Özel bir uzay aracı Ay’a indi ve Ay yüzeyine ulaşan ikinci ticari araç oldu.
Blue Ghost adlı araç 15 Ocak’ta , Dünya’dan görülebilen devasa bir krater olan Kriz Denizi’ni keşfetmek amacıyla ABD’li Firefly Aerospace firması tarafından fırlatıldıktan sonra Dünya’dan ayrıldı.
BBC’de yer alan habere göre proje, ABD Uzay Ajansı NASA ile özel şirketler arasındaki en son iş birliği.
Bir diğer firma olan Intuitive Machines ise önümüzdeki birkaç gün içerisinde Athena uzay aracını Ay’ın güney kutbuna yakın bir yere indirmeyi umuyor.
Intuitive, Ay’a iniş yapan ilk özel şirketti. Uzay aracı Odysseus, geçen yıl 22 Şubat’ta Ay’a ulaştı .
Ancak görev, uzay aracının bir kraterin yamacına inmesi, iniş takımlarından bazılarının kırılması ve devrilmesi nedeniyle kısa sürdü.
Ancak Blue Ghost, son iki haftadır Ay’ın yörüngesinde dolaştıktan sonra sorunsuz bir şekilde Ay’a indi .
Firefly’ın Teksas’taki merkezindeki personel, inişin başarılı olduğu söylendiğinde sevinç çığlıkları atıp alkışlamaya başladı.
Açık Üniversite’den gezegen bilimi araştırmacısı Dr. Simeon Barber, Blue Ghost’un esasen Ay’a yapılan ilk başarılı özel girişim olduğunu, zira aracın sağlam ve tepkili olduğunu söyledi.
BBC Breakfast’a konuşan bir yetkili, “Apollo döneminde astronotların Ay yüzeyine çıkmasıyla unutulan türden, Ay’ın yüzeyine iniş için bir teknoloji gösterdiler” dedi.
Dr. Barber, birçok özel firma için Ay’ın öneminin, onu uzayın geri kalanını keşfetmek için bir fırlatma rampası olarak kullanmak olduğunu söyledi.
“Ay’a giderek, uzayda ve Ay’ın zaman zaman sıcak, zaman zaman soğuk olan zorlu ortamında robotik aletleri nasıl çalıştıracağımızı öğrenebiliriz. Çok tozludur, çok fazla radyasyon vardır.”
Blue Ghost’un görevi, Dünya’dan görülebilen devasa bir krater olan Kriz Denizi’ni keşfetmektir.
Bir noktada insanların Ay yüzeyine geri dönmesinin muhtemel olduğunu söyleyen uzman, bunun fon eksikliğinden dolayı uzun sürdüğünü belirtti.
İnsanoğlunun Ay’a ayak bastığı son tarih 19 Aralık 1972’de Apollo 17 görevi sırasında gerçekleşmişti .
“Apollo misyonları çok başarılıydı,” diye açıkladı Dr. Barber. “Ama bunlar ‘dokun ve git’ misyonlarıydı.”
O zamanlar, astronotlar tekrar ayrılmak zorunda kalmadan önce üç gün orada kalırlardı çünkü maliyetler milyarlarca dolara ulaşıyordu. “Bu sürdürülebilir değil,” dedi.
Dr. Barber, ticari rekabet nedeniyle özel şirketlerin de işin içine dahil edilmesinin maliyetleri düşürmeye yardımcı olacağına inanıldığını söyledi.
Bu durum daha ucuz iniş araçlarının geliştirilmesine ve astronotların içmesi için su gibi Ay’dan kaynak çıkarabilecek yeniliklere yol açabilir.
Ay’a ulaşmayı deneyen ilk özel şirket yine bir ABD firması olan Astrobotic Technology oldu.
Ocak 2024’te Ay’a ulaşmayı denediler, ancak iniş araçları şüpheli bir yakıt sızıntısı nedeniyle Ay’a ulaşamadı ve Dünya’ya düştü.
Ateşli iniş, uzay aracının Güney Pasifik Okyanusu’na dalmadan önceki son anlarında parçalanmasına neden oldu .
/BBC Word/
