Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), 2014 yılında “Öcalan 2” adıyla verdiği kararda, PKK Lideri Öcalan’a verilen ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasının Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) işkence ve kötü muameleyi yasaklayan 3’üncü maddesine aykırı olduğu yönünde hüküm kurdu. Ayrıca şartlı tahliyeyi yasaklamanın “umut hakkı”nın ihlali olduğu kaydedildi.
10 YILDIR ADIM ATILMIYOR
Türkiye, söz konusu kararın üzerinden 10 yıl geçmesine rağmen herhangi bir adım atmadı. AİHM kararlarının uygulanıp uygulanmadığını denetlemekle sorumlu olan Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, ilk kez 2015 yılında söz konusu “ihlal” kararını gündemine aldı. Türkiye, 24 Temmuz 2015’te komiteye bir “Eylem Planı” sundu. Eylem planında, AİHM kararının çevirisiyle birlikte bütün mahkemelere yollandığı ve bu şekilde kararın icra edildiği iddia edildi. Ancak fiili olarak AİHM kararı yerine getirilmedi.
Hak ve hukuk örgütleri, AİHM’in verdiği ihlal kararını “acil” gündemine alması talebiyle ilk kez 26 Temmuz 2021 tarihinde Bakanlar Komitesi’ne bildirimde bulundu. Komite, bu bildirim üzerine 30 Kasım -2 Aralık tarihinde AİHM kararını gündemine aldı. Komite, verdiği kararda 2022 yılının Eylül ayına kadar Türkiye’ye gerekli adımları attığına dair bildirimde bulunması için süre verdi. Ancak bu süreçte de herhangi bir gelişme yaşanmadı.
Türkiye, komiteye son yıllarda sunduğu bildirim ve “Eylem Planları”nda ise Abdullah Öcalan ve diğer tutsakların umut hakkından “muaf” tuttuğunu itiraf ederek, İmralı’daki ihlalleri yok saydı.
STÖ’LERDEN MEVZUAT DEĞİŞİKLİĞİ ÇAĞRISI
Sivil toplum örgütlerinin başvurusu üzerine söz konusu karar yeniden komitenin gündemine girdi. Komite, 3 yılın ardından 17-19 Eylül 2024 tarihlerinde AİHM’in “Öcalan 2” kararını yeniden gündemine alacağını açıkladı. Komitenin bu açıklamasının ardından hak ve hukuk örgütleri yeni bir bildirimde bulunarak, kararın uygulanması konusunda gerekli mevzuat değişikliklerinin yapılması için çağrıda bulundu.
Komite üyelerinin bugün toplanması bekleniyor. Toplantı gündemlerinden birisi ise, Öcalan’a dair “ihlal” kararı olacak.
Komitenin 2 günlük toplantının ardından Türkiye’ye dair kararını açıklaması bekleniyor.
/Mezopotamya Ajansı/
