Dijital medya artık insanların hayatının bir parçası. İnsanlar aradıklarından çok fazlasını orada buluyorlar. Dijital medyada sadece normal insanlar dolaşmıyor. Katiller, tecavüzcüler, pedofiller, hırsızlar, radikal sağ gruplar hatta porno aracılığıyla örgütlenen İŞİD dahi var.
Hedefleri ise çocuk yaşata olanlar. AP’den John Leıcester hayatımızın bir parçası, hatta bizi çoğu kez fark etmediğimiz şekilde yönlendiren ’çevirim içi’’ ortamının daha çokta çocuklar ve gençleri için ‘kötülüklerini’’ yazmış:
‘’Tutuklanmasının ardından, çocuğun annesi 12 yaşındaki çocuğunun nasıl öldürüleceğini öğrendiğinde o kadar iğrenç baş kesme ve işkence videolarını izlediğini keşfettiğinde şaşkına döndü. Bu videolar sertlikleriyle bilinen Fransız mahkeme yetkililerinin bile gözlerini kaçırmasına neden oldu. Anne, ceza soruşturmacılarına oğlunun odasında geçirdiği saatlerde video oyunları oynadığını ve ödev yaptığını düşündüğünü söyledi.
Çocuğun internetin en karanlık köşelerine doğru inişi, bir teyzesinin ona hediye olarak Kuran vermesinin ardından İslam hakkında çevrimiçi aramalarla yeterince masum bir şekilde başladı, diyor çocuğun avukatı.
Oradan, daha fazla arama, kullanıcıların çevrimiçi deneyimlerini yönlendiren otomatik algoritmalar ve çocuğun merakı, onu nihayetinde, gençlerin zihinlerine uygulamalar, video oyunları ve sosyal medya aracılığıyla giren İslam Devleti militanları ve diğer aşırılıkçı gruplar tarafından pompalanan şifreli sohbetlere ve aşırı şiddet içeren propagandaya götürdü.
Geçtiğimiz ağustos ayında çocuğun terörle ilgili iki suçlamadan mahkum edilmesini sağlayan Fransız savcı Paul-Edouard Lallois, çocuğun gördüğü binlerce görüntü ve diğer aşırı içeriklerin onun dünyaya ve doğru ile yanlışa ilişkin anlayışını o kadar çarpıttığını söylüyor ki, “bu çocuğun normal hayatına dönmesini sağlamak için yıllar ve yıllar sürecek bir çalışma gerekecek” diyor.
Savcı, durdurulmazsa çocuğun, Fransa’da ve ötesinde terör planları yapan ve aşırılığa destek veren dijital olarak radikalleşmiş gençlerin saflarına katılma riski taşıyan “tamamen insanlıktan çıkarılmış bir asker” olma yolunda olduğuna inanıyor.
Savcı, çocuğun topladığı birkaç terabayt veriden oluşan devasa şiddet içerikli görüntülerin, bomba yapımına ilişkin video eğitimlerini de içerdiğini söyledi.
“Böylesine küçük bir çocuğun zihinsel yapısını tamamen altüst etmek mümkün. Bunu birkaç yıl yapın ve 18 yaşına gelmeden önce bile, evet, sadece bir bıçakla bir saldırı ve en kötü şeyleri gerçekleştirebilecek kapasiteye sahip olur” diyor.
Avrupa genelinde ve daha uzaklarda, tablo benzer: Terörle mücadele ajansları, her zamankinden daha genç olan ve çoğunlukla ekranlarının ardında aşırı şiddet içeren ve potansiyel olarak radikalleştirici içeriklerle beslenen yeni nesil saldırgan, komplocular ve aşırılık yanlılarıyla boğuşuyor. Bazıları, ancak ellerinde bıçakla, bir saldırı gerçekleştirirken, yani çok geç olduğunda polis radarlarında beliriyor.
Ülkenin en ciddi terör soruşturmalarını yürüten Fransa’nın ulusal terörle mücadele savcısı Olivier Christen, artan tehdit hakkında birinci elden görüşe sahip. Birimi, 2022’de sadece iki çocuk için terörle ilgili ön suçlamalar verdi. Bu sayı 2023’te 15’e ve geçen yıl yine 19’a sıçradı.
Christen, Associated Press’e verdiği röportajda, “Bazıları gerçekten çok, çok genç, 15 yaş civarında, ki bu iki yıldan daha kısa bir süre önce neredeyse hiç duyulmamış bir şeydi,” dedi.
“Bu, bu yaş grubunu hedeflemede oldukça iyi olan terör örgütlerinin yaydığı propagandanın güçlü etkinliğini gösteriyor.”
ABD, İngiltere, Kanada, Avustralya ve Yeni Zelanda güvenlik teşkilatlarından oluşan ve genellikle ilgi odağı olmaktan kaçınan sözde “Beş Göz” istihbarat paylaşım ağı, Aralık ayında alışılmadık bir adım atarak kamuoyuna toplu eylem çağrısında bulundu ve “Radikalize olmuş küçükler, yetişkinlerle aynı güvenilir terörist tehdidi oluşturabilir” dedi.
Almanya’da, geçen yılki ölümcül toplu bıçaklamaların ardından kurulan İçişleri Bakanlığı görev gücü, radikalizasyondaki artan rollerine karşı koymayı hedefleyerek gençlerin sosyal ağlarına odaklanıyor. Fransa’da, yerel DGSI güvenlik ajansı, iddia edilen terör planlarına karıştıkları gerekçesiyle tutuklanan şüphelilerin %70’inin 21 yaşın altında olduğunu söylüyor.
