Almanya’nın 7 eyaletindeki okullarda Kürtçe dersleri veriliyor. Ülkede yaklaşık 2 bin 600 öğrenci Kürtçe dersi alıyor.
Diyarname.com’da yer alan Zeki Özmen’in haberine göre, Almanya’nın 7 eyaletindeki okullarda Kürtçe dersleri veriliyor.
Almanya’da eğitim ve okulların yönetimi, 16 eyalette eyalet eğitim bakanlıklarına bağlıdır.
Her eyaletin eğitim sistemi özerk ve belirli bir seviyeye kadar birbirinden farklı. Kürtçe derslerinin verilmesi ve anadilde eğitim hakkı konusunda da tüm eyaletlerin durumu birbirinden farklıdır.
Kürtçe dersler 1990’lı yıllarda başladı
Tahminlere göre Almanya’da şu anda yaklaşık 3 milyon Kürt yaşıyor.
Bremen eyaletinde 1990’lı yılların başında ilk olarak Kürtçe dersleri vermeye başladı ve bu durum hala orada devam ediyor.
Daha sonra Hamburg, Kuzey Ren-Vestfalya, Bremen, Aşağı Saksonya, Berlin, Brandenburg, Rheinland-Pfalz gibi bazı eyaletler de Kürtçe dersleri vermeye başladı.
Habere göre, şu anda (2024/2025 eğitim-öğretim yılında) 7 eyalette yaklaşık 2 bin 600 Kürt çocuğu Kürtçe derslerine giriyor.
Bu ders bazı eyaletlerde “Anadil Dersi” çerçevesinde, bazılarında ise “Yabancı Dil Dersi” olarak veriliyor.
97 okulda Kürtçe dersleri veriliyor
Toplamda 7 eyaletteki 97 okulda Kürtçe dersleri veriliyor. Ayrıca bu okullarda 30 Kürtçe öğretmeni görevlendirilmiş. Öğretmenlerin maaşları eyalet eğitim bakanlıklarının bütçesinden karşılanıyor.
Almanya’da Kürtçe derslerine başlayan ilk eyalet Bremen, en son başlayan eyalet ise Saarland oldu.
Bremen
Bremen’de 1993’ten beri okullarda Kürtçe dersleri verilmektedir. Şu anda 2 öğretmen haftada 56 saat “Anadil Dersi” olarak 8 ilkokulda Kürtçe dersleri veriyor. 8 okulda 187 öğrenci “Anadil Dersi” alıyor.
Kuzey Ren-Vestfalya
Kuzey Ren-Vestfalya eyaletinde 1998 yılından beri Kürtçe dersleri veriliyor. 2018 yılına kadar Kürtçe dersleri “Diğer Dil Dersleri” çerçevesinde bu eyaletin birçok şehrindeki okullarda veriliyordu. Okullarda Kürtçenin statüsü 2018 yılında değiştirildi ve “Anadil Dersi” çerçevesine girdi. Şu anda bu eyalette 1. sınıftan 10. sınıfa kadar 68 okulda Kürtçe dersleri verilmektedir. Ders, haftada 5 saate kadar verilebilir. Toplam 18 öğretmen bu okullarda bin 842 Kürt öğrenciye Kürtçe dersleri vermektedir.
Aşağı Saksonya
Aşağı Saksonya’da 2006’dan beri okullarda Kürtçe dersleri veriliyor. 2023/2024 eğitim-öğretim döneminde 4 öğretmen “Yabancı Dil Dersleri” çerçevesinde 13 ilkokulda 338 öğrenciye Kürtçe dersi verdi.
Rheinland-Pfalz
Rheinland-Pfalz’da 10 yıldır “Anadil Dersi” olarak okullarda Kürtçe dersi veriliyor. Sorani dersleri 2015 yılında, Kurmanci dersleri ise 2019 yılında başladı. Kürtçe dersleri toplam 7 okulda veriliyor ve şu anda 143 öğrenci katılıyor. Bir öğretmen 6 okulda 85 öğrencinin katılımıyla Kurmanci dersi veriyor.
Ayrıca bir öğretmen de bir okulda 58 öğrenciye Sorani dersleri veriyor. Çoğu eyalette olduğu gibi “Anadil Dersi”ne katılım ebeveynlerin isteğine bağlıdır ve zorunlu değildir.
