Arap Birliği, Filistin gündemiyle Mısır‘ın başkenti Kahire’de toplandı. Toplantıda Mısır’ın Gazze planı kabul edildi. Zirvede konuşan Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah Sisi, Orta Doğu’nun güvenlik ve istikrarı tehdit eden ciddi sorunlarla karşı karşıya olduğunu söyledi.
Sisi, “Gazze’ye yönelik saldırılar insanlık tarihinde başlığı, nefretin yayılması ve adaletin eksikliği olan bir kara leke bıraktı” dedi. İsrail‘in Filistin’in Gazze Şeridi’ne saldırılarının hayatın temel gereksinimlerini yok ettiğini dile getiren Sisi, Gazzelilerin “hayatta kalma ile yerinde edilme” arasında bir seçim yapmaya zorlandığını belirtti. Sisi, “Filistin halkının toprağına bağlılığı bir örnek teşkil ediyor, onların kararlılığı haklarını elde etmeleri konusunda kararlılık örneğidir” diye konuştu.
Zirvede konuşan Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah Sisi, Orta Doğu’nun güvenlik ve istikrarı tehdit eden ciddi sorunlarla karşı karşıya olduğunu söyledi.
Sisi, “Gazze’ye yönelik saldırılar insanlık tarihinde başlığı, nefretin yayılması ve adaletin eksikliği olan bir kara leke bıraktı” dedi.
İsrail’in Filistin’in Gazze Şeridi’ne saldırılarının hayatın temel gereksinimlerini yok ettiğini dile getiren Sisi, Gazzelilerin “hayatta kalma ile yerinde edilme” arasında bir seçim yapmaya zorlandığını belirtti.
Sisi, “Filistin halkının toprağına bağlılığı bir örnek teşkil ediyor, onların kararlılığı haklarını elde etmeleri konusunda kararlılık örneğidir” diye konuştu.
“Gazze’nin güvenliğinden sorumlu olacak güvenlik birimleri yetiştiriliyor”
Mısır’ın, Gazze’deki saldırıların ilk gününden bu yana Katar ve diğer “kardeş ülkelerle” ateşkes çabasında olduğunu aktaran Sisi, “Gazze Şeridi’nin idaresi için bağımsız Filistinlilerden oluşan bir komite oluşturulması için Filistin’deki kardeşlerimizle iş birliği içinde çalıştık” dedi.
Sisi, gelecek aşamada Gazze’nin güvenliğinden sorumlu olacak Filistinli güvenlik birimlerinin yetiştirildiğini kaydetti.
“Planımızın kabul edilmesi çağrısında bulunuyoruz”
Mısır Cumhurbaşkanı Sisi, “Filistin halkının vatanlarını yeniden inşa etme ve topraklarında kalma hakkını koruyan planımızın kabul edilmesi çağrısında bulunuyoruz” ifadelerini kullandı.
Söz konusu plan için maddi destek çağrısı yapan Sisi, Mısır’ın Filistin yönetimi ve uluslararası kuruluşlarla iş birliği içinde kapsamlı bir yeniden inşa planı oluşturduğunu söyledi.
İsrail’in işgal altındaki Batı Şeria’da ve Doğu Kudüs’teki ihlallerine de değinen Sisi, “Batı Şeria’da Filistinlilere yönelik ihlalleri kategorik olarak reddettiğimizi belirtmeliyiz. Mescid-i Aksa’ya yönelik saldırıların devam etmesi ve buradaki statükoya zarar verilmesinin sonuçları konusunda uyarıyoruz” şeklinde konuştu.
“Filistin devleti kurulmadan gerçek barış olmaz” diyen Sisi, barışın zorla gelmeyeceğini ve dayatılamayacağını vurguladı.
Sisi, ABD Başkanı Donald Trump’ın Orta Doğu’daki gerilim ve saldırılara son verebileceğini belirterek, “Mısır ile İsrail arasındaki barış anlaşması, savaş durumunu barış ve refaha dönüştürmek için bir rol modeldir” dedi.
