🔴 Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Perşembe günü yaptığı açıklamada ülkesinin NATO’nun sadık ve kararlı bir müttefiki olmaya devam ettiğini belirtti. Bu mesaj, ABD Başkanı Donald Trump’ın askeri ittifaka dair tekrar eden şüphelerine karşı geldi.
Macron, Fransa ve ABD’nin tarih boyunca ‘her zaman birbirlerinin yanında olduklarını’ vurgulayarak 18’inci yüzyılda Amerikan Devrimi sırasında İngilizlere karşı savaşan Fransız asilzadesi General Marquis de Lafayette’i örnek gösterdi.
Fransa’nın ABD’ye her zaman ‘saygı ve dostluk’ gösterdiğini belirten Macron, “Bunun karşılığında aynı şeyi beklemeye hakkımız olduğunu düşünüyorum,” dedi.
Trump, perşembe günü bir kez daha, Washington’un NATO müttefiklerini savunup savunmayacağı konusunda şüphe uyandırdı ve müttefik ülkelerin kendi savunmaları için yeterince harcama yapmadıkları takdirde ABD’nin onları korumayacağını yineledi.
NATO’nun beşinci maddesi gereği, bir üye ülke saldırıya uğradığında diğer üyeler ona yardım etmek zorunda. Ancak Trump, “Eğer ödeme yapmazlarsa, onları savunmayacağım,” diyerek bu taahhüdü sorguladı.
Trump, bu görüşe ilk başkanlık döneminden beri sahip olduğunu ve o dönemde Avrupa ülkelerinin savunma harcamalarını artırmaya zorlandığını söyledi. Ancak bu çabaların hâlâ ‘yeterli olmadığını’ ve müttefik ülkelerin ‘daha fazla ödemesi gerektiğini’ savundu.
Trump ayrıca NATO üyelerinin ABD saldırıya uğradığında yardım edip etmeyeceğinden emin olmadığını ifade etti ve özellikle Fransa’nın bir saldırı durumunda ABD’yi destekleyip desteklemeyeceğinden ’emin olmadığını’ söyledi.
Oysa NATO müttefikleri, 11 Eylül 2001’deki saldırıların ardından ABD’nin savunmasına koşmuş ve beşinci madde ilk kez devreye sokularak NATO’nun Afganistan’daki en büyük askeri operasyonu başlatılmıştı.
‘Sarsılmaz’ mı, değil mi?
Trump’ın açıklamaları, geçen ay ABD Savunma Bakanı Pete Hegseth’in yaptığı konuşmanın ardından geldi. Hegseth, ABD’nin olası bir Ukrayna barış gücüne katılmayacağını ve Rusya tarafından saldırıya uğrayan herhangi bir NATO ülkesini savunmayacağını belirtmişti.
Buna rağmen, Trump’ın NATO Büyükelçisi olarak seçtiği Matt Whitaker, çarşamba günü Senato’daki onay oturumunda ABD’nin NATO ittifakına ve beşinci maddeye bağlılığının ‘sarsılmaz’ olacağını söyledi.
NATO Genel Sekreteri Mark Rutte de perşembe günü Brüksel’de yaptığı açıklamada, ittifakın gücünü vurgulayarak, “Transatlantik ortaklık, ittifakımızın temel taşı olmaya devam ediyor,” dedi.
“Başkan Trump, ABD’nin ve şahsen kendi NATO taahhüdünü açıkça dile getirdi ve Avrupa’nın savunma harcamaları konusunda daha fazlasını yapması gerektiğini belirtti,” diye ekledi.
Trump, 2016’daki başkanlık kampanyasından bu yana, NATO üyelerinin savunma harcamalarını artırmadığı takdirde ABD’nin müttefiklerini savunmayabileceğini defalarca dile getirdi.
Perşembe günü Trump, NATO’nun ‘potansiyel olarak iyi bir ittifak’ olduğunu, ancak savunma harcamaları konusunda ‘bir sorun olduğunu’ söyledi. “Bizi ticarette de kandırıyorlar,” diyerek Avrupa ülkelerine yönelik eleştirilerini sürdürdü.
Geçen yıl, dönemin NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, NATO’nun 32 üyesinden 23’ünün harcama hedeflerini karşıladığını açıklamıştı.
Trump, bunun kendi tehditleri sayesinde gerçekleştiğini savunuyor ve Stoltenberg de Trump’ın müttefik ülkeleri savunma harcamalarını artırmaya zorladığını kabul etmişti.