Ayrıca anadil ders notu, sınıfı geçme konusunda dikkate alınmıyor. Ancak 6. sınıftan itibaren başlayan yeni öğrenciler, bir sınava katıldıktan sonra kendi dillerini “Yabancı Dil Dersi” olarak da seçebiliyor.
Bu dersin notu normal notlar gibi hesaplanıyor. 2023/2024 okul döneminde bu vesileyle iki öğrenci Kürtçe için bu sınava katıldı ancak bu dönem kimse katılmadı.
Ayrıca Rheinland-Pfalz eyaleti, 19 farklı dilin “Anadil Dersleri” için geçen yıl bütçeden 10 milyon Euro harcadı.
Brandenburg
“Anadil Dersleri” çerçevesinde Kürtçe derslerinin verildiği bir diğer eyalet de Brandenburg’dur.
Brandenburg’da Kürtçe dersleri 2018’den beri veriliyor.
Brandenburg Eğitim Bakanlığı’nın bilgilerine göre, 2023/2024 eğitim-öğretim döneminde bu eyalette 2 okulda 27 öğrenci Kürtçe derslerine katıldı.
Ayrıca eyalette öğrencilerin 6. sınıftan 13. sınıfa kadar “Dil Bilgisi Onay Sınavı”na katılma ve bu şekilde anadillerini “Yabancı Dil Dersi” olarak kabul etme imkanı var. Bu dersin notları sınıfı geçmede etkili oluyor. Örneğin, 2022/2023 eğitim-öğretim döneminde 7 öğrenci Kürtçe ile bu sınava katıldı.
Öte yandan Eyalet Eğitim Bakanlığı geçen okul döneminde Kürtçe ve diğer diller için bütçesinden 530 bin Euro’yu “Anadil Dersleri”ne tahsis etti.
Berlin
Berlin’de 2020 yılından beri “Yabancı Dil Dersleri” olarak Kürtçe dersleri veriliyor. Bir öğretmen hem Kurmanci hem de Kirmanckî/Zazakî için 4 okulda öğrencilere ders verebiliyor. Kürtçe dersleri haftada 2 saat olarak planlanmış.
Saarland
Kürtçe derslerine en son başlayan eyalet Saarland’dır. Saarland’da Kürtçe dersi bu yılın Şubat ayında başladı. Bu eyalette de Kürtçe dersleri “Anadil Dersleri” çerçevesinde veriliyor. Toplam 58 öğrenci haftada iki saat öğleden sonra 3 ilkokul ve bir lisede Kürtçe derslerine giriyor. Dört okuldaki dersler için 2 Kürtçe öğretmeni görevlendirilmiş.
Yaklaşık 3 milyon Kürdün yaşadığı Almanya’da, Hamburg eyaleti hem kurumların hem de Kürt ebeveynlerin bu ülkedeki Kürtçe derslerine karşı ilgisizliğinin belirgin bir örneğidir.
Hamburg’da eyalet okullarında Kürtçe derslerinin verilmesi 1994 yılında başladı. Verilere göre 2001/2002 eğitim-öğretim döneminde 5 okulda yaklaşık 150 öğrenci Kürtçe derslerine katıldı.
2007/2008 eğitim-öğretim döneminde ilgi eksikliği nedeniyle Kürtçe dersleri sadece bu eyaletin bir okulunda verilmeye başlandı. Ancak bir süredir Kürtçe dersleri verilmiyor.
Hamburg Okul Dairesi, Kürtçe derslerinin mevcut durumu hakkında, bazen öğrencilerin ya da ebeveynlerin kendilerinden Kürtçe dersleri talep ettiklerini ancak bu talepleri yapan öğrencilerin bölgesel olarak çok dağınık oldukları için ders gruplarının plana ve öğrencilerin yaşına göre oluşturulmasının mümkün olmadığını belirtiyor.
Bakanlık başka bir zorluk olarak da kalifiye Kürt öğretmenler ve Kürtçe materyallerin olmamasını da gösteriyor. Temel bir Kürtçe öğrenme programının olmaması da Hamburg’da Kürtçe derslerinin uygulanmasında başka bir zorluk olarak gösteriliyor.
/rûdaw/