Mahmud Abbas: Planı destekliyoruz
Toplantıda konuşma yapan Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah Sisi tarafından açıklanan Gazze’nin yeniden inşa planını desteklediğini söyledi.
Bu planın Filistinlilerin kendi topraklarında kalmasını garanti altına alacağını savunan Abbas, “Filistinlilerin kendi topraklarında kalmasını sağlayacak şekilde, Mısır-Filistin-Arap planı çerçevesinde Gazze’nin yeniden inşasını destekliyoruz” diye konuştu.
“Fetih Hareketinden ihraç edilen herkes için genel af kararı aldık”
“Filistin davasını tehdit eden ciddi tehlikelerle karşı karşıya olunduğunu” belirten Abbas, özellikle Filistin halkının zorla yerinden edilmesi çağrılarına karşı uyarıda bulundu.
Filistin Devlet Başkanı, Gazze’nin yeniden inşasına yönelik girişimleri desteklemesi için ABD Başkanı Trump’a çağrıda yaptı ve sürecin “zorunlu göç olmadan” gerçekleşmesi gerektiğini vurguladı.
Abbas, “Filistin Kurtuluş Örgütü ve Filistin devleti için başkan yardımcılığı makamının oluşturulmasına karar verdik, aynı zamanda Fetih hareketinden ihraç edilen herkes için genel af kararı aldık” dedi.
Kral Abdullah: Tek yol iki devletli çözüm
Ürdün Kralı 2. Abdullah, zirvedeki konuşmasında, Gazze’deki Filistinlilerin zorla yerinden edilmesine kesin bir şekilde karşı çıkılması, belirlenecek bir takvim dahilinde Gazze Şeridi’nin yeniden imarına yönelik net bir planın desteklenmesi gerektiğini ifade etti.
Filistinlilerin yararına olacak şekilde Filistin ulusal yönetiminin reform çabalarının desteklenmesi gerektiğini dile getiren Kral Abdullah; Gazze’nin yönetimi, tüm hizmetlerin ve gerekli güvenliğin sağlanması için Batı Şeria’ya bağlanması konusunda net ve uygulanabilir bir vizyon hazırlanmasının önemini söyledi.
“Özellikle kutsal ramazan ayı boyunca Batı Şeria’daki tehlikeli tırmanışın durdurulması gerektiğini” ifade eden Kral Abdullah, başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasını sağlayacak adil ve kapsamlı bir barış için iki devletli çözümün tek yol olduğunu vurguladı.
Kral Abdullah, “İsrail’in uluslararası hukuku ihlal eden, Gazze’ye insani yardım girişini engelleme kararını reddediyoruz. Gazze’deki kardeşlerimizi desteklemeye, Kudüs’teki Müslümanların ve Hıristiyanların kutsal mekanlarına sahip çıkmaya devam edeceğiz” dedi.
Suudi Arabistan: Filistinlilerin zorla göç ettirilmesini reddediyoruz
Zirveye katılan Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Faysal bin Ferhan, ülkesinin Filistin halkının haklarını desteklediğini kaydetti.
Bin Ferhan, “Filistin halkının haklarına zarar verilmesini, ister yerleşim politikalarıyla ister toprak ilhakıyla ya da zorla göç ettirme girişimleriyle olsun, kesinlikle reddediyoruz. Gazze’de ateşkesin sürdürülebilirliğini sağlamak için uluslararası garantiler oluşturulmasının gerekliliğini vurguluyoruz. Gazze’nin yeniden inşası, halkının kendi topraklarında kalmasıyla birlikte gerçekleştirilmelidir” ifadelerini kullandı.
Birlik Sekreteri Ebu Gayt: Plan kabul edildi
Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt da zirvede “Filistin halkını göçe zorlama mantığı kabul edilemez ve bu durum barışa yol açmayacak” diye konuştu.
