İsrail-Hizbullah savaşı ve İsrail’in İran’a olası misillemesi neredeyse 5 Kasım’da yapılacak ABD başkanlık seçimlerini gölgede bıraktı. Dünyanın ABD seçimlerine olan ilgisi ‘’azalırken’’ ülke içinde kıra kırana bir mücadele ise devam ediyor.
BBC’nin Kuzey Amerika editörlerinde Anthony Zürcher iki başkan adayı Harris ve Trump arasındaki çekişmenin bıçak sırtı gittiğini yazıyor.
Zürcher haber/analizinde şu görüşlere yer veriyor:
‘’Seçim gününe bir ay kala Donald Trump ile Kamala Harris arasındaki mücadele, seçim açısından adeta yumruk yumruğa kavgaya dönüşüyor.
Beyaz Saray yarışı hem ülke çapında hem de çekişmeli eyaletlerde hâlâ çıkmaza girmiş görüyor, bu yüzden zafer çok küçük farklarla belirlenecek. Katılan her yeni seçmen, etkilenen her kararsız seçmen, nakavt yumruğunun indirilmesine yardımcı olabilir.
Rutgers Üniversitesi’nde başkanlık tarihçisi olan David Greenberg, “Seçmenlerin ortada bölündüğü çok yakın bir yarışta, yüzde bir veya iki puanlık bir fark bile belirleyici olabilir” diyor.
Parti stratejistleri bu belirleyici üstünlüğü nasıl elde edeceklerine odaklanmış durumda. Çünkü bukontrolleri dışında gerçekleşen bir olay, beklenmedik bir gelişme ve son haftalarda seçim kampanyasını altüst edebilecek bir gelişme de olabilir.
Zaten siyasi şok dalgalarının yaşandığı bir yıl oldu. Bir aday iki suikast girişiminden kurtuldu, bir suçtan mahkum edildi. Bir diğeri ise Başkan Joe Biden’ın yarıştan çekilmesi sonucu aday oldu:
Ancak Ekim ayında sürprizler ortaya çıktığında – Trump’ın Access Hollywood kasetini veya Hillary Clinton’ın 2016’daki e-postalarını düşünün – bir yanlış adım veya kötü haber döngüsünden sonra toparlanmak veya ivme kazanmak için pek zaman kalmıyor.
Sadece bu hafta, 5 Kasım’a kadar siyasi fırtınalara dönüşebilecek birkaç yeni homurtu yaşandı.
İlk olası siyasi fırtına gerçek bir fırtınaydı. Kasırga Helene geçen hafta iki önemli seçim savaş alanını, Georgia ve Kuzey Carolina’yı kasıp kavurdu. Bu başkanlık yarışı sırasında her iki eyalete de yoğun bir şekilde odaklanılması nedeniyle, halihazırda 130’u aşan bir ölüm sayısıyla insani bir felaket siyasi bir sorun haline geldi.
Harris, bu hafta başında Georgia’da yaptığı bir ziyarette bölgeye uzun vadeli yardım sözü verdi ve Cumartesi günü Kuzey Carolina’daki fırtınadan etkilenenleri ziyaret etti.
“Uzun vadede buradayız” dedi Georgia’da.
Bu arada, her iki eyalet de Trump için esasen kazanılması gereken yerler ve anketler berabere gittiğini gösteriyor. Eski başkan, Georgia’yı ziyaret ederken, Amerikalıların acil yardım parasını göçmenlere harcandığı için kaybettiklerini iddia etti. Aslında, iki ayrı programın ayrı bütçeleri var ve Biden yönetimi, Cumhuriyetçileri afet müdahalesi için fonlama konusunda “küstahça yalanlar” yaymakla suçladı.
Felaket geldiğinde, hükümetin herkesi mutlu tutması kolay değildir. Trump’ın saldırıları gerçekleşirse, seçmenlerin kurtarma çalışmalarından duyduğu memnuniyetsizlik, ülkedeki en yakından izlenen iki eyaletteki sonucu etkileyebilir.
Felaketin harap ettiği Amerikan güneydoğusundan binlerce mil uzakta, insan yapımı bir kriz Amerikan siyasetine enjekte olmaya devam ediyor. Gazze savaşı, İsrail güçlerinin güney Lübnan’da Hizbullah güçleriyle savaşması ve İran’ın bu hafta başında İsrail’e yüzlerce füze fırlatmasıyla bölgesel bir yangına dönüşme tehlikesiyle karşı karşıya.
Harris kendini bir değişim adayı olarak sunarken, ABD-İsrail politikaları söz konusu olduğunda kendisiyle mevcut yönetim arasında hiçbir mesafe koymadı. Bu da risklerle birlikte geliyor.
Gazze’de seçim öncesi ateşkes umutları tamamen suya düşmüş görünüyor ve Beyaz Saray şu anda Salı günü İran’ın saldırısına İsrail’in vereceği kaçınılmaz yanıtın topyekun bir savaşa yol açmamasını sağlamaya çalışıyor.
Perşembe gecesi Biden pek de güven verici değildi:
“Topyekün bir savaş olacağına inanmıyoru. Bence bundan kaçınabiliriz. Ama daha yapılacak çok şey var.”
Savaş, Amerikalı seçmenler genellikle oy kullanırken dış politika hakkında doğrudan düşünmeseler bile, Demokratlar için içeride sonuçlar doğuruyor.
