde 61’i ise Rusya’ya Çin’den ithal ediliyor. 2021 yılında bu ürünlerin ithalatında Çin’in payı yüzde 35 olmuştu.
Yaptırıma tabi olan ürünlerin yüzde 1’i ise Ermenistan’dan Rusya’ya ihraç ediliyor. Raporda, savaşın başlamasından sonraki dönemde AB’den Ermenistan’a ihracatın iki katına çıktığı belirtiliyor.
Ifo Uluslararası Ekonomi Merkezi Müdür Yardımcısı Feodora Teti, “Çin’den Rusya’ya yapılan ihracatın artması, kısmen yerli üretimin güçlenmesiyle açıklanabilir. Ancak Türkiye ve Ermenistan’dan Rusya’ya yapılan ihracattaki ani ve güçlü artış, yaptırımların aşıldığı şüphesini artırıyor” değerlendirmesini yaptı.
Türkiye’nin Moskova Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliğinin 2023 yılı raporuna göre, Türkiye’nin Rusya’ya ihracatı 2021 yılında 5,8 milyar dolar, 2022 yılında ise yüzde 61,8’lik bir artışla 9,3 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. Bu dönemde, Türkiye’nin toplam ihracatı içerisinde sekizinci sırada yer alan Rusya’nın payı ise yüzde 3,7 olarak kaydedildi.
AB’den Rusya’ya ihracat düştü
Alman Ekonomi Bakanlığı için hazırlanan raporda, AB’den Rusya’ya ihracatın Ukrayna savaşının başlamasından bu yana savaş öncesindeki döneme kıyasla yüzde 37 düştüğüne de yer verildi.
Feodora Teti, ihracat hacminin hâlâ yüksek olmasında, AB’den Rusya’ya gönderilen ürünlerin sadece yüzde 32’sine yaptırım uygulanmasının rol oynadığını belirtti. Teti, “Lüks ürünlerde, örneğin Rusya’ya şampanya ihracatına yaptırım uygulanırken, prosecco için uygulanmıyor” dedi.
/DW/