Bugünkü zirvenin Filistin davasının tarihinde önemli bir yeri olduğunu söyleyen Ebu Gayt, “mevcut İsrail rejiminin sürdürülmesiyle kırılgan ve geçici istikrar getireceğine” söyledi.
Ebu Gayt, “Normal bir şekilde yaşamanın her yolunu kaybeden Filistinliler için acı verici bir gerçeklikle karşı karşıyayız. Gazze’nin yeniden inşası sakinlerinin topraklarında kalmasıyla mümkün olur. Bölgedeki barış gerçekçi olmayan projelerle tehdit edilmemeli. Gerçek barışa ancak iki devletli çözümle ulaşılır” dedi.
Zirvenin ardından basın açıklaması yapan Ahmed Ebu Gayt, zirvenin Arap ülkelerinin Filistinlilerin yerinden edilmesini reddettiğini doğrulamak amacıyla yapıldığını dile getirdi.
Ateşkesin büyük zorluklarla karşı karşıya olduğunu hatırlatan Ebu Gayt, ateşkesin tamamlanmasının öncelik olduğunu vurgulayarak, Gazze Şeridi’nin kademeli olarak yeniden inşası için bir Arap planının kabul edildiği bilgisini paylaştı.
Genel Sekreter Ebu Gayt, bu planın Gazze’de yeni bir güvenlik ve siyasi sürecin yolunu çizdiğini belirtti.
Ebu Gayt, Arap planının Batı Şeria ile Gazze Şeridi arasındaki iletişimi sürdürdüğüne dikkati çekerek “Barış, Arap ülkelerinin iki devletli çözüm vizyonuna dayanan stratejik tercihidir” diye konuştu.
Planın uluslararası topluma açıklanması için Arap İslam Komitesi çerçevesinde koordinasyon sağlandığını aktaran Ebu Gayt, “Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ni (BMGK) Batı Şeria ve Gazze Şeridi’ne uluslararası barış koruma güçleri konuşlandırmaya çağırıyoruz” dedi.
Ebu Gayt, ayrıca Filistin halkının yerinden edilmesine gerçekçi bir alternatif bulunması gerektiğini söyledi.
Arap Birliği Genel Sekreteri, zirveye katılan Arap liderlerin konuşmalarına işaret ederek “Arap Birliği, Filistinlilerin zorla göç ettirilmesini reddediyor ve Gazze Şeridi’nin yeniden inşasını destekliyor” ifadelerini kullandı.
Ebu Gayt, ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazzelileri yerinden etmeye yönelik planına kendisine sorulan soruya ise şu cevabı verdi: “Trump bir fikir öne sürdü ancak ilgili taraflar bu fikri reddetti. Karşılığında bir şeyler teklif etmeyi umduğunu söyledi ve Arapların tepkisi bu akşam geldi.”
Sonuç bildirisi: Batı Şeria ve Gazze’ye barış gücü konuşlandırılsın
Zirvenin ardından yayımlanan sonuç bildirisinde, Filistin devletinin hayata geçirilmesine yönelik siyasi sürecin bir parçası olarak, BMGK’ye Batı Şeria ve Gazze’de uluslararası barış gücü konuşlandırılması çağrısı yapıldı.
Bildiride, Gazze’deki ateşkes anlaşmasının ikinci ve üçüncü aşamalarının tamamlanmasının da en yüksek öncelik olduğu vurgulandı.
Müslümanların Mescid-i Aksa’ya ulaşımına izin verilmesi talep edilen bildiride Arap ülkeleri, Filistinlilerin Batı Şeria’daki kamplarından ve kentlerinden zorla göç ettirilmesine yönelik her türlü girişimi reddettiklerini kaydetti.
Bildiride, İsrail’in Suriye’ye yönelik saldırıları ve topraklarına yönelik işgali de kınanırken uluslararası toplum ve BMGK’den İsrail’i geri çekilmeye zorlamak için derhal harekete geçmeleri talep edildi.