Harris’in İsrail’e silah tedarik etmeye devam etme taahhüdü, Demokrat tabanının iki önemli kesimi için sorun teşkil ediyor: Kazanılması gereken Michigan eyaletindeki Amerikalı Araplar ve savaş karşıtı protestoların yeniden başlayabileceği kampüslerdeki genç seçmenler.
Orta Doğu’daki çatışma da cep kaygılarını körükledi. Biden’ın İsrail’in İran rafinerilerini hedef alma olasılığından bahsetmesi, petrol fiyatının Perşembe günü %5’ten fazla artmasına neden oldu .
Amerikalı tüketicilerin özellikle hassas olduğu bir konu varsa, o da benzin istasyonlarındaki yüksek fiyatlardır.
Genel olarak kamuoyu yoklamaları ekonominin Amerikan seçmenleri için en önemli konu olduğunu göstermeye devam ediyor. Ve Harris ve Demokratlar bu cephede Cuma günü iyi haberler aldılar, son istihdam rakamları son birkaç ayda güçlü bir iş büyümesi ve %4,1’e düşen bir işsizlik oranı gösterdi.
Ancak Greenberg’e göre seçmenlerin ekonomiye ilişkin kaygıları son istihdam rakamlarından ibaret değil:
“İnsanlar ekonomiden şikayet ettiğinde, aslında şikayet ettikleri şey ülkenin belirli bölgelerindeki uzun vadeli başarısızlıktır yani kırsal Amerika’nın sanayisizleşmiş toplulukları. Bunlar, iyi bir ekonomide bile zarar gören ülkenin bölgeleridir.”
Seçim sezonunun çoğunda Trump, seçmenlere ekonomiyle ilgili kimin daha iyi iş çıkaracağını düşündükleri sorulduğunda Harris’ten daha iyi performans gösterdiği, buna yakın zamanda yapılan bir CNN anketi de dahil . Ancak , Cook Political Report’un kararsız eyaletler anketi gibi , enflasyonla başa çıkmada kimin daha iyi olacağı konusunda iki adayın eşit olduğunu gösteren liderliğinin kesin olmadığı yönünde işaretler var .
Demokratlar için yaklaşan ekonomik bir tuzak da bu hafta buharlaştı – 50 yıldır ilk kez Doğu Yakası ve Meksika Körfezi’ndeki kritik limanları kısa süreliğine kapatan liman işçileri grevi . Her iki parti de Ocak ayında pazarlık masasına geri dönmeyi ve limanları yeniden açmayı kabul etti. Bir iş bırakma devam etseydi, seçimden önceki haftalarda tedarik zincirlerini bozabilir ve tüketici fiyatlarını artırabilirdi.
Bu arada, ABD-Meksika sınırındaki belgesiz geçişler, geçen Aralık ayında 249.741’e ulaşarak rekor kırdıktan sonra, Covid-19 salgını öncesi seviyelere geri döndü.
Sınırdaki bu dalgalanmanın etkisi hâlâ birçok Amerikan şehrinde hissedilirken, krizin aciliyeti azalıyor olabilir.
Bu haftaki haberlerin çoğu Harris ve Demokratlar için sorun yaratabilirken, Trump için her şey yolunda gitmedi.
6 Ocak’ta ABD Kongre Binası’na düzenlenen saldırı sırasındaki davranışları, Çarşamba günü bir federal yargıcın, özel savcı Jack Smith’in, Donald Trump’ın 2020 seçim sonuçlarını bozmaya çalışmasına ilişkin davayı ve delilleri özetleyen bir belgeyi yayınlamasıyla bir kez daha gün yüzüne çıktı.
Eski başkana kovuşturmalara karşı başkanlık dokunulmazlığı verilmemesi gerektiğini savunan belgede, Trump’ın destekçileri tarafından Kongre binası önünde düzenlenen ayaklanmaya kadar geçen süredeki söz ve eylemleriyle ilgili yeni ayrıntılar yer aldı.
CNN’in yakın zamanda yaptığı bir anket, seçmenlerin “demokrasiyi koruma” konularında Harris’i Trump’tan %47’ye %40 oranında daha fazla tercih ettiğini gösteriyor. Yani Trump’ın başkanlığının kaotik son haftalarına dikkati yeniden çekecek her şey Demokratların lehine olabilir.
“Ekim sürprizi” terimi yaklaşık 50 yıldır Amerikan siyasi sözlüğünde sabit bir yer tutuyor. Kampanyalar, adaylarını mesajdan uzaklaştıran ve yarışın gidişatını değiştiren beklenmedik başlıklardan veya krizlerden korkarlar.
Kamuoyunda oluşacak en ufak bir dalgalanma bile, kararsız eyaletlerdeki seçim sonuçlarının on binlerce oyla ölçülebildiği bir yılda Beyaz Saray’ı ele geçirebilir.
Greenberg, Kasım ayındaki oylamanın oldukça çekişmeli geçeceğini söylüyor:
“Hiç tırnağım kalmadı. Bu seçimin her iki tarafa da gidebileceğini ve sadakatinizin nerede olduğuna bakılmaksızın o oyda son derece önemli sonuçların ortaya çıkabileceğini hayal edebiliyorum.”
/BBC Word/
