Washington Post’un “Giderek Artan Despotizmin Gölgesi Türkiye’deki Seçimlerin Üzerinde” başlığını taşıyan başyazısı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 20 yıl önce iktidara geldiğinde, Türkiye’nin dünya genelindeki müttefiklerine, nüfusunun çoğunluğu Müslüman olan bir ülkede ılımlı, Batı yanlısı, iş dünyasından yana reformların savunucusu ve 11 Eylül 2001 terör saldırıları sonrasında İslamcı köktendinciliğe karşı siper olarak göründüğünü; ancak bu imajın çoğunlukla yok olduğunu kaydediyor.
Gazete, Erdoğan’ın 14 Mayıs seçimleri öncesinde popülaritesinin giderek gerilemesinin halkın baskı, muhalif görüşleri ve bir zamanlar bağımsız olan kurumları susturma, insan hakları ve demokratik normları küçümseme üzerine inşa ettiği otokrasisinden duyduğu memnuniyetsizliği yansıttığı görüşünü dile getiriyor.
Erdoğan’ın Türkiye ekonomisini kötü yönetmesi sonucu hayat standartlarının erozyona uğradığını, Türk lirasının değerini düşürdüğünü, enflasyonu fırlattığını yazan Washington Post, çok sayıda Türk’ün öfkeli olmasına şaşırmamak gerektiğini, bunun sonucunda Erdoğan’ın “sıkıcı eski bürokrat rakibinin” kamuoyu yoklamalarında seçimi önde götürdüğünü aktarıyor.
Gazetenin yayın kuruluna göre 14 Mayıs seçimi, aynı zamanda demokratik seçimlerin, Erdoğan’ın giderek tek adamlaşan iktidarının boyunduruğundan kurtulma kapasitesine sahip olup olmadığının bir sınavı niteliğinde.
Gazete, sonuçların hem Türk halkı hem de ABD ve Avrupalı müttefikler açısından önemli olduğunu kaydediyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kendisine NATO ve Rusya Cumhurbaşkanı Putin arasında bir aracı rölü biçtiğini yazan Washington Post, Erdoğan iktidarındaki Türkiye’nin Ukrayna savunması açısından önemi olan İHA’ları tedarik ettiğini, Rus savaş gemilerinin Karadeniz’e girişini engellediğini, tahıl koridoru anlaşmasının imzalanmasında rol oynadığını hatırlatıyor.
Ancak Türkiye’nin “Batı’nın yaptırımları çiğnenerek Moskova’ya nakliyat yapılmasında rol oynadığından şüphe edildiği; ordunun kullandığı hassas teknolojileri, elektronik cihazları ve araç parçalarını tedarik ederek Putin’in kuvvetlerini pekiştirdiğinin düşünüldüğü” aktarılıyor.
Başyazıda, “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kendisini jeopolitik açıdan ‘tercih edilecek ilk kişi’ olarak konumlandırmak amacıyla iki tarafı birbirine düşürme şeklindeki ikili oyunu arabozuculuktan fazlası” ifadeleri kullanıldı.
Görüş yazısında, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Batı’nın stratejisini zedeleyen ve Putin’e geniş manevra alanı yaratan bir tutum benimsemesinin Rusya’nın bunun karşılığında Türkiye’ye, Batı yaptırımlarından kaçmaya çalışan Rus oligarkların paraları dahil milyarlarca dolar “yağdırmasına” yol açtığı yorumu yapıldı.
“Erdoğan en derin hasarı ülke içinde verdi”
Washington Post, en derin ve kalıcı hasarın ülke içinde olduğunu kaydetti ve “görüş ayrılıklarını körükleyerek ülkeyi yöneten Erdoğan’ın bir zamanlar rengarenk olan sivil toplumunun canlanması için gereken alanı daralttığı” belirtildi.
Başyazıda Cumhurbaşkanı Türk mahkemelerinin Erdoğan’ın “intikam aygıtları” haline geldiği, muhalefeti susturmak için rutin olarak cezai suçlamalar uydurulduğu, çok sayıda Türk’ün insan içinde fikirlerini dile getirmeye korktuğu görüşü yer aldı.
“Kurumların Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın zorbalığı karşısında boyun eğdiği” savunuldu ve bunun örneklerinden birinin Merkez Bankası olduğu belirtildi.
Şubat ayındaki depremler sonrasında gerekli müdahale ve yardımların gecikmesinin Erdoğan’ın imajına daha çok zarar verdiği vurgulandı.
“İnşaat standartlarına uymayan binaların depremde çökmesinin birçok Türk tarafından Erdoğan iktidarının karakteristik özelliği olan yolsuzluk ve kötü yönetimin bir simgesi olarak algılandı” denildi.
“Kılıçdaroğlu’nun mutfağı ve Erdoğan’ın sarayı tezatı”
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın rakibi Kemal Kılıçdaroğlu’nunsa gösterişsiz bir eski kamu görevlisi olduğunu hatırlatan Washington Post, Kılıçdaroğlu’nun evinin mutfağında çektiği videolarla Erdoğan’ın binden fazla odalı sarayının tezat oluşturduğunu kaydediyor.
Gazete başyazısında Türkiye’yi birleştirme ve sadece tek dönemlik cumhurbaşkanı olma sözü veren Kılıçdaroğlu’nun hem Erdoğan’ın gücü elinde toplamak için yaptığı anayasal değişiklikleri geri çevirme hem de Merkez Bankası, mahkemeler ve diplomasiyi bağımsızlığına kavuşturmayı taahhüt ettiği vurgulandı.
“Bu açıdan bakıldığında birçok Türk, hoşgörü, çoğulculuk, insan haklarına saygı, ekonomik sağduyu gibi, “Erdoğanizmin” büyük zarar verdiği kavramları yeniden inşa sözü karşısında Kılıçdaroğlu’nun karizma yoksunu olmasıyla ilgilenmiyor” ifadeleri kullanıldı.
Washington Post, 14 Mayıs’ta seçimi kaybetmesi ya da seçimin ikinci tura kalması durumunda, Erdoğan ve destekçilerinin sonuca itiraz edebileceği kaygısının olduğu, “demokrasinin görece sağlam yer edindiği bir ülkede bu kaygıların Erdoğan’ın bazı ilkelere ne kadar derinden zarar verdiğinin bir ölçütü” olduğu tespitine de yer verdi.
/VOA/