Filistinlilerin “hangi isim ve şart altında olursa olsun” zorla göç ettirilmesinin reddedildiği bildiride, bunun “soykırım suçunun” bir parçası olarak değerlendirilmesini incelemek üzere bir Arap hukuk komisyonu görevlendirildiği duyuruldu.
Bildiride, Filistin halkının zorla göç ettirilmesi veya Filistin topraklarının herhangi bir kısmının ilhak edilmesine yönelik her türlü girişimin bölgeyi çatışmalara sürükleyeceği ve istikrar şansını baltalayacağı uyarısı yapıldı.
İsrail’in siyasi hedeflerine ulaşmak amacıyla abluka ve sivil halkı aç bırakma silahını kullanmasının reddedildiği bildiride, Benyamin Netanyahu hükümetinin Gazze’ye yardımların girişini durdurma kararı kınandı.
Plan Gazze’nin yönetimini Hamas’tan alacak
Reuters ajansının zirve öncesindeki haberine göre, kurulacak “Yönetim Yardım Misyonu”, Gazze’deki Hamas hükümetinin yerine geçecek. Komitenin insani yardımlar ve Gazze’nin yeniden inşasından sorumlu olacağı belirtiliyor.
Taslak metninde, Hamas iktidarda sürece Gazze’nin yeniden inşası ve rehabilitasyonu için büyük bir uluslararası finansman olmayacağı öne sürüldü.
Hamas: Plandan haberdar değiliz
Reuters’a konuşan üst düzey Hamas yetkilisi Sami Abu Zuhri, Hamas’ın Mısır’ın teklifinden haberdar olmadığını söyledi. Gazze’nin geleceğine sadece Filistinliler tarafından karar verilmesi gerektiğini vurgulayan Zuhri, “Hamas, herhangi bir şekilde Filistinli olmayan bir yönetimin empoze edilmesi ya da Gazze Şeridi topraklarında herhangi bir yabancı gücün olmasına yönelik her türlü teşebbüsü reddediyor” dedi.
İsminin verilmesini istemeyen bir Filistinli yetkili ise “6 ay boyunca Filistin Yönetimi’nin Gazze Şeridi’ni yönetmesine yardımcı olacak Filistinli uzmanlardan oluşan bir komite konusunda Mısırlılarla anlaşmaya vardık. Komite, Filistinli uzmanlardan oluşacak, Filistin Yönetimi ile koordinasyon içinde olacak ve Filistinli olmayan kurumlara karşı sorumlu olmayacak” ifadelerini kullandı.
Gazze’de görev yapacak polisleri Ürdün ve Mısır eğitecek
Mısır’da yayın yapan El-Kahire el-Ahbariyye televizyonu haberinde, 6 aylık geçici aşamada Gazze Şeridi’nin yönetimi için bir komitenin kurulacağı, Filistin Yönetimi’ne bağlı çalışacak söz konusu komitenin Filistinli herhangi bir gruba mensup olmayan teknokratlardan oluşacağı belirtildi.
Gazze’yi idare edecek komiteyi oluşturma çalışmalarının başladığı aktarılan haberde, Mısır ve Ürdün’ün de Gazze Şeridi’nde görev yapacak Filistinli polislere eğitim verme çalışmalarını yürüttüğü bilgisi paylaşıldı.
Güvenilir bir siyasi süreçten sonra Filistin Yönetimi ile İsrail arasında da tüm Filistin topraklarının kapsayacak orta vadeli bir ateşkes anlaşmasının sağlanması gerektiği ifade edilen planda, “Gazze’yi yeniden imar planı 3 yıl sürecek. Bu planla erken toparlanma, siyasi çözüm ve iki devletli çözümle paralel yeniden imarı kapsıyor” denildi.
Gazze Şeridi’ndeki enkazın kaldırılmasının ardından bir tampon bölgenin oluşturulmasını içeren plan, Mısır ve yabancı şirketlerin ortaklığında geçici yerleşim için 20 bölge oluşturulacağı kaydedildi.
/Ajans/