Avusturya’da güvenlik servisleri, Ağustos ayında Taylor Swift konserine gidenleri katletmek için IŞİD’den esinlenen bir plan yaptığı iddiasıyla tutuklanan 19 yaşındaki bir şüphelinin , 18 ve 17 yaşında iki kişiyle birlikte çevrimiçi olarak radikalleştiğini söylüyor. Aynı şekilde, bu Şubat ayında Viyana’daki bir tren istasyonuna saldırı planladığı iddiasıyla tutuklanan 14 yaşındaki bir IŞİD destekçisi olduğu düşünülen kişinin de bu eğilimde olduğunu belirtiyor Avusturyalı yetkililer.
Belçika’daki VSSE istihbarat teşkilatı, 2022’den 2024’e kadar saldırı planlamak için tutuklanan şüphelilerin neredeyse üçte birinin reşit olmadığını, en gencinin ise sadece 13 yaşında olduğunu söylüyor. Ocak ayında yayınlanan bir raporda, aşırılıkçı propagandanın “kimlik veya amaç arayan gençler için sadece bir tık uzağınızda” olduğu ve radikalizasyonun “göktaşı hızından daha hızlı” gerçekleştiği belirtiliyor.
Pornodan cihat propagandasına giden yol
Terörle mücadele araştırmacıları, bir çocuğun çevrimiçi radikalleşmesinin bazen sadece birkaç ay sürebileceğini söylüyor. Dijital olarak çevik olan çocuklar, izlerini örtmede ve ebeveyn kontrollerini atlatmada ustadır. Ailenin avukatı Kamel Aissaoui The AP’ye yaprığı açıklamada 12 yaşındaki çocuğun annesi, oğlunun aşırılıkçı içeriklere danıştığından habersiz oluğunu söyledi.
Araştırmacılar, önceki nesil militanların gerçek dünyayla etkileşimde oldukları için polis tarafından takip edilmesinin ve izlenmesinin daha kolay olduğunu, ancak haleflerinin kimliklerini ve faaliyetlerini gizlemek için şifreli sohbetler de dahil olmak üzere yalnızca dijital alanlarda etkileşimde bulunduğunu söylüyor.
Avrupa istihbarat teşkilatından üst düzey bir yetkili, isminin açıklanmaması kaydıyla AP’ye yaptığı açıklamada, “Telefonlarıyla, tabletleriyle, bilgisayarlarıyla, tanımadıkları insanlarla temas halinde yaşıyorlar” diyor.
Yetkili, “Bazıları, kime saldıracaklarını, bunu nasıl yapacaklarını, gerçek keşifler yapacaklarını, silah arayacaklarını, patlayıcı yapımına dair eğitimlere başvuracaklarını hayal etmeye başlıyor” dedi.
Terörle mücadele araştırmacıları, bazı çocuklar için sürecin şiddet içerikli pornografi veya kanlı görüntülere olan hayranlıkla başladığını söylüyor. Buradan, daha fazla tıklama, Meksika uyuşturucu kartellerinin korkunç cinayet videolarına ve en sonunda bazen müzikle ustaca üretilen ve sohbet gruplarında paylaşılan videolarda cihatçı baş kesme, boğaz kesme ve işkenceye yol açabilir.
Fransız ulusal terörle mücadele savcısı Christen, “Genellikle Web’de yayınlanan her şeyin ve özellikle de yasak olan şeylerin yoğun tüketicileri oluyorlar. Bu, onları cihatçı hareketler tarafından yayılan aşırı şiddete götüren bir tür zincirleme tepki vermeye yol açıyor” diyor.
Her kesimden çocuk
Çocuğun avukatı Aissaoui, davanın 12 yaşındaki çocuk için o kadar zor olduğunu, çok perişan olduğu için duruşmanın iki kez durdurulması gerektiğini söyledi. Çocuğun şiddet yanlısı olmadığını ve çocukları aşırı içeriklere maruz bırakan uygulamaların ve diğer dijital araçların kurbanı olduğunu söylüyor.
Avukat, “Bir yerden bir yere yönlendirildi, böyle devam etti, sonunda hiç görmemesi gereken şeylerle karşılaştı” dedi.
Savcı AP’ye yaptığı açıklamada, çocuğun şu anda sosyal ağlara erişimi olmayan, uzman eğitmenlerin bulunduğu ve anne babasının düzenli ziyaret hakkına sahip olduğu bir yatılı bakım evinde tutulduğunu söyledi.
Terörle mücadele soruşturmacıları, çok çeşitli geçmişlere sahip çocuklarla uğraştıklarını söylüyor. Bazıları davranışsal zorluklar yaşıyor ve bazıları sosyal etkileşimleri büyük ölçüde sanal olan yalnız kişiler olma eğiliminde, ancak diğerleri polis dikkatini çekene kadar davranışlarıyla ilgili hiçbir endişe dile getirmiyor.
Savcı, 12 yaşındaki çocuğun bilgisayarı ve telefonunun polis tarafından analiz edilmesinin ardından 1.739 cihat videosu bulduğunu, “baş kesme, boğaz kesme, silahla vurulma sahnelerinin olağanüstü miktarda” olduğunu söyledi.
Ayrıca, gerçek hayatta bağlanmış bir adamın metodik bir şekilde parçalara ayrılmasının ölümünü gösteren bir video da dahil olmak üzere bomba yapımı ve öldürme hakkında nasıl yapılır videoları da vardı.
“Kariyerimde bazı korkunç şeyler gördüm ama bu gördüklerim her türlü kavrayışın ötesinde” diyor.
/AP/
