Mustafa Purmuhammedi, 1988’de İran’da binlerce siyasi tutsaktan kimin idam edileceğine karar veren dört kişilik ‘Ölüm Komitesi’nin üyesiydi. Şimdi ise devlet tarafından onaylanan İran Cumhurbaşkanı adayı.
Toplu infazlardan sağ kurtulanların ifadesine göre bu komite hapishanelere lüks arabalarla geliyorlardı. Binlerce mahkûm gözleri bağlı olarak bu dört adamın oturduğu bir odaya getirilir ve kendilerini hapse attıran siyasi sempatiden vazgeçip vazgeçmedikleri sorulurdu.
Birçoğu, örneğin broşür dağıtmak veya bir gösteriye katılmak nedeniyle ergenlik çağında veya genç yetişkin olarak gözaltına alınmıştı. Birkaç dakikalık sorgulamanın ardından adamlar, mahkumların hemen yan taraftaki infaz salonuna götürülüp götürülmeyeceğine karar verir ve orada hemen asılırdı.
İran rejimi muhalifleri arasında bu dörtlü, “Ölüm Komitesi” olarak biliniyor.
Bunlardan biri, Mayıs ayında helikopter kazasında hayatını kaybeden İran cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’ydi. Bir diğeri ise, Reisi’nin halefini seçmek üzere yaklaşan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yarışmasına izin verilen altı adaydan biri olan Mustafa Purmuhammedi’ydi.
“Toplu idamlardan gurur duyuyorum”
Ölüm komitesinde yer alan dört kişinin hepsi İran’da üst düzey görevlerde bulundu.
Mustafa Purmuhammedi, 2005 ile 2008 yılları arasında ülkenin içişleri bakanı, 2013 ile 2017 yılları arasında ise adalet bakanı olarak görev yaptı. Toplu infazlara karışmasından gurur duyduğunu ifade etti.
”Allah’ın emrini yerine getirmiş olmanın gururunu yaşıyoruz”, Uluslararası Af Örgütü’nün infazlarına ilişkin bir rapora göre 2016’da Mustafa Purmuhammedi, hukuka ve İslam’a uygun hareket ettiği için huzur içinde olduğunu ve bunca yıldır hiç uykusunun kaçmadığını” söyledi.
İran’da 28 Haziran’daki başkanlık seçimlerine 80 isim başvurdu, ancak altısı; yalnızca katı İslami kuralları bozması beklenmeyen politikacılara izin veren Koruyucular Konseyi tarafından onaylandı.
Koruma Konseyi büyük ölçüde ülkenin dini lideri Ayetullah Ali Hamaney tarafından atandı.
Purmuhammedi ‘nin yanı sıra beş katı ve muhafazakar siyasetçi ve daha reformcu bir aday da görev için yarışacak.
Ayetullah Hamaney’in kendisine uygun bir halef aradığına ve bir sonraki cumhurbaşkanının görevi devralmak için uygun bir konumda olduğuna inanıldığından güç mücadelesi özellikle ilginç görülüyor.
5’i muhafazakar 1’i reformist 6 aday yarışıyor
İran’da 28 Haziran’da yapılacak cumhurbaşkanı seçimine aday olmak isteyenlerin rejime bağlılığı ile siyasi, ahlaki ve dini sabıkalarını inceleyen Anayasayı Koruyucular Konseyi, 5 muhafazakar ve 1 reformist isme adaylık izni verdi.
Anayasayı Koruyucular Konseyi, nihai aday listesini İçişleri Bakanlığına göndermesinin ardından bakanlık adayları açıkladı.
İran İçişleri Bakanlığının yayımladığı nihai aday listesinde muhafazakarlardan Meclis Başkanı Muhammed Bakır Kalibaf, eski Ulusal Güvenlik Konseyi Genel Sekreteri Said Celili, eski İçişleri Bakanı Mustafa Purmuhammedi, Şehit ve Gaziler Vakfı Başkanı Emir Hüseyin Kadızadehaşimi, Tahran Belediye Başkanı Ali Rıza Zakani ile reformistlerden eski Sağlık Bakanı Tebriz Milletvekili Mesud Pezeşkiyan yer aldı.
Ahmedinejad’ın adaylığı bir kez daha veto edildi
Nihai aday listesine göre, ılımlı muhafazakar eski İran Meclisi Başkanı Ali Laricani, eski Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad ve reformistlerin adaylarından Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı İshak Cihangiri veto edildi.
Konseyin seçime katılmasına onay verdiği adaylar 27 Haziran sabah 08.00’e kadar kampanya faaliyetlerini sürdürebilecek.
/rûdaw/
